Οι ΗΠΑ κατρακυλούν στην άβυσσο μιας εμφύλιας σύγκρουσης

Ο πρόεδρος Τραμπ απειλεί με την ενεργοποίηση του νόμου περί εξέγερσης στην Καλιφόρνια
08:41 - 11 Ιουνίου 2025

Προς την άβυσσο μιας εσωτερικής σύγκρουσης κατρακυλούν, με όλο και ταχύτερο ρυθμό, οι ΗΠΑ. Ο πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, διέταξε τις τελευταίες ημέρες 2.100 μέλη της Εθνοφυλακής να αναπτυχθούν στο Λος Άντζελες, κατηγορώντας τις τοπικές Αρχές ότι αδυνατούν να διατηρήσουν την τάξη. Στη συνέχεια έστειλε ενισχύσεις, 2.000 μέλη της Εθνοφυλακής και 700 πεζοναύτες.

Όπως είχε προειδοποιήσει από την πρώτη στιγμή ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ, η ανάπτυξη του στρατού έριξε λάδι στη φωτιά. Χθες οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν στη Φιλαδέλφεια και σε άλλες πόλεις της Καλιφόρνιας, αλλά και εκτός της πολιτείας, όπως το Όστιν και η Νέα Υόρκη.

Το βράδυ της Δευτέρας η αστυνομία επιτέθηκε κατά των διαδηλωτών, ορισμένοι εκ των οποίων πέταξαν νερό και άναψαν πυροτεχνήματα. Η αστυνομία έκανε χρήση «λιγότερο θανατηφόρων» όπλων, όπως σπρέι πιπεριού, χειροβομβίδες κρότου-λάμψης και πλαστικές σφαίρες. Αργά τη νύχτα οι διαδηλώσεις στο κέντρο του Λος Άντζελες περιορίστηκαν. Στο Σαν Φρανσίσκο, η αστυνομία ανακοίνωσε ότι συνέλαβε πολλά άτομα γύρω στα μεσάνυχτα, αφού δύο μικρές ομάδες διαδηλωτών αποσπάστηκαν από τις «κατά πλειοψηφία ειρηνικές» διαδηλώσεις και διέπραξαν πράξεις βανδαλισμού.

Αντιδράσεις

Ο κυβερνήτης Νιούσομ αμφισβητεί τη νομιμότητα της απόφασης Τραμπ να αναπτύξει στρατεύματα. Κατηγορεί τον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι προκαλεί αναταραχή για να πυροδοτήσει μια στρατιωτικού τύπου αντιπαράθεση. Χρησιμοποιεί ως πρόσχημα το θέμα της μετανάστευσης, που παραμένει το μόνο για το οποίο οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν περισσότερες θετικές από αρνητικές γνώμες για την κυβερνητική πολιτική. Η βουλευτής των Δημοκρατικών από την Καλιφόρνια, Νόρμα Τζ. Τόρες, δήλωσε ότι η απόφαση του προέδρου ενισχύει την ένταση και πλέον «δεν πρόκειται για τη μεταναστευτική πολιτική αλλά για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το κράτος δικαίου».

«Είστε ανίκανοι»

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Τραμπ υπερασπίστηκε την απόφασή του να στείλει στρατεύματα, επικαλούμενος τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν την πόλη νωρίτερα φέτος: «Αν δεν είχα “στείλει τα στρατεύματα” στο Λος Άντζελες τις τελευταίες τρεις νύχτες, αυτή η κάποτε όμορφη και σπουδαία πόλη θα καιγόταν αυτή τη στιγμή ολοσχερώς, όπως περίπου 25.000 σπίτια που κάηκαν εκεί εξαιτίας ενός ανίκανου κυβερνήτη και δημάρχου». Δεν είναι σαφές από πού προκύπτει ο αριθμός για τα σπίτια που κάηκαν, καθώς στις δύο μεγάλες πυρκαγιές που έπληξαν το Λος Άντζελες πέρσι καταστράφηκαν 16.253 κτίρια.
Ελλιπής εκπαίδευση

Μέχρι στιγμής η αποστολή των ομοσπονδιακών στρατευμάτων γίνεται στη λογική της προάσπισης ομοσπονδιακών εγκαταστάσεων και υπαλλήλων. Πεζοναύτες και Εθνοφυλακή περιορίζονται σε υποστηρικτικό ρόλο και δεν μπορούν να συμμετέχουν άμεσα σε επιχειρήσεις μετανάστευσης ή επιβολής του νόμου. Όπως επισημαίνει η στρατιωτική διοίκηση βορείων ΗΠΑ, οι δυνάμεις της Εθνοφυλακής έχουν εκπαιδευτεί σε «αποκλιμάκωση, έλεγχο πλήθους και κανόνες χρήσης βίας».

Αντιθέτως, οι πεζοναύτες έχουν λάβει εκπαίδευση για τον έλεγχο του πλήθους σε ζώνες πολέμου κι όχι στο… κέντρο του Λος Άντζελες, εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών.

Ο βουλευτής των Δημοκρατικών, Μάικ Λέβιν, του οποίου η εκλογική περιφέρεια περιλαμβάνει τη ναυτική βάση Camp Pendleton, όπου βρίσκεται η έδρα των πεζοναυτών, δήλωσε ότι η απόφαση του Τραμπ καθιστά τους στρατιώτες πολιτικά πιόνια: «Κανένας από αυτούς δεν κατατάχθηκε γι’ αυτό που κάνει αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση, δεν κατατάχτηκε για να καταπιέζει πολίτες».

Νόμος περί εξεγέρσεων

Ο νόμος Posse Comitatus του 1878 απαγορεύει τη χρήση ενεργών στρατιωτικών δυνάμεων ως εσωτερικής αστυνομίας. Εξαίρεση αποτελεί ο νόμος περί εξεγέρσεων (Insurrection Act) του 1807, που επιτρέπει στον πρόεδρο των ΗΠΑ να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις για την καταστολή αναταραχών ή ανταρσίας. Ο Τραμπ δεν τον έχει επικαλεστεί, αλλά δεν τον έχει αποκλείσει. «Αυτοί που προκαλούν τις ταραχές είναι επαγγελματίες ταραχοποιοί, είναι στασιαστές», ανέφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ σε δημοσιογράφους το βράδυ της Δευτέρας, χρησιμοποιώντας τον όρο «insurrection». O συγκεκριμένος νόμος αποτελεί τη μοναδική περίπτωση όπου επιτρέπεται η χρήση στρατιωτικών μονάδων κατά πολιτών, στο εσωτερικό των ΗΠΑ.

Οι επικριτές του προέδρου Τραμπ τον κατηγορούν ότι κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης ή εντοπίζει κρίσεις (όπως για παράδειγμα με την επιβολή δασμών) εκεί όπου κανένας άλλος δεν τις βλέπει. Επιδιώκει έτσι να συσπειρώσει τους υποστηρικτές του, αλλά και να ασκήσει εξουσίες που θεωρείται αμφίβολο ότι ανήκουν στον πρόεδρο. Ανησυχούν, δε, ότι τα γεγονότα της Καλιφόρνιας θα επαναληφθούν το επόμενο διάστημα και σε άλλες πολιτείες που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί: Οι ομοσπονδιακές Αρχές θα προχωρούν σε βίαια μέτρα κατά των μεταναστών προκαλώντας αντιδράσεις, ώστε να παρέμβει ο στρατός και τελικά να εγκαθιδρυθεί αστυνομικό κράτος.

Εφημερίδα Απογευματινή