Σε εξέλιξη βρίσκεται η κρίσιμη διπλωματική συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας στη Γενεύη με τον Ιρανό ομόλογό τους, Αμπάς Αραγτσί. Στόχος της συνάντησης είναι η επίτευξη διπλωματικής λύσης στη σύγκρουση ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν, με έμφαση στον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος.
Στη συνάντηση στη Γενεύη, όπου θα κατατεθεί στον Ιρανό ΥΠΕΞ συγκεκριμένη πρόταση, συμμετέχουν ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν Νοέλ Μπαρό, ο Βρετανός Ντέιβιντ Λάμι, ο Γερμανός Γιόχαν Βάντεφουλ και η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας, Κάγια Κάλας.
Πίεση για μηδενικό εμπλουτισμό ουρανίου
Σύμφωνα με το BBC, οι διαβουλεύσεις μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών με τον Ιρανό ομόλογό τους συνεχίζονται για πάνω από μιάμιση ώρα. Μεταφέρεται το μήνυμα στο Ιράν ότι θα πρέπει να αποδεχθεί την πρόταση για μηδενικό εμπλουτισμό ουρανίου.
Τη συγκεκριμένη πρόταση οι Ιρανοί την έχουν επανειλημμένα απορρίψει, θεωρώντας την κόκκινη γραμμή που παραβιάζει το δικαίωμά τους σε ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα. Νωρίτερα, ο Αραγτσί είχε δηλώσει πως δε θα μιλήσει με τις ΗΠΑ καθώς είναι «εταίρος των Ισραηλινών στο έγκλημα κατά του Ιράν».
Η ευρωπαϊκή διαπραγματευτική προσφορά
Σύμφωνα με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, οι ευρωπαϊκές χώρες ετοιμάζονται να καταθέσουν μια ολοκληρωμένη διαπραγματευτική προσφορά στο Ιράν για τον τερματισμό του πολέμου, όπως αναφέρουν οι Financial Times.
Πριν την έναρξη της συνάντησης των Ευρωπαίων αξιωματούχων με τον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών, ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη κάλεσε τους Ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών να υιοθετήσουν «σθεναρή στάση» απέναντι στην Τεχεράνη.
Το Ισραήλ ζητά την “πλήρη διάλυση του πυρηνικού προγράμματος, καθώς και του προγράμματος και του οπλοστασίου βαλλιστικών πυραύλων” του Ιράν.
Οι τέσσερις άξονες της ευρωπαϊκής πρότασης
Ο Μακρόν δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να κινηθούν προς τον μηδενικό εμπλουτισμό ουρανίου, τη διαδικασία που μπορεί να αποδώσει τόσο πυρηνικά καύσιμα όσο και υλικά οπλικού τύπου. Επίσης, προτείνει τον περιορισμό της πυραυλικής δραστηριότητας του Ιράν και της χρηματοδότησης τρομοκρατικών ομάδων.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Λε Μπουρζέ, ο Μακρόν παρουσίασε την πρόταση που βασίζεται σε τέσσερις κεντρικούς άξονες:
• Επανέναρξη συνεργασίας του Ιράν με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας για σταδιακή επίτευξη μηδενικού εμπλουτισμού ουρανίου
• Διεθνής εποπτεία στο ιρανικό πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων
• Περιορισμός της ιρανικής χρηματοδότησης προς ένοπλες παραστρατιωτικές οργανώσεις
• Απελευθέρωση ξένων υπηκόων που κρατούνται ως όμηροι σε ιρανικές φυλακές
Η ιρανική θέση
Ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος ανέφερε την Παρασκευή μιλώντας στο Reuters ότι η Τεχεράνη θα ήταν ανοιχτή στο να περιορίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο πυρηνικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, το Ιράν δεν πρόκειται να δεχτεί να σταματήσει εντελώς το πυρηνικό του πρόγραμμα, ειδικά εν μέσω των ισραηλινών επιθέσεων.
Ο εν λόγω αξιωματούχος υπερθεμάτισε τον ρόλο των ευρωπαϊκών δυνάμεων στις διαπραγματεύσεις, καθώς η Τεχεράνη είναι απρόθυμη να συζητήσει με τις ΗΠΑ εν μέσω των ισραηλινών επιθέσεων.
Οι συνομιλίες στη Γενεύη πραγματοποιούνται σε περίοδο κλιμακούμενων εντάσεων στην περιοχή. Η εμπλοκή του Ιράν προκαλεί ανησυχία σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και διεθνείς οργανισμούς, λόγω των πυρηνικών δραστηριοτήτων, των πυραυλικών δοκιμών και της υποστήριξης προς φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές.
Πριν το Ισραήλ εξαπολύσει την επίθεσή του στην Ισλαμική Δημοκρατία την περασμένη εβδομάδα, η Τεχεράνη είχε διεξάγει έμμεσες συνομιλίες με τις ΗΠΑ για τον τερματισμό της παρατεταμένης αντιπαράθεσης για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ο πόλεμος όμως ανέτρεψε αυτές τις διπλωματικές προσπάθειες.
Η διπλωματική πρόταση της Γαλλίας και των ευρωπαίων εταίρων της αποτελεί κρίσιμη προσπάθεια για την αποκλιμάκωση της έντασης και τη δημιουργία σταθερότητας στη Μέση Ανατολή μέσω του διαλόγου.
