Σε συνθήκες υψηλής επιφυλακής βρίσκεται το Ιράν, καθώς οι στρατιωτικές επιθέσεις του Ισραήλ από τις 13 Ιουνίου έχουν προκαλέσει σοβαρές απώλειες και αστάθεια στην ιρανική ηγεσία. Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στο καθεστώς της Τεχεράνης, ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ έχει λάβει αυστηρά μέτρα ασφαλείας, μεταξύ των οποίων η απομόνωση σε υπόγειο καταφύγιο στη βορειοανατολική Τεχεράνη και η διακοπή ηλεκτρονικών επικοινωνιών, υπό το φόβο απόπειρας δολοφονίας.
Προετοιμασία διαδοχής
Σε μια σπάνια και καθοριστική απόφαση, ο 86χρονος Αγιατολάχ Χαμενεΐ φέρεται να έχει υποβάλει στη Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων – το θεσμικό όργανο που ορίζει τον ανώτατο ηγέτη – λίστα με τρεις πιθανούς διαδόχους του, ζητώντας να επιλεγεί άμεσα ένας εξ αυτών σε περίπτωση αιφνίδιου θανάτου του. Όπως επισημαίνουν Ιρανοί αξιωματούχοι, η απόφαση αυτή υπαγορεύτηκε από την επιθυμία για ταχεία και ομαλή μετάβαση εξουσίας, υπό το ενδεχόμενο γενικευμένου πολέμου.
Παρά τα πλήγματα, η ιεραρχία του ιρανικού καθεστώτος φαίνεται να διατηρεί τη συνοχή της. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Τεχεράνη, δεν υπάρχουν προς το παρόν ενδείξεις ρήξεων ή διαφωνιών στις ανώτερες πολιτικές και θρησκευτικές τάξεις. Ο ίδιος ο Χαμενεΐ έχει ήδη απευθύνει δύο βιντεοσκοπημένα μηνύματα στον λαό, διακηρύσσοντας την πρόθεση του Ιράν να αντισταθεί σε «έναν επιβεβλημένο πόλεμο».
Με τον πρώην πρόεδρο Ιμπραχίμ Ραΐσι – μέχρι πρότινος φαβορί για τη διαδοχή – να έχει χάσει τη ζωή του σε συντριβή ελικοπτέρου το 2024, και τον υιό του Χαμενεΐ, Μοτζτάμπα, να μην περιλαμβάνεται στη λίστα υποψηφίων, οι ισορροπίες στη διαδοχή παραμένουν ευαίσθητες.
Η εξουσία του ανώτατου ηγέτη στο Ιράν είναι απόλυτη. Εκτός από αρχηγός του κράτους και των ενόπλων δυνάμεων, είναι επικεφαλής των τριών εξουσιών (νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής), αλλά και ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης (Vali Faqih) του σιιτικού Ισλάμ.
Απειλές ευρύτερης σύγκρουσης
Οι ανώτατοι αξιωματούχοι του Ιράν προετοιμάζονται πλέον για όλα τα πιθανά σενάρια. Στο επίκεντρο της προσοχής τους βρίσκονται τρία ζητήματα: η φυσική ασφάλεια του Χαμενεΐ, η πιθανή εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών και οι ισχυρές επιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, όπως φράγματα, σταθμοί παραγωγής ενέργειας και πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.
Ιρανοί αξιωματούχοι, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, αναφέρουν ότι η Ουάσινγκτον, και ιδίως ο Ντόναλντ Τραμπ, εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο εμπλοκής. Εάν οι ΗΠΑ συμμετάσχουν ενεργά, η σύρραξη ενδέχεται να προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Σύμφωνα με ειδικούς, μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα – όπως τα υπερβαρέα βομβαρδιστικά και βόμβες διατρήσεως οχυρών – που θα μπορούσαν να πλήξουν τις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Φορντό.
Το Ιράν έχει προειδοποιήσει για ενδεχόμενα αντίποινα κατά αμερικανικών στόχων στην περιοχή, ωστόσο οι κυβερνητικοί σύμβουλοι αναγνωρίζουν ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πλήρη πόλεμο.
Η κυβέρνηση της Τεχεράνης έχει επιβάλει αυστηρά μέτρα ασφαλείας. Το Υπουργείο Πληροφοριών έχει απαγορεύσει στους αξιωματούχους τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών και έχει διατάξει τη μετακίνησή τους σε υπόγεια καταφύγια. Παράλληλα, έχει διακοπεί σχεδόν πλήρως η πρόσβαση στο διαδίκτυο, ενώ έχουν μπλοκαριστεί οι διεθνείς τηλεφωνικές κλήσεις.
Καθημερινά εκδίδονται οδηγίες προς τους πολίτες για αυξημένη επαγρύπνηση και αποφυγή δημοσίευσης οπτικού υλικού από στρατιωτικούς στόχους. Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας εξέδωσε τελεσίγραφο: όσοι συνεργάζονται με τον «εχθρό» πρέπει να παραδοθούν μέχρι την Κυριακή, παραδίδοντας τον οπλισμό τους – αλλιώς, μετά τις 22 Ιουνίου, όποιος εντοπιστεί να βοηθά τον αντίπαλο, θα εκτελείται.
