Νέες δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν για πρώτη φορά την έκταση των καταστροφών που προκλήθηκαν στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν μετά τα στοχευμένα αμερικανικά πλήγματα. Οι εικόνες δείχνουν εκτεταμένες ζημιές σε τρεις κομβικές εγκαταστάσεις που θεωρούνταν ζωτικής σημασίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Οι δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν σημαντικές καταστροφές σε υποδομές επιφανείας καθώς και στα σημεία εισόδου των βομβών που διαπέρασαν το έδαφος για να πλήξουν υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις. Αυτές οι υπόγειες εγκαταστάσεις μέχρι πρότινος θεωρούνταν σχεδόν απρόσβλητες λόγω της οχύρωσής τους.
Τα χαρακτηριστικά των αμερικανικών πληγμάτων
Κρατήρες είναι ξεκάθαρα ορατοί στα σημεία εισόδου των βομβών, σύμφωνα με τις δορυφορικές εικόνες της Maxar. Περίπου στις 2:10 τα ξημερώματα της Κυριακής, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό stealth B-2 έριξε τις πρώτες δύο βόμβες διάτρησης τύπου MOP στις οχυρωμένες υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό.
Ο στρατηγός Νταν Κέιν, πρόεδρος του Μεικτού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, επιβεβαίωσε τη χρήση των βομβών MOP βάρους 13,6 τόνων. Αυτές οι βόμβες είναι ειδικά σχεδιασμένες για την καταστροφή υπόγειων στόχων και θεωρούνται από τα πιο ισχυρά όπλα διάτρησης.
Στοχευμένες επιθέσεις σε τρεις κομβικές εγκαταστάσεις
Συνολικά επτά βομβαρδιστικά B-2 εξαπέλυσαν 14 βόμβες MOP στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό και του Νατάνζ, όπως ανέφεραν Αμερικανοί αξιωματούχοι. Παράλληλα, ένα αμερικανικό υποβρύχιο εκτόξευσε περισσότερους από 24 πυραύλους Tomahawk εναντίον κομβικών υποδομών στο Ισφαχάν.
Οι επιθέσεις αυτές αποτέλεσαν το τελευταίο στάδιο της επιχείρησης και ολοκληρώθηκαν περίπου στις 2:35 τα ξημερώματα, σύμφωνα με τον Κέιν.
Πρώτες εκτιμήσεις για τις καταστροφές
Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος που μίλησε στη Washington Post τόνισε ότι οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως το κέντρο στο Ισφαχάν εξαϋλώθηκε. Στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Φορντό και του Νατάνζ προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, καθώς η αποτελεσματικότητα των πληγμάτων σε υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις εξαρτάται από πολλούς παράγοντες:
• Το βάθος των εγκαταστάσεων
• Τη γεωλογική σύσταση του εδάφους
• Ενδεχόμενες δευτερογενείς εκρήξεις λόγω εύφλεκτων υλικών
Ωστόσο, οι δορυφορικές εικόνες προσφέρουν σημαντικά πρώιμα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των πληγμάτων και αποτελούν την πρώτη αξιόπιστη πηγή πληροφοριών για την έκταση των καταστροφών στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.
Οι ισραηλινές επιδρομές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν προκάλεσαν εκτεταμένες καταστροφές στα κύρια κέντρα πυρηνικής τεχνολογίας της χώρας. Τα πλήγματα στο Ισφαχάν και τη Νατάνζ έθεσαν εκτός λειτουργίας κρίσιμες μονάδες εμπλουτισμού ουρανίου, επηρεάζοντας σημαντικά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Καταστροφές στο Ισφαχάν
Περίπου 350 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης, το Κέντρο Πυρηνικής Τεχνολογίας Ισφαχάν, η μεγαλύτερη ερευνητική πυρηνική μονάδα του Ιράν, δέχθηκε ισραηλινά πλήγματα που προκάλεσαν σοβαρές ζημιές. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), τουλάχιστον 10 κτίρια υπέστησαν ζημιές, συμπεριλαμβανομένων:
• Το κεντρικό χημικό εργαστήριο
• Εργοστάσιο κατασκευής πυρηνικών καυσίμων
• Αποθήκες πυρηνικών υλικών
• Μονάδα μετατροπής ουρανίου
Η κρίσιμη μονάδα που μετέτρεπε ουράνιο σε μορφή κατάλληλη για εμπλουτισμό στο Νατάνζ ή στο Φορντό υπέστη σοβαρές ζημιές και τέθηκε εκτός λειτουργίας, σύμφωνα με τον ειδικό Φαραγκάσο. Νεότερες δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν εκτεταμένες καταστροφές και συντρίμμια στο συγκρότημα.
Η IAEA επιβεβαιώνει ότι επλήγησαν και οι είσοδοι του υπόγειου συγκροτήματος σηράγγων, όπου φυλάσσεται εμπλουτισμένο ουράνιο. Η τύχη των σχεδόν 400 κιλών υψηλά εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν παραμένει άγνωστη.
Επιδρομές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις Νατάνζ
Η Νατάνζ, που βρίσκεται περίπου 225 χιλιόμετρα νότια της Τεχεράνης, αποτελεί την κύρια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν με δύο εργοστάσια: ένα επιφανειακό και ένα υπόγειο. Σε τρίτο, νεότερο τμήμα που βρίσκεται σε μεγάλο βάθος, κατασκευάζονται φυγοκεντρητές για τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Οι ισραηλινές επιδρομές της 13ης Ιουνίου κατέστρεψαν την ηλεκτροδοτική υποδομή και κτίρια στην επιφάνεια, προκαλώντας σημαντικές ζημιές και σε υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις, σύμφωνα με την IAEA.
Δορυφορικές εικόνες μετά την επίθεση αποκαλύπτουν τουλάχιστον ένα άνοιγμα από διατρητική βόμβα τύπου MOP (GBU-57) πάνω από το υπόγειο εργοστάσιο εμπλουτισμού. Δεν διακρίνονται σημαντικές νέες ζημιές στα επιφανειακά κτίρια.
Σύμφωνα με τους ειδικούς Λιούις και Φαραγκάσο, η υπόγεια εγκατάσταση πιθανότατα καταστράφηκε λόγω της ισχύος της βόμβας και του σχετικά μικρού βάθους. Ο ειδικός Τζορτζ Χέρμπερτ εκτιμά ότι η ενέργεια της έκρηξης ήταν αρκετή για να καταστρέψει τον εξοπλισμό εμπλουτισμού, χωρίς όμως να προκαλέσει κατάρρευση της υποδομής.
Προετοιμασίες και επιπτώσεις στο πυρηνικό πρόγραμμα
Τόσο στο Φορντό όσο και στο Ισφαχάν είχαν καταγραφεί βαρέα οχήματα κοντά στις εισόδους των σηράγγων πριν από τις επιθέσεις, οι οποίες στη συνέχεια επιχωματώθηκαν. Αυτή η προετοιμασία δείχνει ότι το Ιράν είχε ειδοποιηθεί εγκαίρως για τις επικείμενες επιδρομές, σύμφωνα με τον ειδικό Τζέφρι Λιούις.
Η καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Ισφαχάν θα επιβραδύνει σημαντικά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αν και μέρος του κρίσιμου εξοπλισμού έχει πιθανότατα μεταφερθεί σε ασφαλή τοποθεσία, σημείωσε ο αναλυτής Ντέκερ Εβελεθ.
Από τις δορυφορικές εικόνες δεν προκύπτει ότι το τρίτο εργοστάσιο κατασκευής φυγοκεντρητών στη Νατάνζ επλήγη κατά την επίθεση, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν.
