Η Αίγυπτος ζητά παρέμβαση της Ουάσινγκτον στον Χαλίφα Χαφτάρ για να εμποδίσει την επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου από το Κοινοβούλιο του Τομπρούκ. Σύμφωνα με το Middle East Eye, το Κάιρο εκφράζει έντονη ανησυχία για τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης που απειλεί τα ελληνικά και αιγυπτιακά συμφέροντα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Σε διπλωματικό μαραθώνιο έχει επιδοθεί η Αίγυπτος προκειμένου να μην επικυρωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο από τη Βουλή του Τομπρούκ. Αιγύπτιος αξιωματούχος, μιλώντας υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, δήλωσε στην ιστοσελίδα Middle East Eye ότι το Κάιρο ανησυχεί για τις πιθανές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αμερικανική παρέμβαση για το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Αμπντελάτι, έθεσε το ζήτημα της αμερικανικής παρέμβασης σε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μασάντ Μπούλος, ανώτερο σύμβουλο του Λευκού Οίκου για θέματα Αφρικής. Σύμφωνα με τις πηγές, ο Μπούλος ανέφερε ότι θα επικοινωνήσει με τον Χαλίφα Χαφτάρ για να συζητήσει το ζήτημα του τουρκολιβυκού μνημονίου.
Πολλά λιβυκά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι το Κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης ενδέχεται να επικυρώσει το προσεχές διάστημα τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης του 2019. Η συμφωνία αναγνωρίζει την αξίωση της Τουρκίας σε Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη σε εκτενή τμήματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Η στάση του Χαφτάρ και οι διπλωματικές πιέσεις
Το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης, με έδρα το Τομπρούκ, τελεί υπό τον ουσιαστικό έλεγχο του Χαφτάρ. Ο ηγέτης της ανατολικής Λιβύης έχει στηριχθεί από διάφορους περιφερειακούς παίκτες, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αίγυπτος, η Γαλλία και η Ρωσία.
Πριν από έξι χρόνια, η αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης υπέγραψε τη συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης με την Άγκυρα, προκαλώντας την οργή της Ελλάδας και άλλων περιφερειακών χωρών. Σε απάντηση, η Ελλάδα υπέγραψε αντίστοιχη συμφωνία με την Αίγυπτο.
Το τελευταίο διάστημα, παρά την έντονη διπλωματική πίεση από Αθήνα και Κάιρο, ο Χαφτάρ φέρεται να προσεγγίζει τη στάση επικύρωσης της συμφωνίας ΑΟΖ. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, αναμένεται να επισκεφθεί αυτή την εβδομάδα τη Βεγγάζη και την Τρίπολη για το ζήτημα των θαλάσσιων διαφορών.
Οι ανησυχίες της Αιγύπτου για την ΑΟΖ
Το Κάιρο παραμένει επιφυλακτικό απέναντι σε οποιαδήποτε ανατροπή του υφιστάμενου καθεστώτος στο θέμα της θαλάσσιας οριοθέτησης. Τον Ιούνιο, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε συμφωνία με την κρατική τουρκική εταιρεία TPAO για έρευνες υδρογονανθράκων σε τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα.
Σύμφωνα με τον Αιγύπτιο αξιωματούχο, τα οικόπεδα ενδέχεται να παραβιάζουν την ΑΟΖ της Αιγύπτου, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες του Καΐρου για το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Μετατοπίσεις ισορροπιών στην περιοχή
Η στροφή της ανατολικής Λιβύης αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη μετατόπιση ισορροπιών στην περιοχή. Οι παλαιές ιδεολογικές γραμμές που διαμόρφωσαν τις συγκρούσεις μετά την Αραβική Άνοιξη του 2011 υποχωρούν σταδιακά.
Το τουρκικό Υπουργείο Άμυνας υποδέχθηκε τον Ιούνιο τρεις στρατιωτικές αντιπροσωπείες του Λιβυκού Εθνικού Στρατού του Χαφτάρ. Παράλληλα, ο νεότερος γιος του, Σαντάμ, επισκέφθηκε την Άγκυρα τον Απρίλιο, έπειτα από ταξίδι στο Κατάρ νωρίτερα φέτος.
Πηγές αναφέρουν ότι οι αυξανόμενες επαφές του Σαντάμ Χάφταρ με την Άγκυρα, ακόμη και σε στρατιωτικό επίπεδο, έχουν προκαλέσει δυσαρέσκεια στο Κάιρο. Στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ διατηρεί καλές σχέσεις με την οικογένεια Χαφτάρ.
Ο Σαντάμ Χαφτάρ συναντήθηκε με τον Μπούλος στην Ουάσινγκτον νωρίτερα φέτος και είχε συζητήσεις για θέματα περιφερειακής ασφάλειας με υψηλόβαθμα στελέχη των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.
