Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι καθώς πλησιάζει η καταληκτική ημερομηνία της 9ης Ιουλίου που έχει θέσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την ολοκλήρωση εμπορικών συμφωνιών. Οι δασμοί Τραμπ απειλούν να αναδιαμορφώσουν το παγκόσμιο εμπόριο, με τις χώρες να καταβάλλουν εντατικές προσπάθειες για την αποφυγή προστατευτικών μέτρων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Με την απειλή μέτρων προστατευτισμού να αιωρείται πάνω από την παγκόσμια οικονομία, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ προσπαθούν να προχωρήσουν γρήγορα σε συμφωνίες με την Ουάσιγκτον. Η κυβέρνηση Τραμπ προειδοποίησε ότι όσοι δεν κλείσουν συμφωνία θα αντιμετωπίσουν υψηλούς δασμούς από την 1η Αυγούστου.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε σε συνέντευξή του στο CNN ότι οι χώρες που δεν θα καταλήξουν σε συμφωνία θα βρεθούν αντιμέτωπες με υψηλότερους δασμούς. Ο Αμερικανός πρόεδρος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο οι δασμοί να φθάσουν έως το 70% σε χώρες που δεν θα κλείσουν συμφωνία με τις ΗΠΑ, ποσοστό υψηλότερο από το αρχικό 50%.
CNN’s Dana Bash to Treasury Secretary Scott Bessent: Well, AcTuALly, I’m a small business expert.
“When I talk to small business owners, both doing interviews with them and just in and around in my life….” pic.twitter.com/50tFogum50
— Steve Guest (@SteveGuest) July 6, 2025
Στόχοι των δασμών και επιπλέον επιβαρύνσεις
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επιπλέον επιβαρύνσεις 10% σε χώρες που ευθυγραμμίζονται με τους BRICS, την ομάδα αναδυόμενων οικονομιών με επικεφαλής Ρωσία και Κίνα που σκοπεύει να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην κυριαρχία του δολαρίου. Αυτή η κίνηση αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής για την ενίσχυση της αμερικανικής οικονομικής κυριαρχίας.
Ήδη, ο Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς ύψους 25% στις εισαγωγές από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ την 1η Αυγούστου. Τόσο η Ιαπωνία όσο και η Νότια Κορέα είναι στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, αλλά οι διαπραγματεύσεις μαζί τους ήταν πιο αργές από ό,τι με ορισμένες άλλες χώρες.
Εμπορικές συμφωνίες
Οι χώρες που έχουν ήδη υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ περιλαμβάνουν:
• Κίνα: μείωση από 145% στο 30% για τα εισαγόμενα αγαθά, με κινεζικούς δασμούς στις αμερικανικές εξαγωγές στο 10%
• Ηνωμένο Βασίλειο: δασμοί στο 10%
• Βιετνάμ: δασμοί μεταξύ 20% και 40%
Η συμφωνία με την Κίνα περιλαμβάνει το τέλος των περιορισμών στις εξαγωγές αμερικανικών τσιπ, αλλά έχει διάρκεια μόλις 90 ημέρες. Πολλοί άλλοι εταίροι, όπως η ΕΕ, ο Καναδάς, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις.
Οικονομικές επιπτώσεις και προβλέψεις
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι δασμοί αυξάνουν το κόστος αγαθών, περιορίζουν την ανάπτυξη και αυξάνουν τον πληθωρισμό. Ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσμια Τράπεζα έχουν ήδη μειώσει τις εκτιμήσεις για την παγκόσμια ανάπτυξη στο 2,3 – 2,9%. Η JPMorgan εκτιμά ότι ένας γενικός δασμός 10% και 110% στην Κίνα θα μειώσει το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά 1%.
Παρά την ισχυρή ανάκαμψη της αμερικανικής αγοράς με 147.000 νέες θέσεις εργασίας τον Ιούνιο, υπάρχουν σημάδια επιβράδυνσης. Η πτώση στις καταναλωτικές δαπάνες κατά 0,1% τον Μάιο και οι προειδοποιήσεις από την ING ότι το χειρότερο ίσως έπεται, δημιουργούν ανησυχίες για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.
Αντιδράσεις των αγορών
Οι αγορές, σε σχέση με το τι είχε συμβεί τον Απρίλιο όταν η «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ βύθισε τα χρηματιστήρια, παραμένουν ψύχραιμες.
Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν τα χειρότερα είναι μπροστά και πώς θα επηρεάσουν οι δασμοί Τραμπ το παγκόσμιο εμπόριο μακροπρόθεσμα.
