Η Λιβύη, με την καθοδήγηση της Τουρκίας, εξακολουθεί να σέρνει την Ελλάδα σ’ ένα ατέρμονο παιχνίδι διεκδικήσεων. Μολονότι το κλίμα στις επισκέψεις του Γιώργου Γεραπετρίτη στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη ήταν απροσδόκητα θετικό, οι Λίβυοι προχώρησαν σε προκλητικές κινήσεις στον ΟΗΕ, που σε συνδυασμό με την πίεση που ασκούν στο μεταναστευτικό έδειξαν ότι ευθυγραμμίζονται πλήρως με την Άγκυρα.
Ακολουθώντας την τουρκική λογική για τον τρόπο οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του αφηγήματος της «γαλάζιας πατρίδας» και με οδηγό το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, η μεταβατική (φιλότουρκη) κυβέρνηση της Τρίπολης κατέθεσε μονομερώς στον ΟΗΕ τα εξωτερικά όρια της λιβυκής υφαλοκρηπίδας μέσω ρηματικής διακοίνωσης. Όρια τα οποία φτάνουν μέχρι την Κρήτη.
Με μια προσεκτική ματιά στον χάρτη που αναρτήθηκε την 1η Ιουλίου και ήρθε στο φως της δημοσιότητας δύο εικοσιτετράωρα μετά το ταξίδι του Γ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η Λιβύη επιχειρεί να εγκλωβίσει την Ελλάδα, όπως διαχρονικά προσπαθεί η Τουρκία, στα χωρικά ύδατα των έξι ναυτικών μιλίων.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κυριακάτικης Απογευματινής», οι Λίβυοι αξιωματούχοι της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης εμφανίστηκαν πρόθυμοι να ανταποκριθούν στο κάλεσμα του κ. Γεραπετρίτη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Ωστόσο, η νέα λιβυκή κίνηση στον ΟΗΕ μαρτυρά ότι μια τέτοια συζήτηση στο εγγύς μέλλον είναι δύσκολο —έως ουτοπικό— να πραγματοποιηθεί.
«Το Διεθνές Δίκαιο δεν επικαθορίζεται από μονομερείς ρηματικές διακοινώσεις ούτε από ευσεβείς πόθους τρίτων», σχολίασαν σχετικά ελληνικές διπλωματικές πηγές φωτογραφίζοντας την Τουρκία και τόνισαν ότι «τέτοιες θέσεις δεν παραπέμπουν σε ετοιμότητα για επανέναρξη συνομιλιών για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας».
Στο κείμενό της, η Λιβύη αγγίζει τα όρια του παραλογισμού, αφού χαρακτηρίζει το τουρκολιβυκό μνημόνιο «δίκαιη λύση», επικαλούμενη μάλιστα το Διεθνές Δίκαιο, μολονότι η σχετική συμφωνία υπεγράφη μεταξύ δύο χωρών που δεν έχουν αντικείμενες ακτές. Φτάνει, επίσης, στο σημείο να αποκαλέσει την ιστορική συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου (2020) «παράνομη». Η Ελλάδα απάντησε διά διπλωματικών πηγών πως οι ενέργειες αυτές δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και ότι έχουν απαντηθεί προσηκόντως από την Ελλάδα και την Αίγυπτο.
Εχει πάρει γραμμή
Έχοντας πάρει «γραμμή» από την Άγκυρα, η Τρίπολη στη ρηματική της διακοίνωση έβαλε κι άλλα θέματα στο τραπέζι, εκείνα που ενοχλούν την Τουρκία, αλλά για τα οποία δεν δικαιούται να εγείρει ζήτημα. Συγκεκριμένα, η Λιβύη χαρακτηρίζει παράνομη (εκτός από την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία) την ανακήρυξη της ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, αλλά και τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, σε μια προσπάθεια γενικευμένης αμφισβήτησης των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών, ακόμη και εκεί που δεν μπορεί να το πράξει η Τουρκία λόγω γεωγραφίας — δηλαδή στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης.
Μάλιστα, η κυβέρνηση του Ντιμπέιμπα καλεί την Ελλάδα να αναστείλει (!) τις άδειες ερευνών σε περιοχές που θεωρεί ότι δυνητικά ανήκουν στη λιβυκή υφαλοκρηπίδα, ενώ κάνει λόγο για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων από την πλευρά της Ελλάδας, ειδικά για τα θαλάσσια οικόπεδα «Κρήτη 1» και «Κρήτη 2», τα οποία ενδιαφέρουν τον αμερικανικό κολοσσό Chevron.
Σε πείσμα των Λίβυων (και των Τούρκων), όμως, που αξιώνουν τον τερματισμό των ενεργειακών πλάνων της Ελλάδας, η χώρα μας «τρέχει» με —ασυνήθιστα για τα ελληνικά δεδομένα— γοργούς ρυθμούς τις διαδικασίες για τις έρευνες στην Κρήτη. Προ ημερών, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με την αντιπρόεδρο Παγκόσμιας Εξερεύνησης της Chevron, Liz Schwarze.
Σύμφωνα με πληροφορίες της υπογράφουσας, ο διαγωνισμός για τα δύο οικόπεδα νότια της Κρήτης θα ολοκληρωθεί περί τις 12 Σεπτεμβρίου. Η πετρελαϊκή εταιρεία που θα κερδίσει τον διαγωνισμό αναμένεται να ξεκινήσει τις έρευνές της τον Οκτώβριο. Ένα μήνα νωρίτερα υπολογίζεται ότι θα έχει έρθει στην Ελλάδα η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, η οποία ήδη «πέρασε» το πρώτο στάδιο για τον διορισμό της. Το επόμενο και οριστικό στάδιο για την επικύρωση του διορισμού είναι η ψηφοφορία από την Ολομέλεια της Γερουσίας, ώστε στις αρχές Σεπτεμβρίου να αναλάβει τα ηνία της πρεσβείας στην Αθήνα.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές της «Κυριακάτικης Α», η κ. Γκίλφοϊλ θέτει την ενέργεια ως βασική της προτεραιότητα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υλοποίηση των ενεργειακών σχεδίων της Chevron στην Ελλάδα. Και ο νοών νοείτω…
Ο διαγωνισμός στα δύο οικόπεδα νότια της Κρήτης θα ολοκληρωθεί περί τις 12 Σεπτεμβρίου. Η πετρελαϊκή εταιρεία που θα κερδίσει αναμένεται να ξεκινήσει τις έρευνές της τον Οκτώβριο
Στη Νέα Υόρκη
Όσο στην Ελλάδα και στην Τουρκία τα Μέσα Ενημέρωσης επιχειρούσαν να αποκωδικοποιήσουν τις λιβυκές κινήσεις στον ΟΗΕ και να κάνουν το «ταμείο» των επισκέψεων του κ. Γεραπετρίτη στη Λιβύη, στη Νέα Υόρκη γινόταν (ακόμα μια άκαρπη) πενταμερής συνάντηση για το Κυπριακό.
Στην ολομέλεια της διάσκεψης συμμετείχαν ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, ο αυτοαποκαλούμενος «ηγέτης» του ψευδοκράτους Ερσίν Τατάρ και ο υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρώπης του Ηνωμένου Βασιλείου, Στίβεν Ντάουτι.
Τα «ανώδυνα» μέτρα που είχαν αποφασιστεί στην πενταμερή της Γενεύης (Μάρτιος 2025), όπως είναι η συντήρηση των νεκροταφείων και η Κοινή Επιτροπή Νεολαίας, έχουν προχωρήσει. Ωστόσο, άλλα πιο δύσκολα πολιτικά ζητήματα, όπως είναι το άνοιγμα νέων διόδων και η αποναρκοθέτηση, έχουν κολλήσει λόγω (κυρίως) της στάσης της Άγκυρας και του ψευδοκράτους.
Από τη Νέα Υόρκη, πάντως, αξίζει να συγκρατηθούν τα αντιφατικά —πλην όμως προσεκτικά διατυπωμένα— μηνύματα που εξέπεμψε ο Χ. Φιντάν, ο οποίος μίλησε για προσέγγιση καζάν καζάν. «Μια κίνηση βασισμένη στις πραγματικότητες του νησιού θα είναι προς όφελος των δύο κοινοτήτων του νησιού. Κινούμαστε με τη φόρμουλα καζάν καζάν. Ποτέ δεν χάνουμε την ενσυναίσθησή μας για την απέναντι πλευρά», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός, προσθέτοντας βέβαια: «Αλλά είναι αδιανόητο να αποδεχθούμε μια εξίσωση που αγνοεί τους Τούρκους και τα δικαιώματά τους». Κοινώς, το αδιέξοδο συνεχίζεται.
