Η δευτερογενής μετανάστευση μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας συνεχίζει να αυξάνεται, προκαλώντας ανησυχία τόσο στους μετανάστες όσο και στις κυβερνήσεις των δύο χωρών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Ασύλου, το 2025, μόλις στους πρώτους πέντε μήνες του έτους, 8.000 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες που διαμένουν στην Ελλάδα υπέβαλαν εκ νέου αίτηση ασύλου στη Γερμανία. Το 2024, ο αριθμός αυτός είχε φτάσει τις 26.000 περιπτώσεις, δείχνοντας την αυξανόμενη τάση.
Το φαινόμενο αυτό έχει δημιουργήσει σημαντική ένταση στις ελληνογερμανικές σχέσεις, καθώς ο Κανονισμός του Δουβλίνου απαγορεύει την υποβολή δεύτερης αίτησης ασύλου σε άλλη χώρα, αφού το άτομο έχει ήδη αναγνωριστεί ως πρόσφυγας σε μία από τις χώρες της ΕΕ. Η γερμανική κυβέρνηση, δια στόματος του υπουργείου Εσωτερικών, τονίζει ότι οι πρόσφυγες που έχουν λάβει προστασία στην Ελλάδα πρέπει να παραμένουν στη χώρα που τους παρέχει το καθεστώς αυτό, εντείνοντας την πίεση για αυστηρότερο έλεγχο της μετακίνησης.
Ανεπαρκείς έλεγχοι
Σύμφωνα με εκπροσώπους του γερμανικού Συνδικάτου Αστυνομικών, όπως ο Αντρέας Ρόσκοπφ, οι έλεγχοι στα αεροδρόμια παραμένουν ανεπαρκείς, γεγονός που επιτρέπει σε έναν σημαντικό αριθμό προσφύγων να ταξιδεύουν αεροπορικώς από την Ελλάδα στη Γερμανία και να υποβάλουν εκ νέου αίτηση ασύλου. Παρά τις αυξημένες προσπάθειες για ενίσχυση των ελέγχων στις χερσαίες διαβάσεις, τα «κενά» στα αεροδρόμια δημιουργούν παράθυρα για εκμετάλλευση.
Αντιδρώντας σε αυτήν την κατάσταση, η γερμανική κυβέρνηση προγραμματίζει την ενίσχυση των ελέγχων και την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης. Η πρόταση για περισσότερες αρμοδιότητες για την αστυνομία σε συνδυασμό με τη δημιουργία ειδικών υποδομών, όπως το νέο τερματικό σταθμό απελάσεων στο αεροδρόμιο του Μονάχου, προμηνύει μια στροφή προς αυστηρότερη πολιτική απέναντι στους μετανάστες.
Οι ανθρωπιστικές αντιδράσεις
Το ζήτημα της δευτερογενούς μετανάστευσης έχει φέρει στο προσκήνιο και τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, με την Pro Asyl να καταγγέλλει τις συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στην Ελλάδα, τις οποίες χαρακτηρίζει «απάνθρωπες» και χωρίς ουσιαστική βελτίωση τα τελευταία χρόνια. Αυτές οι καταγγελίες εντείνουν την πίεση προς τις ελληνικές αρχές, οι οποίες, από την πλευρά τους, αρνούνται να αποδεχθούν μαζικές επιστροφές προσφύγων από τη Γερμανία.
Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Λειψίας, πάντως, έδωσε το πράσινο φως για επιστροφές μεταναστών στην Ελλάδα, κρίνοντας ότι δεν υπάρχει έκτακτη ανάγκη προστασίας στη χώρα μας για «υγιείς και ικανούς για εργασία» πρόσφυγες. Οι ελληνικές αρχές έχουν επισημάνει ωστόσο ότι η εφαρμογή τέτοιων επιστροφών χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές συνθήκες στην Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει περαιτέρω ανθρωπιστικές κρίσεις.
Αβέβαιο μέλλον
Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει τη δύσκολη θέση που βρίσκονται τόσο η Ελλάδα όσο και η Γερμανία, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να καλείται να παίξει καταλυτικό ρόλο στην αναζήτηση λύσεων για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Η ανάγκη για έναν πιο συνεκτικό και βιώσιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό ασύλου και μετανάστευσης, ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες των χωρών-μελών αλλά και τις ανθρωπιστικές ανάγκες των προσφύγων, είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
Η συνέχιση της δευτερογενούς μετανάστευσης και οι συνακόλουθες εντάσεις στις σχέσεις των χωρών θα απαιτήσουν τόσο πολιτική αποφασιστικότητα όσο και υπευθυνότητα στην εφαρμογή των κανονισμών και των μέτρων.
