Δορυφορικά δεδομένα της NASA αποκαλύπτουν μια σοκαριστική πραγματικότητα για τη Λωρίδα της Γάζας: ο νυχτερινός φωτισμός έχει μειωθεί κατά επτά φορές σε σχέση με την περίοδο πριν τις 7 Οκτωβρίου 2023. Η δραματική αυτή αλλαγή συνδέεται άμεσα με τη διακοπή της ηλεκτροδότησης που επέβαλε το Ισραήλ μετά την έναρξη των εχθροπραξιών με τη Χαμάς.
Δραματική μείωση φωτισμού
Η σύγκριση των δορυφορικών εικόνων μεταξύ των περιόδων Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2023 και Ιανουαρίου-Μαΐου 2025 παρουσιάζει μια περιοχή βυθισμένη στο σκοτάδι. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η περίπτωση της πόλης της Γάζας, όπου ο νυχτερινός φωτισμός εμφανίζεται 16 φορές μικρότερος μεταξύ αυτών των δύο χρονικών περιόδων.
Τα στοιχεία του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων καταγράφουν την κλιμάκωση της κρίσης: ενώ το 2022 ο παλαιστινιακός θύλακας διέθετε ηλεκτρικό ρεύμα κατά μέσο όρο 12 ώρες ημερησίως, το 2024 αυτός ο αριθμός έπεσε στο απόλυτο μηδέν.
Η αρχή της ενεργειακής κρίσης
Η σύγκρουση ξεκίνησε με την άνευ προηγουμένου επίθεση που εξαπέλυσε η παλαιστινιακή ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Γαλλικό Πρακτορείο, η επίθεση αυτή στοίχισε τη ζωή σε 1.219 ανθρώπους από ισραηλινής πλευράς, κυρίως αμάχους.
Η ισραηλινή αντίδραση ήταν άμεση και καταστροφική. Τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, τα οποία ο ΟΗΕ αξιολογεί ως αξιόπιστα, καταγράφουν τουλάχιστον 60.000 θανάτους στη Γάζα, με την πλειονότητα να αφορά αμάχους.
Πλήρης πολιορκία και κατάρρευση ενεργειακής υποδομής
Στις 9 Οκτωβρίου 2023, ο τότε υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκάλαντ ανακοίνωσε την επιβολή “πλήρους πολιορκίας” στη Γάζα με τη χαρακτηριστική δήλωση: “Ούτε ηλεκτρικό, ούτε νερό, ούτε αέριο”.
Οι συνέπειες ήταν άμεσες και καταστροφικές:
• Ο μοναδικός θερμοηλεκτρικός σταθμός του παλαιστινιακού θύλακα σταμάτησε να λειτουργεί λόγω έλλειψης καυσίμων
• Οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρισμού από το Ισραήλ αποκόπηκαν πλήρως
• Αυτές οι δύο πηγές ενέργειας κάλυπταν συνολικά το 43% της ζήτησης ηλεκτρισμού στη Γάζα το 2022
Τεχνολογική ανάλυση μέσω δορυφορικών δεδομένων
Το Γαλλικό Πρακτορείο αξιοποίησε το πρόγραμμα Black Marble της NASA για την καταγραφή της ακτινοβολίας του εδάφους. Αυτή η προηγμένη τεχνολογία επιτρέπει την καθημερινή μέτρηση της φωτεινής ακτινοβολίας σε 2.100 διαφορετικά σημεία του θύλακα, με απόσταση 500 μέτρων μεταξύ των σημείων μέτρησης.
Τα καθημερινά δεδομένα αποκαλύπτουν μια απότομη πτώση του φωτισμού μεταξύ 10ης και 11ης Οκτωβρίου 2023, που συμπίπτει ακριβώς με τη διακοπή λειτουργίας του θερμοηλεκτρικού σταθμού της Γάζας.
Σημεία φωτός
Από τότε, εκτεταμένα τμήματα του παλαιστινιακού θύλακα που κατοικούνταν πριν τη σύγκρουση εμφανίζουν τόσο χαμηλά επίπεδα φωτισμού όσο και οι γειτονικές ερημικές περιοχές της χερσονήσου του Σινά.
Μόνο συγκεκριμένα σημεία παραμένουν αναγνωρίσιμα στις νυχτερινές μετρήσεις του Black Marble, κυρίως νοσοκομεία που διαθέτουν ηλεκτρογεννήτριες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το ευρωπαϊκό νοσοκομείο στο νότιο τμήμα, το οποίο ήταν 70% πιο ορατό από το υπόλοιπο του κυβερνείου του Χαν Γιούνις κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2025.
Μία εξαίρεση στο γενικό σκοτάδι αποτελεί ο διάδρομος της Φιλαδέλφειας, η λωρίδα γης κατά μήκος των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο που βρίσκεται υπό ισραηλινό έλεγχο. Στο νοτιοανατολικό άκρο του, το ισραηλινό σημείο διέλευσης Κέρεμ Σαλόμ, που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας, παραμένει το μοναδικό σημείο με φωτισμό ίδιας έντασης όπως πριν την έναρξη του πολέμου.
