Πύργο της Βαβέλ θυµίζει η Ε.Ε. λίγες ηµέρες µετά την ανακοίνωση της εµπορικής συµφωνίας µε τις ΗΠΑ, µε τους περισσότερους Ευρωπαίους ηγέτες να τη χαρακτηρίζουν ζοφερή και κάποιους άλλους ως µια λύση ανάγκης για να αποφευχθεί µια πλήρης καταστροφή. Πρώτος αντέδρασε ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος σε ανάρτησή του στο X έκανε λόγο για «Μαύρη µέρα», χαρακτηρίζοντας τη συµφωνία πράξη «υποταγής» στην Ουάσινγκτον.
Αλλά και ο επιχειρηµατικός κόσµος της Γαλλίας στην πλειονότητά του αποδοκίµασε τη συµφωνία, κάνοντας λόγο για «καταστροφικές επιπτώσεις». Η στάση του Μακρόν, να επιλέξει τη σιωπή στο κρίσιµο σηµείο της διαπραγµάτευσης, ενώ προηγουµένως υποστήριζε ότι η Ευρώπη έπρεπε να αντισταθεί στις αµερικανικές πιέσεις, διαπραγµατευόµενη µέχρι να πετύχει µια συµφέρουσα συµφωνία, έκανε πολλούς να αµφισβητούν τα λεγόµενά του.
Μέρες αργότερα στην πρώτη δηµόσια δήλωσή του έκανε λόγο για «αποτυχία της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αξιοποιήσει την τεράστια ενιαία αγορά της και να εκφοβίσει επαρκώς τις Ηνωµένες Πολιτείες, ώστε να αποδεχθούν µια καλύτερη συµφωνία». Στη Γερµανία επίσης η συµφωνία δέχθηκε πρωτοφανή κριτική από όλα τα κόµµατα, αλλά και από το νοµοθετικό σώµα, που έκαναν λόγο για «συνθηκολόγηση» και «προδοσία της Ευρώπης».
«Βάρος»
Ο ίδιος ο Φρ. Μερτς, ο οποίος την Κυριακή λίγο µετά το κλείσιµο της συµφωνίας εµφανίστηκε ικανοποιηµένος, λέγοντας ότι «απετράπη µια εµπορική σύγκρουση που θα έπληττε σκληρά τη γερµανική οικονοµία», τη ∆ευτέρα άλλαξε γνώµη, εκφράζοντας έντονες επιφυλάξεις, αναγνωρίζοντας ότι οι συµφωνηµένοι δασµοί αποτελούν «σηµαντικό βάρος» για τη γερµανική οικονοµία. Αλλά και οι πανίσχυρες γερµανικές αυτοκινητοβιοµηχανίες, που όλο το προηγούµενο διάστηµα ασκούσαν ασφυκτικές πιέσεις για να υπάρξει συµφωνία, δεν έδειξαν ικανοποιηµένες, παρά τη µείωση των δασµών από το 27,5% στο 15%. Επιφυλακτικοί εµφανίστηκαν και οι Ιρλανδοί, οι οποίοι επίσης επιθυµούσαν µια ευνοϊκή συµφωνία για τις φαρµακοβιοµηχανίες τους, µε τον πρωθυπουργό Μάικλ Μάρτιν να δηλώνει ότι «κανείς δεν υποδέχθηκε τη συµφωνία µε ανοιχτές αγκάλες, ωστόσο, όσο ατελής κι αν είναι, απέτρεψε έναν εµπορικό πόλεµο µε τις ΗΠΑ».
Για «οδυνηρές απώλειες» και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αλλά και για «µια δύσκολη εµπορική συµφωνία, που όµως είναι καλύτερη από έναν άσκοπο πόλεµο δασµών µεταξύ συµµάχων», έκανε λόγο και ο φιλοαµερικανός πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ. Αντίθετα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός και επιστήθια φίλη του Αµερικανού προέδρου, Τζόρτζια Μελόνι, καλωσόρισε τη συµφωνία, λέγοντας ότι οι Βρυξέλλες και τα κράτη-µέλη «απέφυγαν την παγίδα εκείνων που ζητούσαν µετωπική σύγκρουση». Ο Βίκτορ Ορµπαν, ο ηγέτης της Ουγγαρίας και «µαύρο πρόβατο» της Ε.Ε., είπε ότι ο Τραµπ «έφαγε τη Φον ντερ Λάιεν για πρωινό». Μιλώντας στους δηµοσιογράφους ο επίτροπος Εµπορίου Μάρος Σέφκοβιτς, και εκ των βασικών διαπραγµατευτών της Ε.Ε., ανέφερε ότι «αυτή είναι η καλύτερη συµφωνία που θα µπορούσαµε να πετύχουµε υπό πολύ δύσκολες συνθήκες».
Οι αντιδράσεις
Η πρώτη αµφισβήτηση της συµφωνίας ήρθε µόλις λίγες ώρες µετά την ανακοίνωσή της, καθώς οι Βρυξέλλες προσπάθησαν να πάρουν πίσω τη δέσµευσή τους για ευρωπαϊκές επενδύσεις ύψους 600 δισεκατοµµυρίων δολαρίων στην αµερικανική αγορά, διότι σύµφωνα µε νοµικούς κύκλους τα κεφάλαια θα προέλθουν αποκλειστικά από ιδιωτικές επιχειρήσεις, επί των οποίων η Κοµισιόν δεν ασκεί καµία εξουσία. Στη συνέχεια προέκυψαν και άλλες διαφωνίες, όπως οι δασµοί στα µέταλλα και το χρονοδιάγραµµα για την επιβολή τους στα φαρµακευτικά προϊόντα.
Η δήλωση του προέδρου Μακρόν στους υπουργούς του τρεις ηµέρες µετά το κλείσιµο της συµφωνίας, στην οποία ανέφερε ότι «αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας, η διαπραγµάτευση πρέπει να συνεχιστεί», κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι η Γαλλία µαζί µε άλλα κράτη-µέλη θα επιδιώξουν διµερείς επαφές µε τον Αµερικανό πρόεδρο. Αλλά και στη Γερµανία ο επικεφαλής της Volkswagen, Ολιβερ Μπλούµε, έσπευσε να αναγγείλει ότι η εταιρεία θα προχωρήσει σε απ’ ευθείας συνοµιλίες µε τον Ντόναλντ Τραµπ, µε στόχο να απορροφήσει, όσο αυτό είναι δυνατόν, το κόστος της δασµολογικής επιβάρυνσης 15% στα ευρωπαϊκά οχήµατα.
Τα λάθη
Το γεγονός ότι σε όλη τη διάρκεια των διαπραγµατεύσεων οι Ευρωπαίοι ηγέτες επικεντρώθηκαν στην υπεράσπιση των εθνικών τους συµφερόντων, αντί να σφυρηλατήσουν ένα αρραγές µέτωπο απέναντι στον Τραµπ, έδειξε ότι η Ε.Ε. είναι κατακερµατισµένη και άρα ανίσχυρη σε έναν κόσµο όπου η ισχύς είναι το ζητούµενο. Τα εσωτερικά προβλήµατα σε Γερµανία και Γαλλία, αλλά και ο φόβος του πολιτικού κόστους, απέτρεψαν κάθε µορφή αντίδρασης, µε αποτέλεσµα η Ενωση να οδηγηθεί σε µια επιζήµια συµφωνία, σε µια δύσκολη οικονοµική και πολιτική συγκυρία για την ίδια. Το γεγονός ότι πρόκειται για µια αρχική συµφωνία, µε τις λεπτοµέρειες να παραµένουν ασαφείς και τον πρόεδρο Τραµπ να διατηρεί το δικαίωµα αύξησης των δασµών, σε περίπτωση που δεν τηρηθούν οι δεσµεύσεις, ίσως τελικά να εγκλωβίσει τους Ευρωπαίους σε αυτό που προσπάθησαν να αποφύγουν, έναν εµπορικό πόλεµο διαρκείας µε τις ΗΠΑ και απρόβλεπτες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα.
Κυριακάτικη Απογευματινή
