Την ασυγκράτητη φιλοδοξία, τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις των επιδιώξεων, αλλά και τις σεισµικές ακολουθίες στη διπλωµατία «κρύβει» ο πόλεµος στη Γάζα. Πίσω από τα συνεχιζόµενα πυρά και τους δίχως τέλος βοµβαρδισµούς ανοίγουν νέα πεδία που ενδεχοµένως να µπορούν να αναδιαµορφώσουν τον γεωπολιτικό χάρτη. Το δίπολο της σύγκρουσης του Ισραήλ µε την τροµοκρατική «Χαµάς» πιθανώς να ξύνει παλαιότερες πληγές στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, πυροδοτώντας την ανάγκη για εκτόνωση απωθηµένων που βασίζονται σε µισαλλόδοξες λογικές.
Η σφαγή που ξεκίνησε η «Χαµάς» τον Οκτώβριο του 2023 προκάλεσε την απάντηση του Ισραήλ και έκτοτε η σύγκρουση συνεχίστηκε ακολουθώντας µια επικίνδυνα κλιµακούµενη πορεία, µέχρι που ο Μπενιαµίν Νετανιάχου κατέστησε σαφές πως µόνο µε την εξόντωση της ισλαµιστικής οργάνωσης µπορεί ουσιαστικά να επέλθει ειρήνη στα αιµατοβαµµένα εδάφη. Ακόµη δεν έχει αποσαφηνιστεί πώς µπορεί να λειτουργήσει µια νέα διοίκηση στον παλαιστινιακό θύλακα υπό την εποπτεία του Ισραήλ, όµως δεν µπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι οι χώρες του Κόλπου βρίσκονται σε αναβρασµό, µε τις Συµφωνίες του Αβραάµ για την εξοµάλυνση των σχέσεων των συγκεκριµένων χωρών µε το Ισραήλ, µε πρωτοβουλία των ΗΠΑ, να έχουν επισκιαστεί από τις καταιγιστικές πολεµικές εξελίξεις.
Ποια θα είναι άραγε η επόµενη µέρα ανάµεσα στις χώρες του Κόλπου και το Ισραήλ, ενώ οι εξελίξεις στη Γάζα διαµορφώνουν νέα δεδοµένα; Η όξυνση των σχέσεων ανάµεσα σε Ισραήλ και Ιράν, µε την υποστηριζόµενη από την Τεχεράνη «Χεζµπολάχ» να προχωρά σε εχθροπραξίες κατά της Ιερουσαλήµ, διαφάνηκε από την πρώτη στιγµή. Παρά τις πιέσεις των ΗΠΑ για την εξουδετέρωση της πυρηνικής απειλής, το Ιράν διατηρεί στάση που θέτει ευθεία απειλή για τις εχθρικές σε αυτό χώρες, ενώ παράλληλα οι σχέσεις µε το Ισραήλ βρίσκονται σε ιστορικό ναδίρ.
Αντιπαλότητα
Ακολουθώντας τις εχθρικές ενέργειες της «Χεζµπολάχ» και των «Φρουρών της Επανάστασης», σε παρόµοιο µήκος κύµατος βρέθηκαν και οι αντάρτες Χούθι της Υεµένης που όξυναν το πολεµικό κλίµα, άνοιξαν ευρύ πεδίο αντιπαράθεσης µε το Ισραήλ και δηµιούργησαν ένα ατέρµονο θρίλερ στην Ερυθρά Θάλασσα, στοχεύοντας πλοία ειδικών συµφερόντων και κατ’ επέκταση πλήττοντας τη ναυσιπλοΐα.
Το συγκρουσιακό πεδίο στη Γάζα κατέδειξε και την ιστορική αντιπαλότητα ανάµεσα σε Τουρκία και Ισραήλ, µε τον Ταγίπ Ερντογάν να σπεύδει να προχωρήσει σε σκληρή ρητορική κατά του Νετανιάχου χωρίς να καταδικάζει τη σφαγή της «Χαµάς». Την ίδια ώρα, µέσα στον κυκεώνα των γεωπολιτικών εξελίξεων, η Τουρκία προσπάθησε να φιλοτεχνήσει τον ρόλο του µεσολαβητή στη Μέση Ανατολή, χρησιµοποιώντας την προσφιλή τακτική του παζαριού και της αποκάλυψης των επεκτατικών βλέψεων.
Εν µέσω του πολέµου στη Γάζα, επιχείρησε ειδικότερα η Αγκυρα να δηµιουργήσει µία νέα ζώνη επιρροής στη Συρία, ελπίζοντας και σε στήριξη των ΗΠΑ για να επιτύχει το φιλόδοξο σχέδιό της.
Η προσέγγιση του Τούρκου προέδρου προς τον µεταβατικό πρόεδρο της Συρίας, Αλ Σάραα, κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν, ενώ το Ισραήλ είχε απαντήσει στη ∆αµασκό για την εχθρική στάση της τελευταίας προς τη συγγενική κοινότητα των ∆ρούζων. Τη στιγµή που ο Ερντογάν ανέβαζε τους τόνους κατά του Ισραήλ, παράλληλα σχηµάτιζε κοινό µέτωπο µε τη Συρία.
Η παρέµβαση των ΗΠΑ ήταν άµεση τόσο στην περίπτωση της απειλητικής πρόθεσης του Ιράν προς το Ισραήλ όσο και στην περίπτωση της Συρίας.
Αραβική χερσόνησος
Τι συµβαίνει όµως µε τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα; Το Ριάντ από τη µία καταδικάζει τις ισραηλινές ενέργειες, από την άλλη όµως δεν ανοίγει διάπλατα τα χαρτιά του για τη στάση του όσον αφορά την επόµενη µέρα στη Γάζα. Το λιώσιµο ωστόσο των πάγων ανάµεσα στο παλάτι και την Ουάσινγκτον ερµηνεύεται από τη ∆ύση ως θετικό σηµάδι.
Τα χρυσά deals ανάµεσα στον Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν και τον Τραµπ, µετά την επίσκεψη του Αµερικανού προέδρου στη Σαουδική Αραβία, έσπασαν, για την τελευταία, την εικόνα του διπλωµατικού παρία.
Σηµαντικό είναι και το γεγονός ότι το Ριάντ, βλέποντας τα συµφέροντά του να απειλούνται υπό τον φόβο του κλεισίµατος των Στενών του Ορµούζ από το Ιράν κατά τον πόλεµο των 12 ηµερών µε το Ισραήλ, στράφηκε κατά των ενεργειών της Τεχεράνης. Κάτι ανάλογο συνέβη µε τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, αλλά και το Κατάρ, που αντέδρασε άµεσα µε την επίθεση του Ιράν σε αµερικανικές βάσεις στην Ντόχα.
Αυτήν τη στιγµή πάντως η εικόνα διχασµού στις χώρες του Κόλπου είναι πιο φανερή από ποτέ, αναλογικά µε τα δεδοµένα του τελευταίου µισού αιώνα, µε τον πόλεµο στη Γάζα να δηµιουργεί νέα στρατόπεδα και τις µέχρι πρότινος εδραιωµένες διπλωµατικές ισορροπίες να τίθενται υπό αµφισβήτηση. Το ζήτηµα αυτήν τη στιγµή είναι τι θα γίνει σε περίπτωση εξουδετέρωσης της «Χαµάς», εάν δηλαδή αναδυθούν νέες τροµοκρατικές δυνάµεις ή εάν θα περάσουµε σε µια νέα εποχή στη Μέση Ανατολή.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
