Μια ιστορική διπλωματική προσπάθεια ξεκινά στη Γενεύη καθώς αντιπρόσωποι από 180 κράτη επιχειρούν να συντάξουν την πρώτη διεθνή συνθήκη για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης που πνίγει τον πλανήτη μας. Οι διαπραγματεύσεις, που διεξάγονται υπό την εποπτεία των Ηνωμένων Εθνών, έχουν διάρκεια δέκα ημερών και στόχο τη δημιουργία ενός νομικά δεσμευτικού πλαισίου.
Τριετής διαδικασία με εμπόδια και προκλήσεις
Το κρίσιμο αυτό κείμενο βρίσκεται υπό συζήτηση εδώ και τρία χρόνια, ενώ ο Luis Vayas Valdivieso από το Εκουαδόρ, που ηγείται των διαπραγματεύσεων, τόνισε στους εκπροσώπους των 600 περίπου μη κυβερνητικών οργανώσεων ότι η επιτυχία «δεν θα έρθει αυτόματα». Η σύνοδος CIN5-2 προστέθηκε στη διαδικασία μετά την αποτυχία των συνομιλιών στο Μπουζάν της Νότιας Κορέας τέλη 2024, όταν πετρελαιοπαραγωγές χώρες εμπόδισαν την πρόοδο εν μέσω γεωπολιτικών και εμπορικών εντάσεων.
Επιστημονικές προειδοποιήσεις για την υγεία
Την παραμονή της έναρξης των εργασιών, επιστήμονες και περιβαλλοντικές οργανώσεις εξέδωσαν ανησυχητικές προειδοποιήσεις. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, η πλαστική ρύπανση συνιστά «σοβαρό, αυξανόμενο και υποτιμημένο κίνδυνο» για τη δημόσια υγεία με ετήσιο κόστος τουλάχιστον 1.500 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Philip Landrigan, ιατρός και ερευνητής στο Boston College, υπογράμμισε ότι οι ευάλωτες ομάδες, ιδιαίτερα τα παιδιά, υφίστανται τις σοβαρότερες συνέπειες της πλαστικής μόλυνσης. Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπως εξήγησε ο Robert Kitumaini Chikwanine από την οργάνωση Αλληλεγγύη για Προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών, «τα υδάτινα σώματα είναι μολυσμένα και τα μικροπλαστικά που παραμένουν στα μολυσμένα νερά προκαλούν πολλές ασθένειες, κυρίως στα παιδιά».
Καλλιτεχνική διαμαρτυρία και ακτιβισμός
Μπροστά στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη, μια εντυπωσιακή εγκατάσταση τέχνης στέλνει ισχυρό μήνυμα. Ο Καναδός ακτιβιστής Benjamin Von Wong δημιούργησε το έργο «Το Άχθος του Σκεπτόμενου», όπου αντίγραφο του διάσημου γλυπτού του Ογκύστ Ροντέν βρίσκεται περιτριγυρισμένο από θάλασσα πλαστικών απορριμμάτων, προκειμένου να αναγκάσει τους διαπραγματευτές να συλλογιστούν τις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία.
Απαιτήσεις για μείωση της παραγωγής
Κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στη Γενεύη, ο Graham Forbes της Greenpeace κάλεσε για άμεση παύση της «κατασκευής τόσου μεγάλων ποσοτήτων πλαστικού για να τερματιστεί η κρίση της πλαστικής ρύπανσης». Παράλληλα, η Seema Prabhu από την ελβετική οργάνωση Trash Hero World, που δραστηριοποιείται κυρίως στη νοτιοανατολική Ασία, τόνισε:
• Η πρώτη προτεραιότητα είναι η επίτευξη μείωσης στην παραγωγή πλαστικού
• Απαιτείται δίκαιη μετάβαση προς επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση
• Βελτίωση των συστημάτων συλλογής απορριμμάτων
Η ίδια επισήμανε ότι στις χώρες της περιοχής υπάρχουν πολλά πετροχημικά εργοστάσια και βιομηχανίες παραγωγής πλαστικών από τα οποία εξαρτώνται χιλιάδες θέσεις εργασίας, γεγονός που καθιστά αναγκαία μια ισορροπημένη προσέγγιση στη μετάβαση.
