Ύστερα από εκατοντάδες συσκέψεις, χιλιάδες ώρες διαπραγματεύσεων και δεκάδες δηλώσεις στήριξης από αξιωματούχους Έλληνες, Ευρωπαίους, Αμερικανούς και Ισραηλινούς, το μέλλον του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector) παραμένει θολό, καθώς ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, Μάκης Κεραυνός, το χαρακτήρισε «μη βιώσιμο» υπό τους υφιστάμενους όρους χρηματοδότησης. Η τοποθέτηση της Λευκωσίας έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την Αθήνα, η οποία επιμένει πως το εμβληματικό έργο θα προχωρήσει, υπογραμμίζοντας τη γεωστρατηγική του σημασία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο υπουργός Οικονομικών της Κύπρου, ο οποίος καλείται να δώσει το τελικό «πράσινο φως» για την ανάκτηση από τον ΑΔΜΗΕ των 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε -έπειτα από ενστάσεις- η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Κύπρου (ΡΑΕΚ), προχώρησε για δεύτερη φορά μέσα σε έναν μήνα σε ευθεία αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου των 1,9 δισ. ευρώ. Σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κύπρου», ο Μάκης Κεραυνός ανέφερε πως έχει ενώπιόν του δύο ανεξάρτητες μελέτες «από σοβαρούς οργανισμούς» οι οποίες καταλήγουν ότι το έργο «δεν είναι βιώσιμο με τους συγκεκριμένους όρους». Υπογράμμισε δε την πολυπλοκότητά του με οικονομικές, τεχνικές και γεωπολιτικές πτυχές, θέτοντας το ερώτημα γιατί, παρά τη χρηματοδότηση 650 εκατ. ευρώ από την Κομισιόν, το έργο παραμένει σε εκκρεμότητα από το 2010. Αναφερόμενος στα 25 εκατ. ευρώ που ενέκρινε η ΡΑΕΚ ως ρυθμιζόμενο έσοδο του 2025 για τον ΑΔΜΗΕ, σημείωσε ότι «με τα σημερινά οικονομικά, τεχνικά και γεωπολιτικά δεδομένα η πληρωμή δεν είναι μια απλή υπόθεση», επιμένοντας στην ανάγκη διασφάλισης «σοβαρών παραμέτρων» πριν από οποιαδήποτε απόφαση.
ΕΕ, Ισραήλ και ΗΠΑ μιλούν για εμβληματικό έργο γεωστρατηγικής σημασίας – Στο Συμβούλιο Ενέργειας της Ευρώπης η απρόσμενη εξέλιξη
Η αιφνιδιαστική παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το καλώδιο GSI ήρθε σε μια στιγμή κατά την οποία η Λευκωσία εκπέμπει σήματα αποστασιοποίησης, και μάλιστα ενώ η Αθήνα «βάζει το χέρι στη φωτιά» για την υλοποίησή του, προετοιμαζόμενη παράλληλα για σφοδρή αντιπαράθεση με την Τουρκία. Οι αντιθέσεις αυτές αποτυπώνουν μια υπόγεια σύγκρουση: από τη μία η ελληνική κυβέρνηση και οι Βρυξέλλες, που θεωρούν το έργο στρατηγικό για την ΕΕ και έχουν δεσμεύσει εκατοντάδες εκατομμύρια για τη χρηματοδότησή του, και από την άλλη η κυπριακή κυβέρνηση, η οποία εμφανίζεται να χρησιμοποιεί το ζήτημα των πληρωμών ως διαπραγματευτικό μοχλό στο γεωπολιτικό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου. Πηγές της Λευκωσίας, ωστόσο, υπογράμμισαν ότι «το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι στρατηγικής σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία», επισημαίνοντας πως η βιωσιμότητά του εξαρτάται από «προϋποθέσεις και δεσμεύσεις που ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ και αναμένουμε την υλοποίησή τους».
Η Αθήνα, από την πλευρά της, εμφανίζεται κατηγορηματική ότι το καλώδιο GSI θα προχωρήσει κανονικά. «Κανένα βήμα πίσω από την Αθήνα», ξεκαθαρίζουν διπλωματικές πηγές, τονίζοντας πως η ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο και το Ισραήλ είναι έργο γεωστρατηγικής σημασίας, έχει την ευρωπαϊκή υποστήριξη και εδράζεται στο Διεθνές Δίκαιο. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, χαρακτήρισε το έργο «πολύ σημαντικό για την Ευρώπη και την Κύπρο», επισημαίνοντας ότι «επιδιώκουμε το έργο αυτό, δεν αλλάζει η στάση μας». Την ίδια ώρα, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, υπογράμμισε ότι το έργο είναι ενταγμένο στον ευρωπαϊκό ενεργειακό σχεδιασμό και «δεν μπορούν να το πληρώσουν μόνο οι Έλληνες φορολογούμενοι». Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, έκανε λόγο για «αμφίσημο μήνυμα» από την κυπριακή πλευρά, καλώντας την παράλληλα να ξεκαθαρίσει τη θέση της, ενώ επισήμανε ότι το έργο πρόκειται να συζητηθεί σήμερα στο άτυπο συμβούλιο των Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας.
Η ΕΕ έχει εντάξει το καλώδιο στον κατάλογο των έργων κοινού ενδιαφέροντος, επισημαίνοντας ότι μειώνει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, διευκολύνει την αξιοποίηση ΑΠΕ και ενισχύει την ανθεκτικότητα των δικτύων. Η στήριξη της Κομισιόν είναι σταθερή, γεγονός που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία του έργου για την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική. Παράλληλα, οι ΗΠΑ προωθούν την ηλεκτρική διασυνδεσιμότητα στην Ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο της ενεργειακής ασφάλειας και της πρωτοβουλίας IMEC. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, δηλώνει ότι θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να προχωρήσει η διασύνδεση, επιδιώκοντας εφεδρική πρόσβαση στο ευρωπαϊκό δίκτυο και νέες εξαγωγικές ευκαιρίες. Σε ρητορικό επίπεδο, η Ουάσινγκτον συνδέει το έργο με τη διαφοροποίηση πηγών και την περιφερειακή σταθερότητα.
Εφημερίδα Απογευματινή
