Σαφές μήνυμα προς τη Λευκωσία να ξεκαθαρίσει τη στάση της για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου στέλνει η Αθήνα, την ώρα που οι δύο διαφορετικές γραμμές στο εσωτερικό της κυπριακής κυβέρνησης εντείνουν το κλίμα αβεβαιότητας γύρω από την υλοποίηση του γεωπολιτικά και ενεργειακά κρίσιμου έργου. Το σκηνικό περιπλέκεται περαιτέρω με την παρέμβαση της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, η οποία άνοιξε ποινικό φάκελο διερεύνησης ύστερα από καταγγελίες για τη διαχείριση ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Επισήμως η θέση της Κύπρου για την ηλεκτρική διασύνδεση παραμένει αμετάβλητη, ωστόσο στο πολιτικό παρασκήνιο της Λευκωσίας οι απόψεις εμφανώς διίστανται. Ο υπουργός Οικονομικών, Μάκης Κεραυνός, επιμένει ότι το έργο δεν είναι βιώσιμο και εκφράζει ενστάσεις για τις προπληρωμές προς τον φορέα υλοποίησης, τον ΑΔΜΗΕ. Από την άλλη, ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης υποστηρίζει πως «δεν υπάρχουν διαφορές με την ελληνική κυβέρνηση» και χαρακτηρίζει τη διασύνδεση έργο στρατηγικής σημασίας, θέτοντας ως προϋπόθεση την τήρηση των δεσμεύσεων από τον ΑΔΜΗΕ.
Η υπόθεση του Great Sea Interconnector (GSI) «βραχυκυκλώνει» και στο οικονομικό σκέλος. Ο ΑΔΜΗΕ έχει ζητήσει από την Κύπρο 125 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2025–2029, ήτοι 25 εκατ. ευρώ ετησίως πριν από την εμπορική λειτουργία, ως ρυθμιζόμενο έσοδο για τη φάση επενδύσεων και τη χρηματοδότηση. Η Λευκωσία θεωρεί την απαίτηση αυτή «προπληρωμή» χωρίς διασφαλισμένο χρονοδιάγραμμα, πλήρες κόστος και σαφή κατανομή ρίσκου για τον καταναλωτή. Την ίδια στιγμή, ο ΑΔΜΗΕ παρουσίασε επικαιροποιημένη ανάλυση κόστους–οφέλους για το σκέλος Κύπρος – Ισραήλ, ενώ η προσωρινή αναστολή πληρωμών προς τη γαλλική Nexans για τα καλώδια τροφοδότησε νέα ερωτήματα για τον ρυθμό υλοποίησης. Η διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου έχει προϋπολογιστεί σε 1,9 δισ. ευρώ, με ευρωπαϊκή στήριξη που αγγίζει τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ για την προώθηση του έργου Ελλάδα και Κύπρος υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης το 2024.
Παράλληλα, η ηλεκτρική διασύνδεση εισέρχεται σε φάση αβεβαιότητας λόγω της έρευνας που ξεκίνησε η ευρωπαϊκή Εισαγγελία για το καλώδιο. Το ζητούμενο είναι να διαπιστωθεί εάν οι ευρωπαϊκοί πόροι που έχουν διατεθεί κατευθύνθηκαν αποκλειστικά σε συμβόλαια του έργου. Την παρέμβαση επιβεβαίωσε χθες η εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για θέματα Ενέργειας, Άννα Κάιζα, υπογραμμίζοντας ότι το GSI «παραμένει υψίστης πολιτικής και στρατηγικής σημασίας για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή» και ότι καταβάλλονται όλες οι προσπάθειες ώστε το έργο να υλοποιηθεί. Από την πλευρά της Αθήνας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανέλαβε την επιθυμία της Ελλάδας να προχωρήσει το έργο και διευκρίνισε πως δεν έχει περιέλθει οποιαδήποτε όχληση της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Το θέμα πάντως αναμένεται να συζητηθεί σήμερα και κατά τις εργασίες του άτυπου συμβουλίου των υπουργών Ενέργειας.
Εφημερίδα Απογευματινή
