Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών, με συντηρητική πλειοψηφία, αποφάσισε την Τρίτη να προχωρήσει σε εξέταση της νομιμότητας των εμπορικών δασμών που κατέστησε υποχρεωτικούς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατά των περισσότερων διεθνών εμπορικών συνεργατών της χώρας. Η κρίσιμη ακροαματική διαδικασία έχει προγραμματιστεί για τις πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου.
Ομοσπονδιακό εφετείο κρίνει παράνομους τους δασμούς
Ομοσπονδιακό εφετείο στην Ουάσιγκτον εξέδωσε απόφαση στα τέλη Αυγούστου, χαρακτηρίζοντας παράνομο σημαντικό τμήμα των “ανταποδοτικών” εμπορικών δασμών που ανακοίνωσε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια της δεύτερης προεδρικής του θητείας. Παρά την απόφαση αυτή, το εφετείο διατήρησε σε ισχύ τα συγκεκριμένα μέτρα μέχρι την τελική κρίση του κορυφαίου δικαστικού οργάνου της χώρας.
Μετά από επίσημη προσφυγή της ρεπουμπλικάνικης κυβέρνησης, το SCOTUS συμφώνησε να εξετάσει κατεπειγόντως το ζήτημα και ανακοίνωσε χθες την προγραμματισμένη ακροαματική διαδικασία για “την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου”.
Κυβερνητική επιχειρηματολογία για διατήρηση των μέτρων
Η αμερικανική κυβέρνηση υποστήριξε ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου ότι η κατάργηση των δασμών θα προκαλούσε ζημία στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις που διεξάγει με διάφορα κράτη σχετικά με εμπορικά θέματα. Η ανησυχία επικεντρώνεται στην πιθανή απώλεια ενός καθοριστικής σημασίας μηχανισμού πίεσης.
Ο φόβος των υψηλών δασμών ουσιαστικά υποχρέωσε πολλούς συνεργάτες της Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αποφύγουν αντίποινα και να καταβάλουν προσπάθειες για περαιτέρω άνοιγμα των αγορών τους σε αμερικανικά προϊόντα.
Συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις παρά τη δικαστική αβεβαιότητα
Ενώ το ζήτημα παραμένει υπό δικαστική εξέταση, οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται με επιλεγμένες χώρες. Ο πρόεδρος Τραμπ αναφέρθηκε ειδικά χθες στη συνέχιση των συνομιλιών με την Ινδία, της οποίας το μεγαλύτερο μέρος των προϊόντων υπόκειται πλέον σε δασμολόγηση 50% και άνω, ως κυρώσεις για την αγορά ρωσικού πετρελαίου από το Νέο Δελχί.
“Είμαι βέβαιος ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε δυσκολίες να επιτύχουμε ευνοϊκό αποτέλεσμα για τις δύο σημαντικές χώρες μας”, διαβεβαίωσε μέσω Truth Social.
Κλιμακωτή εφαρμογή νέων δασμών από τον Ιανουάριο
Από την επιστροφή του στην εξουσία τον Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ εφάρμοσε σταδιακά πρόσθετους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ. Οι δασμοί κυμαίνονται από 10% έως 50%, ανάλογα με την περίπτωση και τη χώρα προέλευσης.
Αυτοί οι “ανταποδοτικοί” δασμοί διαφέρουν από εκείνους σε συγκεκριμένους κλάδους όπως:
• Αυτοκινητοβιομηχανία
• Χαλυβουργία
• Αλουμίνιο
• Χαλκός
Νομικές προκλήσεις και συνταγματικά ζητήματα
Το εφετείο τόνισε ότι ο νόμος περί οικονομικής έκτακτης ανάγκης δεν παρέχει στον πρόεδρο “την εξουσία να επιβάλλει τελωνειακούς δασμούς και άλλους φόρους”, καθώς αυτό αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του Κογκρέσου.
Το θέμα εξετάστηκε αρχικά από το εξειδικευμένο ομοσπονδιακό δικαστήριο για το διεθνές εμπόριο (ITC), το οποίο αποφάνθηκε ότι κανένας αμερικανός πρόεδρος δεν δύναται να επικαλεστεί τον νόμο περί έκτακτης οικονομικής ανάγκης (IEEPA) του 1977 για να δικαιολογήσει την επιβολή “απεριόριστων πρόσθετων δασμών σε αγαθά από σχεδόν όλες τις χώρες”.
Ο νόμος IEEPA επιτρέπει στον εκάστοτε πρόεδρο να αποφασίζει “αναγκαία οικονομικά μέτρα” ή να επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις για “την αντιμετώπιση εξαιρετικής και ασυνήθιστης απειλής”, όπως εξήγησε το δικαστήριο τον Μάιο.
