Σήμα κινδύνου εκπέμπει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), αναφορικά με τη ραγδαία εξάπλωση του μύκητα Candidozyma auris (C. auris, πρώην Candida auris) στα νοσοκομεία της Ευρώπης. Το ECDC κάνει λόγο για σοβαρή απειλή προς τους ασθενείς, επισημαίνοντας την ανθεκτικότητα του μύκητα σε αντιμυκητιασικά φάρμακα και τη δυσκολία θεραπείας των λοιμώξεων που προκαλεί.
Ο C. auris προσβάλλει κυρίως άτομα σε κρίσιμη κατάσταση, με τα ποσοστά θνησιμότητας να κυμαίνονται μεταξύ 29% και 62%, σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής υπηρεσίας.
Ταχύτατη εξάπλωση σε πολλές χώρες της ΕΕ
Η έρευνα του ECDC για το 2024 επιβεβαιώνει τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων: Από το 2013 έως το 2023 καταγράφηκαν 4.012 περιστατικά αποικισμού ή μόλυνσης σε χώρες της ΕΕ/ΕΟΧ. Οι πέντε χώρες με τα περισσότερα κρούσματα είναι η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ρουμανία και η Γερμανία.
Το 2023 καταγράφηκαν 1.346 νέα κρούσματα σε 18 χώρες της περιοχής, ενώ σύμφωνα με το ECDC, τα καταγεγραμμένα κρούσματα αποτελούν πιθανότατα μόνο την κορυφή του παγόβουνου, καθώς δεν υπάρχει συστηματική επιτήρηση σε πολλές χώρες.
Η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία
Για πρώτη φορά, στην έρευνα του ECDC για τον C. auris του 2024 συμμετείχαν και χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Τουρκία, το Κοσσυφοπέδιο και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, οι οποίες ανέφεραν συνολικά 121 κρούσματα.
Επιδημική έξαρση και ενδημικότητα
Πρόσφατες εξάρσεις μεμονωμένων κρουσμάτων καταγράφηκαν σε Κύπρο, Γαλλία και Γερμανία, ενώ οι Ελλάδα, Ιταλία, Ρουμανία και Ισπανία ανέφεραν ότι δεν μπορούν πλέον να παρακολουθούν κάθε μεμονωμένο περιστατικό, καθώς ο μύκητας έχει περιφερειακή ενδημικότητα.
Σύμφωνα με το σύστημα σταδιοποίησης του ECDC, η χρονική απόσταση από το πρώτο κρούσμα έως την ενδημικότητα κυμαίνεται από 5 έως 7 έτη, επισημαίνοντας τη δυναμική εξάπλωσης του μύκητα στα νοσοκομειακά δίκτυα.
Η εξάπλωση του C. auris στην Ελλάδα
Το πρώτο κρούσμα στην Ελλάδα εντοπίστηκε το 2019, ενώ ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε σημαντικά κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19. Επιδημίες αναφέρθηκαν σε πολλά ελληνικά νοσοκομεία.
Κατά την επίσκεψή του στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2024, το ECDC διαπίστωσε ότι ο μύκητας είχε διασπαρεί σε όλο το σύστημα υγείας, με εκατοντάδες κρούσματα. Μάλιστα, μονάδα αποκατάστασης αναγκάστηκε να διαμορφώσει ειδικό θάλαμο για νοσηλεία ασθενών που είχαν ήδη αποικιστεί ή μολυνθεί.
Ανησυχία για τον ανεπαρκή έλεγχο
Το ECDC προειδοποιεί ότι η συνεχιζόμενη εξάπλωση του C. auris ενδέχεται να ξεπεράσει τις δυνατότητες ελέγχου, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Η αύξηση των κρουσμάτων σε συνδυασμό με την ευρεία γεωγραφική διασπορά καθιστά τον βιώσιμο περιορισμό του μύκητα όλο και πιο δύσκολο.
Ανησυχητικά είναι επίσης τα κενά ετοιμότητας των κρατών: από τις 36 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα, μόνο 17 διαθέτουν εθνικά συστήματα επιτήρησης, ενώ μόνο 15 έχουν εκδώσει οδηγίες πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων (IPC).
Μέτρα πρόληψης και παράδειγμα καλής πρακτικής
Το ECDC επισημαίνει ότι η απομόνωση ασθενών, η χρήση μονόκλινων θαλάμων και η συστηματική απολύμανση του εξοπλισμού μπορούν να συμβάλλουν στην αναχαίτιση της εξάπλωσης.
Η Δανία αποτελεί παράδειγμα επιτυχημένης αντίδρασης, καθώς κατάφερε να περιορίσει την έξαρση που καταγράφηκε και από τότε δεν έχει αναφέρει νέα κρούσματα.
