Το φετινό καλοκαίρι έφερε στην επιφάνεια τις αδυναμίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιδείξει γεωπολιτικό βάρος. Από τη σύνοδο της G7 και τις συζητήσεις στο ΝΑΤΟ, μέχρι την εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η Ευρώπη εμφανίστηκε περισσότερο ως παρατηρητής παρά ως καθοριστικός παίκτης.
Η εικόνα του Ντόναλντ Τραμπ και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να υπογράφουν χαμογελαστοί μια εμπορική συμφωνία στη Σκωτία, με την ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία να δείχνει αμήχανη, συμβόλισε αυτή την ανισορροπία.
Ο κίνδυνος γεωπολιτικής εξαφάνισης
Σύμφωνα με τη Le Figaro, από τα think tanks στις Βρυξέλλες έως τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, κυριαρχεί η ανησυχία: η Ευρώπη απειλείται με γεωπολιτική εξαφάνιση.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι υβριδικές απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν, η εμπορική πίεση του Τραμπ και η οικονομική ισχύς της Κίνας καθιστούν την Ένωση ευάλωτη και χωρίς ενιαία φωνή.
Η ψευδαίσθηση της ισχύος
Ο Μάριο Ντράγκι χαρακτήρισε το 2025 ως χρονιά που κατέρρευσε η ψευδαίσθηση πως η Ευρώπη μπορεί να στηρίζεται μόνο στο μέγεθος της αγοράς της για να παράγει γεωπολιτική δύναμη.
Παρά τις εκκλήσεις για μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, οι Βρυξέλλες υλοποίησαν μόλις το 10% των προτάσεων της έκθεσης Ντράγκι, αποδεικνύοντας την αδυναμία άμεσης δράσης.
Διχασμός μπροστά στην επιστροφή Τραμπ
Η νέα θητεία Τραμπ βρήκε την ΕΕ ανέτοιμη. Η φον ντερ Λάιεν κινήθηκε για να κατευνάσει την Ουάσιγκτον με αγορές LNG και προτάσεις μηδενικών δασμών, ενώ ο Μακρόν ζητούσε τιμωρητικά μέτρα. Η έλλειψη ενιαίας γραμμής οδήγησε σε αδράνεια.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλας, το παραδέχτηκε ξεκάθαρα: «Χωρίς ενιαία φωνή, δεν έχουμε φωνή στην παγκόσμια σκηνή».
Το νέο μέτωπο με την Google
Η αντιπαράθεση ΕΕ–ΗΠΑ επεκτείνεται και στην τεχνολογία. Η Κομισιόν επέβαλε πρόστιμο 3 δισ. ευρώ στη Google για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, προκαλώντας την οργή Τραμπ, ο οποίος απείλησε με νέους δασμούς και έρευνες.
Η ένταση αυτή προστίθεται στις ήδη τεταμένες εμπορικές σχέσεις, ενώ οι διεθνείς ταχυδρομικές αποστολές προς τις ΗΠΑ έχουν μειωθεί δραματικά λόγω των νέων αμερικανικών δασμών.
Ποιο μέλλον για την Ευρώπη;
Η απουσία ηγεσίας, οι εθνικοί εγωισμοί και η αδυναμία ενιαίας στρατηγικής αφήνουν την ΕΕ εκτεθειμένη. Ο Ντράγκι προειδοποιεί ότι πρέπει να πάψει να είναι θεατής και να γίνει πρωταγωνιστής, επενδύοντας σε νέες συμμαχίες και στηρίζοντας το πολυμερές σύστημα.
Όπως το έθεσε η Σαμπίνε Βέιγαντ: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζεται στη δύναμη των συνεργασιών. Εναπόκειται σε εμάς να χτίσουμε την τάξη στην οποία θέλουμε να ζήσουμε».
