Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών βρέθηκε για ακόμη μία φορά σε καθεστώς «shutdown», καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Κογκρέσου και Λευκού Οίκου κατέρρευσαν, αφήνοντας πίσω τους ένα πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο. Παρά τις τελευταίες προσπάθειες για την ψήφιση βραχυπρόθεσμου νομοσχεδίου χρηματοδότησης, η Γερουσία το απέρριψε, ανοίγοντας τον δρόμο για το 15ο κυβερνητικό κλείσιμο από το 1981.
Που διαφωνούν
Η διαμάχη επικεντρώνεται στη χρηματοδότηση ύψους 1,7 τρισ. δολαρίων για τη λειτουργία των ομοσπονδιακών υπηρεσιών – ένα ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού προϋπολογισμού. Οι Δημοκρατικοί απαιτούν παράταση και ενίσχυση των προγραμμάτων υγείας, την ώρα που οι Ρεπουμπλικάνοι, με την υποστήριξη του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, απορρίπτουν κάθε τέτοιο ενδεχόμενο, θεωρώντας το θέμα ανεξάρτητο από τη γενική χρηματοδότηση.
Το αποτέλεσμα είναι ένα «πάγωμα» με σοβαρές συνέπειες: 750.000 ομοσπονδιακοί υπάλληλοι μένουν χωρίς μισθό, επιστημονικές έρευνες αναστέλλονται, οι αερομεταφορές καθυστερούν, ενώ η δημοσίευση κρίσιμων οικονομικών στοιχείων – όπως η μηνιαία έκθεση απασχόλησης – μπαίνει στον πάγο. Το καθημερινό κόστος για την οικονομία υπολογίζεται σε περίπου 400 εκατομμύρια δολάρια.
Παράλληλα, οι αγορές δείχνουν ήδη τα πρώτα σημάδια αστάθειας: τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στη Wall Street υποχώρησαν, ο χρυσός κατέγραψε νέα υψηλά, ενώ το δολάριο κινείται πτωτικά.
Μοχλός πίεσης στους Δημοκρατικούς
Η κατάσταση έχει και ισχυρό πολιτικό φορτίο. Ο Τραμπ, ο οποίος ήδη προωθεί σχέδιο ριζικής αναμόρφωσης της ομοσπονδιακής διοίκησης με περικοπές θέσεων, βλέπει το shutdown ως μοχλό πίεσης στους Δημοκρατικούς. Από την άλλη, η αντιπολίτευση επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τη διαμάχη ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2026, παρουσιάζοντας την υγεία ως κεντρικό διακύβευμα.
Δεν είναι το πρώτο
Η ιστορική εμπειρία δεν είναι ενθαρρυντική. Το μεγαλύτερο shutdown στην αμερικανική ιστορία, επίσης επί προεδρίας Τραμπ, διήρκεσε 35 ημέρες το 2018–2019, παραλύοντας βασικές υπηρεσίες και προκαλώντας κύμα κοινωνικής δυσαρέσκειας.
Με τις δύο πλευρές να παραμένουν αμετακίνητες, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το τρέχον κλείσιμο μπορεί να αποδειχθεί ακόμη πιο μακροχρόνιο και επώδυνο. Όπως επισημαίνουν ειδικοί, το ακραία πολωμένο πολιτικό κλίμα και η πίεση από τις βάσεις των κομμάτων καθιστούν κάθε συμβιβασμό σχεδόν αδύνατο.
Το ερώτημα πλέον είναι πόσο θα αντέξει η αμερικανική κοινωνία και οικονομία πριν οι πιέσεις αναγκάσουν τα δύο στρατόπεδα να καθίσουν ξανά στο τραπέζι του διαλόγου.
