Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ολοκλήρωσαν την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Κοπεγχάγη ύστερα από τέσσερις ώρες έντονων διαβουλεύσεων, αποφασίζοντας να μη συνεχίσουν τις συνομιλίες μετά το επίσημο δείπνο με τη βασιλική οικογένεια της Δανίας.
Η συζήτηση για ζητήματα άμυνας διήρκεσε δύο ώρες περισσότερο από το αναμενόμενο, με τους διοργανωτές να εξετάζουν το ενδεχόμενο παράτασης έως αργά το βράδυ της Τετάρτης (1/10). Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, η καθυστέρηση οφείλεται στην ανάγκη όλων των ηγετών να τοποθετηθούν σε ένα θέμα ιδιαίτερης σημασίας. Η δανέζικη προεδρία απέφυγε να περιορίσει τις παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα η συνεδρίαση να διαρκέσει τελικά τέσσερις ώρες αντί για τις προγραμματισμένες δύο.
Το «αγκάθι» της Συνόδου: Το αντι-drone «τείχος»
Ένα από τα ζητήματα που επέτειναν τη διάρκεια των συζητήσεων ήταν η πρόταση για τη δημιουργία ενός «τείχους drones», με στόχο την προστασία της Ευρώπης από πιθανές ρωσικές επιθέσεις.
Η Λετονία και η Λιθουανία υποστήριξαν τη δημιουργία του σχεδίου, υπογραμμίζοντας τη διαφορά αντίληψης μεταξύ των χωρών της πρώτης γραμμής και εκείνων που βρίσκονται πιο μακριά από τα σύνορα με Ρωσία και Ουκρανία. Η πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη από τη Γαλλία και τη Γερμανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι η κατάσταση είναι πιο σύνθετη και ότι προτεραιότητα έχουν τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, οι δυνατότητες μακράς εμβέλειας και η ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας. Παράλληλα, υπογράμμισε τη σημασία της πυρηνικής αποτροπής, ενώ παραδέχτηκε ότι η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί γρήγορα και αποφασιστικά απέναντι στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Το τείχος drones αποτελεί ένα από τα τέσσερα αμυντικά έργα που προτάθηκαν από τις Βρυξέλλες ενόψει της Συνόδου Κορυφής, εν μέρει λόγω πρόσφατων παραβιάσεων του εναέριου χώρου χωρών όπως η Πολωνία, η Ρουμανία, η Δανία και η Νορβηγία.
Αντιδράσεις από Γερμανία
Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, αναγνώρισε τη σημασία της άμυνας κατά των drones, αλλά τόνισε ότι υπάρχουν άλλες πιο άμεσες αμυντικές ανάγκες. Η ιδέα ενός τείχους από drones δημιούργησε διαφωνίες, κυρίως σε σχέση με τη γεωγραφική του εστίαση και τη στρατηγική του ρόλο.
Οι ηγέτες των χωρών της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, επισήμαναν ότι η νότια πτέρυγα της ηπείρου δεν πρέπει να αγνοείται στο πλαίσιο κοινής ευρωπαϊκής αμυντικής στρατηγικής.
Η ελληνική θέση
Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι η ευρωπαϊκή άμυνα δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα.
«Θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε κρίσιμα ζητήματα για τη γεωστρατηγική ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία αλλά και η γενικότερη παγκόσμια γεωπολιτική αναταραχή δημιουργούν, θα έλεγα, την αίσθηση του κατεπείγοντος ως προς την ανάγκη η Ευρώπη, επιτέλους, να περάσει από τα λόγια στην πράξη ως προς την ενιαία ευρωπαϊκή της θωράκιση» ανέφερε.
Και πρόσθεσε: «Η Ελλάδα ανήκει στις χώρες εκείνες που εδώ και πολλά χρόνια υποστηρίζουν τις αμυντικές τους δαπάνες σε επίπεδο πολύ υψηλότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου και θα εξακολουθούμε να το κάνουμε αυτό, δεσμεύοντας πόρους άνω του 3% του ΑΕΠ για τις αμυντικές μας δαπάνες για τα επόμενα χρόνια».
Κατά τη διάρκεια της δήλωσής του, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, προειδοποίησε: «Έχει έρθει, όμως, η ώρα, η Ευρώπη πια να κινητοποιήσει ευρωπαϊκούς πόρους για την υποστήριξη ευρωπαϊκών έργων κοινής ευρωπαϊκής άμυνας, όπως, παραδείγματος χάρη, η αντιπυραυλική προστασία ή όπως αυτό το τείχος άμυνας απέναντι σε διείσδυση από drones, που είναι ένα από τα σχέδια τα οποία έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα οποία θα συζητηθούν σήμερα».
Και κατέληξε, λέγοντας: «Αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι οποιοδήποτε κοινό ευρωπαϊκό έργο άμυνας αφορά την Ευρώπη δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα ανατολικά σύνορα της ηπείρου. Πρέπει να βλέπει την ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά. Προφανώς, πρέπει να καλύπτονται και τα νοτιοανατολικά σύνορα, αλλά και τα νότια σύνορα της Ευρώπης, έτσι ώστε η ήπειρός μας να είναι θωρακισμένη έναντι οποιασδήποτε πιθανής μελλοντικής απειλής».
