Χθες Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν στη «πρώτη φάση» του ειρηνευτικού σχεδίου του, η οποία περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των ομήρων και την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων σε μια συμφωνημένη γραμμή.
«Είμαι πολύ περήφανος που ανακοινώνω ότι το Ισραήλ και η Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη Φάση του Σχεδίου Ειρήνης μας. Αυτό σημαίνει ότι ΟΛΟΙ οι όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα, και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του στη συμφωνημένη γραμμή ως τα πρώτα βήματα για μια ισχυρή, ανθεκτική και αιώνια ειρήνη. Όλα τα μέρη θα αντιμετωπιστούν με δικαιοσύνη! Αυτή είναι μια ΣΠΟΥΔΑΙΑ ημέρα για τον Αραβικό και Μουσουλμανικό Κόσμο, το Ισραήλ, όλες τις γειτονικές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, και ευχαριστούμε τους μεσολαβητές από το Κατάρ, την Αίγυπτο και την Τουρκία, οι οποίοι συνεργάστηκαν μαζί μας για να πραγματοποιηθεί αυτό το Ιστορικό και Πρωτοφανές Γεγονός. ΜΑΚΑΡΙ ΟΙ ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΙ! έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα του Truth Social.
Με βάση τη συμφωνία των 20 σημείων που είχε προτείνει ο Τραμπ λίγες ημέρες πρίν, οι όμηροι που παραμένουν στη Γάζα θα παραδοθούν εντός 72 ωρών από την έγκριση της συμφωνίας από την κυβέρνηση του Ισραήλ. Η συμφωνία προβλέπει επίσης το άνοιγμα των συνοριακών διαβάσεων και την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Η διεθνής κοινότητα μέσω των Ηνωμένων Εθνών, ΗΠΑ, Αιγύπτου, Κατάρ, Τουρκίας και άλλων εμπλεκομένων,καλείται να ασκήσει ρόλο επιτήρησης της εφαρμογής της συμφωνίας, να εξασφαλίσει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και να παράσχει εγγυήσεις για την τήρηση της συμφωνίας.
Ο Νετανιάχου αναμένεται να συγκαλέσει την κυβέρνηση του Ισραήλ για την έγκριση της συμφωνίας, ενώ η Χαμάς συμφωνεί με την αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και στην ανταλλαγή των ομήρων.
Αισιοδοξία αλλά και επιφυλακτικότητα
Η ανακοίνωση προκάλεσε πανηγυρισμούς τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Παλαιστίνη. Ορισμένοι κάτοικοι της Γάζας δήλωσαν ότι η συμφωνία σηματοδοτεί το τέλος της «αιματοχυσίας», ενώ οι ισραηλινές οικογένειες ομήρων ξέσπασαν σε δάκρυα και ενθουσιασμό.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε όλες τις πλευρές να τηρήσουν πλήρως τους όρους της συμφωνίας, να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και να προχωρήσουν σε βιώσιμες λύσεις. Πολλοί αναλυτές προειδοποιούν ότι, παρά το ιστορικό του γεγονότος, η συμφωνία είναι ελλιπής σε κρίσιμα σημεία και ότι υπάρχουν πολλοί «ανοιχτοί λογαριασμοί» που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέες εντάσεις.
Τα κρίσιμα ανοιχτά ζητήματα
Η συμφωνία δεν καθορίζει με σαφήνεια μια σειρά από κρίσημα ζητήματα, όπως το πότε ακριβώς θα τεθούν σε εφαρμογή όλες οι προβλέψεις για την απελευθέρωση των ομήρων, πότε θα γίνει η αποχώρηση ισραηλινών δυνάμεων καθώς και το άνοιγμα των διαβάσεων που εξαρτώνται από την έγκριση της ισραηλινής κυβέρνησης.
Επιπλέον, έχει διατυπωθεί ότι ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους κατοίκους της Γάζας να μην επιστρέψουν σε περιοχές όπου εξακολουθούν να υπάρχουν στρατιωτικές επιχειρήσεις.
Σε ότι αφορά την μεταπολεμική διοίκηση της Γάζας δεν υπάρχει σαφής συμφωνία για το ποιος θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της Γάζας, μετά το πέρας του πολέμου. Πολλές χώρες υποστηρίζουν ότι πρέπει ναυπάρξει διεθνής εποπτεία, επίσης ο Νετανιάχου έχει αποκλείσει την ιδέα αυτόνομου παλαιστινιακού κράτους υπό τη μορφή που ζητείται από τα αραβικά κράτη.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, δηλώνει ότι θα αποδεχτεί μόνο μια παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την επίβλεψη της Παλαιστινιακής Αρχής, και απορρίπτει ξένη διακυβέρνησημε την εμπλοκή του Τόνι Μπλερ. Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία της συμφωνίας είναι και η απαίτηση της κατάθεσης των όπλων της Χαμάς μετά τη συμφωνία, χωρίς όμως δεν υπάρχει ρητή συμφωνία για το πώς θα γίνει αυτό.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, η καθυστέρηση στην υλοποίηση της συμφωνίας ή η μονομερής αποχώρηση από τις δεσμεύσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικούς κινδύνους για τη συμωνία. Πολλοί αναλυτές τονίζουν ότι χωρίς ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις και επιτήρηση, η «πρώτη φάση» της εκεχειρίας κινδυνεύει να μείνει σε επίπεδο ανακοινώσεων.
Σε κάθε περίπτωση η μετάβαση σε δεύτερη φάση του σχεδίου (που θα περιλαμβάνει τον πλήρη τερματισμό του πολέμου, την ανοικοδόμηση της Γάζας και τη μακροπρόθεσμη πολιτική λύση) εξαρτάται από την επιτυχία και τη συνέπεια της «πρώτης φάσης».
Λίστα ανταλλαγής παρέδωσε η Χαμάς
Καθοριστική θεωρείται η σημερινή και η αυριανή ημέρα για την τύχη των έμμεσων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ, που διεξάγονται στο Σαρμ ελ-Σέιχ της Αιγύπτου, υπό έντονη αμερικανική πίεση για επίτευξη μιας αρχικής συμφωνίας που θα περιλαμβάνει εκεχειρία και ανταλλαγή αιχμαλώτων. Κατάλογο με τα ονόματα Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστίνιων φυλακισμένων, οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι στο πλαίσιο συμφωνίας ανταλλαγής συνέταξε η Χαμάς, όπως ανέφερε αξιωματούχος της οργάνωσης.
Παλαιστινιακές πηγές που συμμετέχουν στις συνομιλίες δήλωσαν στο γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι οι πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με τις οποίες θα καταβάλει «κάθε προσπάθεια και επιρροή για να διασφαλίσει την τήρηση των συμφωνηθέντων», έγιναν έπειτα από εκτενείς επαφές Αμερικανών αξιωματούχων με Αιγύπτιους και Καταριανούς μεσολαβητές, καθώς και με παλαιστινιακές πλευρές μέσω έμμεσων διαύλων.
Ενώ οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε πυρετώδη εξέλιξη, σύνοδο για τα τεκταινόμενα στη Γάζα διοργανώνουν σήμερα δυτικές και αραβικές χώρες. Στη σύνοδο αναμένεται να συμμετάσχει ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ενώ -σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters- αναμένεται να συμμετάσχουν ακόμη υπουργοί από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ιορδανία, το Κατάρ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Ινδονησία, την Τουρκία και τον Καναδά. Κεντρικό θέμα της συνόδου θα είναι η μεταπολεμική μετάβαση της Γάζας.
