Η προγραμματιζόμενη συνάντηση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ στη Βουδαπέστη δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί, ωστόσο, αν τελικά πραγματοποιηθεί μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, ο Ρώσος πρόεδρος θα χρειαστεί να ξεπεράσει σημαντικά τεχνικά και διπλωματικά εμπόδια.
Όταν ο Πούτιν ταξίδεψε στην Αλάσκα για τη σύνοδο του Άνκορατζ τον Αύγουστο, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν χορηγήσει ειδική άδεια για την προεδρική του πτήση με το Ilyushin Il-96, γνωστό και ως «Ιπτάμενο Κρεμλίνο», ένα αεροσκάφος εξοπλισμένο με τέσσερις κινητήρες και προηγμένα αμυντικά συστήματα.
Ωστόσο, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι κυρώσεις της Δύσης απαγορεύουν τη διέλευση ρωσικών αεροσκαφών από τον εναέριο χώρο των ΗΠΑ και της ΕΕ. Έτσι, μια πιθανή πτήση του Πούτιν προς τη Βουδαπέστη θα απαιτούσε ειδική εξαίρεση, καθώς θα έπρεπε να περάσει πάνω από κράτος–μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν και αυτό είναι τεχνικά εφικτό, η Ουγγαρία – χώρα χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα – δεν αποτελεί εύκολο προορισμό για τον Ρώσο ηγέτη, που σπάνια ταξιδεύει στο εξωτερικό και δεν έχει επισκεφθεί την ΕΕ εδώ και χρόνια.
«Προς το παρόν, τίποτα δεν είναι βέβαιο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, προσθέτοντας ότι υπάρχει «κοινή βούληση των δύο προέδρων να πραγματοποιηθεί η συνάντηση».
Οι περιορισμοί στις ρωσικές πτήσεις
Μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ επέβαλε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων στον Πούτιν και τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, καθώς και καθολική απαγόρευση πτήσεων για όλα τα ρωσικά αεροσκάφη πάνω από τα 27 κράτη–μέλη. Παράλληλα, ο Πούτιν καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου, αν και η Ουγγαρία βρίσκεται σε διαδικασία αποχώρησης από το Δικαστήριο, γεγονός που διευκολύνει την υποδοχή του.
Παρά τα εμπόδια, η Βουδαπέστη εμφανίζεται αισιόδοξη ότι μπορεί να επιλυθούν. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει ήδη επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Πούτιν, προσκαλώντας τον στο «νησί της ειρήνης». Ο υπουργός Εξωτερικών Πέτερ Σιγιάρτο δήλωσε ότι η Ουγγαρία «θα διασφαλίσει την ασφαλή άφιξη, παραμονή και αναχώρηση του Ρώσου προέδρου».
Η θέση της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθάρισε ότι υποστηρίζει κάθε πρωτοβουλία που μπορεί να συμβάλει σε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία και σημείωσε πως ο Πούτιν δεν υπόκειται σε ταξιδιωτική απαγόρευση, αλλά μόνο σε δέσμευση περιουσιακών στοιχείων. Το κύριο ζήτημα, πάντως, παραμένει ο τρόπος μετακίνησης του Ρώσου ηγέτη προς τη Βουδαπέστη.
Η χρήση του προεδρικού αεροσκάφους Il-96 θεωρείται δεδομένη για λόγους ασφαλείας, πράγμα που σημαίνει ότι θα χρειαστεί άδεια υπέρπτησης από κάποια χώρα–μέλος της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής Ανίτα Χίπερ διευκρίνισε ότι «τα κράτη–μέλη μπορούν να εγκρίνουν μεμονωμένες εξαιρέσεις», ενώ και το ΝΑΤΟ παρέπεμψε το θέμα στις εθνικές αρχές, εκτιμώντας πως λόγω της εμπλοκής του Τραμπ μπορεί να υπάρξει συναίνεση.
Η πιθανή διαδρομή
Ακόμη και με άδεια, η πτήση του Πούτιν αναμένεται να είναι περίπλοκη. Οι εναέριοι χώροι της Ουκρανίας και της Πολωνίας αποκλείονται, επομένως η πιο ρεαλιστική διαδρομή περνά μέσω της Μαύρης Θάλασσας, της Τουρκίας και στη συνέχεια μέσω Βουλγαρίας, Ρουμανίας ή Σερβίας. Ο Σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς διατηρεί στενές σχέσεις με τον Πούτιν, ενώ η Air Serbia εξακολουθεί να εκτελεί πτήσεις προς Μόσχα.
Αντίθετα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα χρειαστεί να εγκρίνουν την υπερπτήση και να συνοδεύσουν το ρωσικό αεροσκάφος, κάτι που απαιτεί συντονισμό με το ΝΑΤΟ. Μια εναλλακτική, αλλά μακρύτερη, διαδρομή θα ήταν μέσω Τουρκίας, νότιας Ελλάδας και Μαυροβουνίου, προτού το αεροσκάφος εισέλθει στον εναέριο χώρο της Σερβίας.
Η σημασία για τον Όρμπαν
Παρά τις δυσκολίες, η επιλογή της Βουδαπέστης εξυπηρετεί πολιτικά τον Βίκτορ Όρμπαν, έναν από τους στενότερους συμμάχους του Πούτιν στην ΕΕ και παλαιό γνώριμο του Ντόναλντ Τραμπ. Μια διεθνής σύνοδος κορυφής αυτού του μεγέθους θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά το πολιτικό του προφίλ, ενόψει των εκλογών της άνοιξης.
Μάλιστα, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της Βουδαπέστης ως πιθανού τόπου διεξαγωγής, ο Όρμπαν τηλεφώνησε στον
Πούτιν και δήλωσε μέσω Facebook: «Οι προετοιμασίες βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη!»
Παράλληλα, τόνισε ότι η ΕΕ, την οποία χαρακτήρισε «φιλοπολεμική δύναμη», δεν θα έχει καμία συμμετοχή στη διαδικασία ειρήνης που επιδιώκει η Ουγγαρία.
