Σχέδιο που θα επιτρέπει σε υποψήφιες χώρες να ενταχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου επεξεργάζονται οι Βρυξέλλες, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico.
Η πρόταση στοχεύει στην υπέρβαση του βέτο της Ουγγαρίας και άλλων χωρών που μπλοκάρουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Το σχέδιο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και, όπως σημειώνουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, θα χρειαστεί ομόφωνη έγκριση από τα κράτη-μέλη.
Πλήρη δικαιώματα μόνο μετά τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις
Η ιδέα προβλέπει ότι τα νέα μέλη θα αποκτούν πλήρη δικαιώματα μόνον αφού ολοκληρωθεί η αναθεώρηση του τρόπου λειτουργίας της Ένωσης – ώστε να περιοριστεί η δυνατότητα των κρατών-μελών να ασκούν βέτο σε κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις.
Χώρες όπως η Αυστρία και η Σουηδία, που υποστηρίζουν τη διεύρυνση, προωθούν ενεργά το σχέδιο προκειμένου να επανεκκινήσει η διαδικασία που έχει «παγώσει» λόγω της ουγγρικής στάσης και άλλων επιφυλάξεων.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της γερμανικής Βουλής, Άντον Χοφράιτερ, τόνισε ότι οι μελλοντικοί υποψήφιοι «πρέπει να παραιτηθούν από το δικαίωμα βέτο έως ότου ολοκληρωθούν οι βασικές θεσμικές αλλαγές».
Ευελιξία χωρίς αλλαγή Συνθηκών
Η πρόταση επιδιώκει να παρακάμψει την ανάγκη αναθεώρησης των ευρωπαϊκών Συνθηκών – μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη πολιτικά.
Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, το σχέδιο συζητείται ανεπίσημα ανάμεσα σε κράτη-μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και προβλέπει ότι χώρες όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και το Μαυροβούνιο θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στα θεσμικά και οικονομικά οφέλη της ΕΕ χωρίς, ωστόσο, να έχουν λόγο στις τελικές αποφάσεις.
Διχασμός και αντιδράσεις
Πολλά κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Ολλανδία, εμφανίζονται επιφυλακτικά. Θεωρούν ότι η μερική ένταξη θα δημιουργήσει πολίτες και χώρες «δύο ταχυτήτων» εντός της ΕΕ.
Παράλληλα, οι Δυτικοβαλκανικές χώρες, που περιμένουν χρόνια στην «ουρά» της διεύρυνσης, εκφράζουν αυξανόμενη απογοήτευση.
Ο πρόεδρος του Μαυροβουνίου, Γιάκοβ Μιλάτοβιτς, υπενθύμισε ότι «η τελευταία χώρα που μπήκε στην ΕΕ ήταν η Κροατία πριν από δέκα χρόνια – και στο μεταξύ το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε».
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Τάρας Κατσκά, κάλεσε για «δημιουργικές λύσεις» και προειδοποίησε ότι «η αναμονή δεν είναι επιλογή» καθώς «η Ρωσία δοκιμάζει καθημερινά την ευρωπαϊκή ενότητα».
Η στρατηγική Φον ντερ Λάιεν
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει θέσει στόχο την ένταξη Ουκρανίας και Μολδαβίας έως το 2030, ωστόσο η άνοδος των ακροδεξιών δυνάμεων σε πολλά κράτη δυσκολεύει την πολιτική συναίνεση.
Σύμφωνα με προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών, η διεύρυνση δεν αναφέρεται καν, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις.
Η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει τις επόμενες εβδομάδες το νέο πακέτο διεύρυνσης, το οποίο θα συνοδεύεται από πρόταση θεσμικών μεταρρυθμίσεων, ώστε η ΕΕ να είναι έτοιμη να υποδεχθεί νέα μέλη χωρίς να διακινδυνεύσει τη συνοχή και τη λειτουργικότητά της.
