Το κεντρώο κόμμα D66 αναδείχθηκε νικητής των εκλογών στην Ολλανδία, σύμφωνα με τις προβολές του ολλανδικού πρακτορείου ειδήσεων ANP, οι οποίες δείχνουν ότι ο ακροδεξιός ηγέτης Γκερτ Βίλντερς δεν κατάφερε να καλύψει τη διαφορά.
Ο Ρομπ Γέτεν στο προσκήνιο
Ο επικεφαλής του D66, Ρομπ Γέτεν, θεωρείται πλέον το φαβορί για να γίνει ο νεότερος πρωθυπουργός της πέμπτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, μπροστά του έχει μακρές και απαιτητικές διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού.
Οι προβολές του ANP μεταδόθηκαν άμεσα από τα μεγαλύτερα ολλανδικά μέσα ενημέρωσης, ανάμεσά τους και η δημόσια τηλεόραση NOS.
Οριακό προβάδισμα και καταμέτρηση στη Χάγη
Με την καταμέτρηση να απομένει σε μία περιφέρεια και στις ψήφους των Ολλανδών του εξωτερικού, ο Γέτεν διατηρεί προβάδισμα 15.155 ψήφων έναντι του Βίλντερς.
Η διαδικασία των επιστολικών ψήφων συνεχίζεται στη Χάγη, με τα τελικά αποτελέσματα να αναμένονται το βράδυ της Δευτέρας, 3 Νοεμβρίου, το νωρίτερο. Οι Ολλανδοί του εξωτερικού ψηφίζουν συνήθως κεντρώα ή αριστερά κόμματα· στις εκλογές του 2023, το D66 είχε προηγηθεί του PVV του Βίλντερς κατά περίπου 3.000 ψήφους.
Πρώτα βήματα για τον σχηματισμό κυβέρνησης
Την ερχόμενη Τρίτη, οι κύριοι πολιτικοί αξιωματούχοι θα συνεδριάσουν στο Κοινοβούλιο για να ορίσουν το πρόσωπο που θα διερευνήσει τις διαθέσεις των κομμάτων και τις πιθανές συμμαχίες.
Το πρόσωπο αυτό επιλέγεται από τον ηγέτη του κόμματος που έχει εξασφαλίσει τις περισσότερες ψήφους και αναλαμβάνει να καθοδηγήσει τη διαδικασία σχηματισμού συνασπισμού, η οποία παραδοσιακά διαρκεί αρκετούς μήνες.
Μέχρι τότε, ο προσωρινός πρωθυπουργός Ντικ Σόοφ συνεχίζει να ασκεί καθήκοντα, δηλώνοντας μάλιστα: «Πιστεύω πως θα παραμείνω πρωθυπουργός μέχρι τα Χριστούγεννα.»
Όλα τα κόμματα έχουν αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με τον Γκερτ Βίλντερς, ο οποίος είχε προκαλέσει την πτώση του προηγούμενου συνασπισμού αποσύροντας το κόμμα του (PVV) λόγω διαφωνιών για το μεταναστευτικό.
Προς έναν «μεγάλο συνασπισμό»;
Αν επιβεβαιωθεί ως νικητής, ο Γέτεν θα πρέπει να διαμορφώσει έναν συνασπισμό με πλειοψηφία τουλάχιστον 76 εδρών στο Κοινοβούλιο των 150 μελών.
Το D66 διαθέτει 26 έδρες, και για να κυβερνήσει θα χρειαστεί τη συνεργασία του κεντροδεξιού CDA (18 έδρες), του φιλελεύθερου VVD (22 έδρες) και της ομάδας Πράσινοι/Εργατικοί (20 έδρες).
Παρόλα αυτά, υπάρχουν αμφιβολίες για το κατά πόσο είναι εφικτή μια τέτοια συνεργασία, καθώς η ηγέτης του VVD, Ντιλάν Γεσιλγκιόζ, είχε δηλώσει πριν τις εκλογές ότι μια συμμαχία με τους Πράσινους/Εργατικούς «δεν θα λειτουργούσε» και ότι θα προτιμούσε έναν κεντροδεξιό συνασπισμό.
Νέος ηγέτης στους Πράσινους/Εργατικούς
Τη Δευτέρα, οι Πράσινοι/Εργατικοί θα εκλέξουν νέο ηγέτη μετά την παραίτηση του Φρανς Τίμερμανς, πρώην αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Γεσιλγκιόζ και ο Τίμερμανς δεν διατηρούσαν καλές σχέσεις, κάτι που περιόριζε τις πιθανότητες συνεργασίας. Ένας νέος ηγέτης ενδέχεται να ανοίξει τον δρόμο για πιο ρεαλιστικές συζητήσεις συγκυβέρνησης.
Ενίσχυση της ακροδεξιάς περιφέρειας
Παρά τη μείωση της δύναμης του PVV, άλλα κόμματα της ακροδεξιάς σημείωσαν άνοδο.
Το Φόρουμ για τη Δημοκρατία (FvD), που ζητά την αποχώρηση της Ολλανδίας από τη Συνθήκη Σένγκεν, διπλασίασε τα ποσοστά του και θα διαθέτει επτά έδρες, από τρεις προηγουμένως.
Το κόμμα JA21, που αυτοπροσδιορίζεται ως «συντηρητικό φιλελεύθερο κόμμα με θετικό όραμα για την Ολλανδία», αύξησε επίσης τη δύναμή του από μία σε εννέα έδρες.
«Νίκη απέναντι στον λαϊκισμό»
Ο Ρομπ Γέτεν δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP) ότι η νίκη του απέναντι στον Βίλντερς αποδεικνύει πως είναι δυνατό να ηττηθούν τα λαϊκιστικά κόμματα στην Ευρώπη.
«Δείξαμε στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο ότι τα λαϊκιστικά κινήματα μπορούν να ηττηθούν με μια εκστρατεία βασισμένη σε θετικό μήνυμα για τη χώρα μας», είπε ο Γέτεν, προσθέτοντας πως νιώθει «πολύ υπερήφανος για αυτό το ιστορικό αποτέλεσμα για το D66».
Νέα εποχή για το D66
Ο 38χρονος πολιτικός υπογράμμισε ότι προτεραιότητά του είναι ο σχηματισμός μιας «σταθερής και φιλόδοξης» κυβέρνησης, αναγνωρίζοντας ότι η διαδικασία θα είναι μακρά.
Το Εκλογικό Συμβούλιο θα ανακοινώσει τα επίσημα αποτελέσματα την Παρασκευή, ωστόσο ο Γέτεν ξεκαθάρισε πως «δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο»: «Οι Ολλανδοί περιμένουν από εμάς να πιάσουμε αμέσως δουλειά», τόνισε.
Ερωτηθείς αν έχει επικοινωνήσει με τον Βίλντερς, απάντησε: «Συμφωνήσαμε να περιμένουμε μια πιο καθαρή εικόνα των αποτελεσμάτων, αλλά πλέον είναι σαφές ότι το D66 είναι το μεγαλύτερο κόμμα.»
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
