Ο 34χρονος Δημοκρατικός σοσιαλιστής Ζοράν Μαμντάνι εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης, έπειτα από μια εκστρατεία που κατάφερε να ενεργοποιήσει τους νέους και ψηφοφόρους οι οποίοι μέχρι τώρα παρέμεναν αδρανείς πολιτικά. Η στρατηγική αυτή συνέβαλε στη διεύρυνση και ανανέωση του εκλογικού σώματος της πόλης, δίνοντάς του ένα καθαρό προβάδισμα.
Ιστορική επικράτηση απέναντι σε Κουόμο και Σλίβα
Ο Μαμντάνι σημείωσε σημαντική εκλογική νίκη απέναντι στον πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης, Άντριου Κουόμο — τον οποίο είχε επίσης επικρατήσει στις εσωκομματικές εκλογές των Δημοκρατικών τον Ιούνιο — καθώς και τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο Κέρτις Σλίβα. Η νίκη αυτή θεωρείται ιστορική, καθώς ο Μαμντάνι γίνεται ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος στη Νέα Υόρκη, μια πόλη με έντονο μεταναστευτικό παρελθόν και βαθιά κοινωνική πολυμορφία.
Η “εναλλακτική” καμπάνια
Σύμφωνα με την Washington Post, η επιτυχία του Μαμντάνι οφείλεται στην ικανότητά του να συνδεθεί με την καθημερινότητα των κατοίκων μιας πόλης που παραδοσιακά στηρίζει τους Δημοκρατικούς. Η δραστήρια παρουσία του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και οι δεσμεύσεις του για πολιτικές κοινωνικής προστασίας — όπως υγειονομική περίθαλψη για όλα τα παιδιά και δωρεάν αστικές μετακινήσεις — αποτέλεσαν κεντρικό άξονα της εκστρατείας του. Η χρηματοδότηση αυτών των σχεδίων προτείνεται να επιτευχθεί μέσω φορολόγησης υψηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.
Οι προκλήσεις
Από την 1η Ιανουαρίου, ο Μαμντάνι αναλαμβάνει τη διαχείριση μιας πόλης με προϋπολογισμό 116 δισ. δολαρίων, 300.000 εργαζόμενους και πάνω από 8 εκατομμύρια κατοίκους. Με μόλις τέσσερα χρόνια εμπειρίας στη Συνέλευση της Πολιτείας, καλείται να υλοποιήσει ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα: πάγωμα ενοικίων, αύξηση κατώτατου μισθού, δωρεάν λεωφορεία και κοινωνικού χαρακτήρα παντοπωλεία. Για να προχωρήσουν αυτά τα μέτρα, θα χρειαστεί πολιτική και θεσμική συνεργασία τόσο με τη Δημοκρατική κυβερνήτρια Κάθι Χότσουλ όσο και με την πολιτειακή και δημοτική νομοθετική εξουσία.
Η κόντρα με τον Τραμπ
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει χαρακτηρίσει τον Μαμντάνι «κομμουνιστή» και έχει απειλήσει με περικοπές στην ομοσπονδιακή χρηματοδότηση της Νέας Υόρκης. Η πόλη εξαρτάται από 7,4 δισ. δολάρια ομοσπονδιακών κονδυλίων — ποσό που, αν περικοπεί, θα επηρεάσει τοπικές υπηρεσίες και υποδομές. Ο Μαμντάνι δήλωσε ότι θα αντισταθεί σε κάθε προσπάθεια πίεσης, επικαλούμενος παραδείγματα συνεργασίας τοπικών αρχών σε άλλες πολιτείες απέναντι σε παρεμβάσεις της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.
Παρά τη στήριξη που έλαβε από εξέχουσες προσωπικότητες της αριστερής πτέρυγας, όπως ο Μπέρνι Σάντερς και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ, η Δημοκρατική ηγεσία εμφανίζεται προσεκτική. Ορισμένοι φοβούνται ότι η ιδεολογικά πιο αριστερή γραμμή Μαμντάνι μπορεί να αποδυναμώσει τους μετριοπαθείς υποψηφίους στις εθνικές εκλογές του 2026. Επιπλέον, οι θέσεις του για το Ισραήλ και τη Γάζα έχουν προκαλέσει αντιδράσεις και εσωκομματική νευρικότητα.
Ένα νέο πολιτικό τοπίο
Η εκλογή Μαμντάνι αναδεικνύεται ως σημείο καμπής για το Δημοκρατικό Κόμμα. Αν η νέα αυτή συμμαχία νέων, αποστασιοποιημένων και πολυπολιτισμικών ψηφοφόρων διατηρηθεί, μπορεί να επηρεάσει τη μελλοντική φυσιογνωμία του κόμματος. Την ίδια στιγμή, οι Ρεπουμπλικανοί επιχειρούν να παρουσιάσουν τον Μαμντάνι ως «το νέο πρόσωπο των Δημοκρατικών», με στόχο να εντείνουν τον πολιτικό πόλεμο ταυτότητας.
Ποιος είναι ο Ζοράν Μαμντάνι
Ο Ζοράν Μαμντάνι γεννήθηκε το 1991 στην Καμπάλα της Ουγκάντας, σε οικογένεια ινδικής καταγωγής. Μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη, στη συνοικία της Αστόρια στο Κουίνς, όπου η οικογένειά του εγκαταστάθηκε όταν ήταν παιδί. Η πόλη αυτή αποτέλεσε το βασικό πλαίσιο διαμόρφωσης της πολιτικής του σκέψης. Σπούδασε στις Ηνωμένες Πολιτείες και εργάστηκε επαγγελματικά ως σύμβουλος στέγασης και κοινωνικός οργανωτής, βοηθώντας ενοικιαστές σε υποθέσεις έξωσης και ζητημάτων προσβασιμότητας στη στέγη. Η εμπλοκή του στις οργανώσεις βάσης και το κίνημα για τα δικαιώματα των ενοικιαστών τον έφερε κοντά στη Democratic Socialists of America (DSA).
Το 2020 εξελέγη για πρώτη φορά στη Βουλή της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, εκπροσωπώντας την 36η εκλογική περιφέρεια (Αστόρια). Από τότε, δραστηριοποιήθηκε έντονα σε θέματα: στέγασης και ενοικίων, πρόσβασης στην υγεία, δημόσιων μεταφορών, κοινωνικής ισότητας. Η εκλογή του στη δημαρχία της Νέας Υόρκης αποτελεί ιστορική στιγμή, καθώς είναι ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της πόλης και μία από τις πλέον αριστερές πολιτικές φιγούρες που ανέλαβαν ποτέ τη συγκεκριμένη θέση.
