Την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου η Νάνσι Πελόζι, στα 82 της χρόνια, στάθηκε για τελευταία φορά στο βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων. ∆εν χρειάστηκε να πει πολλά. Η σιωπή στο ακροατήριο, οι σφιγμένες γροθιές των συνεργατών της, τα δακρυσμένα βλέμματα, όλα μαρτυρούσαν ότι μια εποχή έφτανε στο τέλος της.
Για σχεδόν δύο δεκαετίες η Πελόζι υπήρξε η καρδιά και ο νους του ∆ημοκρατικού Κόμματος στο Κογκρέσο. Κόρη του Τόμι Ντ’Αλεσάντρο, ιστορικού δημάρχου της Βαλτιμόρης, μεγάλωσε σε ένα σπίτι όπου η πολιτική ήταν τρόπος ζωής. Από μικρή έμαθε πως η εξουσία δεν είναι δώρο, αλλά αποτέλεσμα υπομονής, στρατηγικής και πρωτίστως πειθαρχίας.
Μπήκε στη Βουλή το 1987, ως εκπρόσωπος του Σαν Φρανσίσκο, και το 2007 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών. Στη διάρκεια της θητείας της διαχειρίστηκε για τους ∆ημοκρατικούς μερικές από τις πιο κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας, μεταξύ των οποίων η ψήφιση της μεταρρύθμισης του Ομπάμα για το σύστημα Υγείας, η αντιπαράθεση με τον Ντόναλντ Τραμπ και η διαχείριση της πανδημίας. Η Πελόζι δεν ήταν ριζοσπαστική, αντιπροσώπευε τη σχολή της σταθερότητας και του θεσμικού ρεαλισμού, καθώς πίστευε ότι η πρόοδος έρχεται με διαπραγμάτευση και όχι με ρήξη.
Οταν η Πελόζι ανακοίνωσε πως δεν θα διεκδικήσει ξανά την ηγεσία, το έκανε χωρίς δραματισμούς. «Ο χρόνος μου τελείωσε», είπε, «αλλά το έργο συνεχίζεται». Και πράγματι, συνεχίζεται μέσα από νέα πρόσωπα που υπόσχονται τη ρήξη με το πολιτικό κατεστημένο του κόμματος.
Ο νέος δήμαρχος Νέας Υόρκης
Στην άλλη άκρη της χώρας ένας άλλος ∆ημοκρατικός άρχισε να ενσαρκώνει το νέο πνεύμα του κόμματος. Είναι ο 34χρονος νέος δήμαρχος της Νέας Υόρκης Ζόχραν Μαμντάνι. Γιος Ινδών μεταναστών, μουσουλμάνος στο θρήσκευμα, μεγάλωσε σε ένα αστικό σπίτι όπου η εκπαίδευση και η κοινωνική προσφορά θεωρούνταν ιερά καθήκοντα. Σπούδασε Νομική, δίδαξε σε μεγάλα Πανεπιστήμια και υπηρέτησε στην κυβέρνηση Ομπάμα πριν εκλεγεί βουλευτής.
Ο Μαμντάνι συνδυάζει τον τεχνολογικό δυναμισμό με την κοινωνική δικαιοσύνη. ∆εν είναι λάτρης της άναρχης αγοράς ούτε πολέμιος της τεχνολογίας. Πιστεύει σε μια ηθική οικονομία της καινοτομίας, όπου οι τεχνολογικές εξελίξεις υπηρετούν τον άνθρωπο και όχι το αντίστροφο.
Στα δημόσια κείμενά του προτείνει μια προοδευτική εκδοχή του ρεαλισμού με ενίσχυση της βιομηχανικής παραγωγής μέσω επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια, κρατική στήριξη της παιδείας και περιορισμό της δύναμης των τεχνολογικών μονοπωλίων. Για τον Μαμντάνι, η Αμερική πρέπει να ξαναγίνει χώρα παραγωγής και όχι μόνο κατανάλωσης και κέρδους. Αλλά και στην εξωτερική πολιτική διαφοροποιείται από το παραδοσιακό κατεστημένο των ∆ημοκρατικών. Προτιμά τον διάλογο από την παρέμβαση και την πολυμέρεια από τον ηγεμονισμό. Πιστεύει σε έναν κόσμο ισορροπημένο, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ηγούνται μέσω συνεργασίας και όχι επιβολής.
H σερβιτόρα από το Μπρονξ
Αν ο Μαμντάνι εκφράζει την πιο τεχνοκρατική πλευρά του νέου ∆ημοκρατικού οράματος, η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ εκφράζει τον ιδεαλισμό. Η πορεία της είναι σχεδόν μυθιστορηματική. Κόρη Πορτορικανών μεταναστών, γεννήθηκε στο Μπρονξ και εργαζόταν ως σερβιτόρα στη Νέα Υόρκη μέχρι λίγο πριν θέσει υποψηφιότητα για τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το 2019, σε ηλικία μόλις 29 ετών, έγινε η νεότερη γυναίκα βουλευτής. Η νίκη της δεν ήταν μόνο πολιτική, αλλά κυρίως συμβολική, καθώς αντιπροσωπεύει τους νέους της γενιάς της που νιώθουν παραγκωνισμένοι από το αμερικανικό όνειρο, που σπουδάζουν με δάνεια, δουλεύουν χωρίς σταθερότητα και βλέπουν το μέλλον τους να συρρικνώνεται.
Η Κορτέζ έγινε πολύ γρήγορα το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο της προοδευτικής αριστερής πτέρυγας των ∆ημοκρατικών. Οι προτάσεις της για την Πράσινη Νέα Συμφωνία, για την καθολική δημόσια υγειονομική περίθαλψη, για τη διαγραφή των φοιτητικών χρεών, καθώς και για τη φορολόγηση των υπερπλουσίων, επανακαθόρισαν τον δημόσιο διάλογο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πέρα όμως από τις πολιτικές της θέσεις, η Κορτέζ κατάφερε κάτι ακόμη πιο ουσιαστικό: να συνδυάσει την πολιτική με το συναίσθημα. Μιλά με αυθεντικότητα και χρησιμοποιεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όχι για να ενημερώνει, αλλά για να μοιράζεται τις αγωνίες και τις ελπίδες της γενιάς της. Για πολλούς νέους Αμερικανούς είναι το πρόσωπο που αποδεικνύει ότι η πολιτική μπορεί να γίνει ξανά ανθρώπινη υπόθεση.
Ανάμεσα στο χθες και το αύριο
Η μετάβαση από την Πελόζι στη νέα γενιά δεν θα πρέπει να είναι απλώς αλλαγή προσώπων για τους ∆ημοκρατικούς, αλλά κυρίως αλλαγή πολιτικού λόγου. Η Πελόζι πίστευε ότι η πρόοδος επιτυγχάνεται με μικρά, προσεκτικά βήματα. Ο Μαμντάνι και η Κορτέζ είναι οι εκφραστές μιας άλλης εποχής, που απαιτεί μεγάλες τομές, νέο πολιτικό λόγο και περισσότερο θάρρος.
Η πρόκληση για τους ∆ημοκρατικούς δεν είναι απλώς να αντικρούσουν με επιχειρήματα το MAGA του Τραμπ, αλλά να προσφέρουν ένα αντίπαλο όραμα, και αυτή την αποστολή ενδεχομένως, αν το επιτρέψει η συγκυρία, θα κληθούν να αναλάβουν νέα πρόσωπα, όπως ο Μαμντάνι και η Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ.
Κυριακάτικη Απογευματινή
