Μια από τις πιο εκτενείς μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για τη χρήση σύντομων ψηφιακών βίντεο καταλήγει σε ανησυχητικά ευρήματα: η παρακολούθηση περιεχομένου τύπου TikTok, Instagram Reels και YouTube Shorts συνδέεται με υποβάθμιση της ψυχικής υγείας και μείωση των γνωστικών λειτουργιών. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε από την American Psychological Association, επιβεβαιώνει ότι το φαινόμενο αποτελεί πραγματικό νευροψυχολογικό ζήτημα και όχι απλώς μια τάση στα social media.
Ο όρος «brain rot», που πέρυσι αναδείχθηκε Λέξη της Χρονιάς από το Oxford Dictionary, περιγράφει την «νοητική διάβρωση» από την υπερβολική κατανάλωση χαμηλής ποιότητας διαδικτυακού περιεχομένου, και η νέα μελέτη τεκμηριώνει επιστημονικά αυτήν την κατάσταση.
Δραματικά ευρήματα για τη συγκέντρωση και τη συμπεριφορά
Η μελέτη με τίτλο «Feeds, Feelings, and Focus» βασίστηκε σε δεδομένα 98.299 συμμετεχόντων και 71 επιμέρους ερευνών. Τα βασικά συμπεράσματα είναι:
Όσο περισσότερα σύντομα βίντεο παρακολουθεί κάποιος, τόσο μειώνεται η συγκέντρωσή του.
Αυξάνεται η παρορμητικότητα και η δυσκολία στον έλεγχο συμπεριφοράς.
Οι νέοι περνούν κατά μέσο όρο 6,5 ώρες καθημερινά online, εντείνοντας τα συμπτώματα.
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η συνεχής έκθεση σε γρήγορα και έντονα ερεθίσματα «εκπαιδεύει» τον εγκέφαλο να αναζητά άμεση ικανοποίηση, καθιστώντας δύσκολες δραστηριότητες που απαιτούν υπομονή και βαθιά επεξεργασία, όπως η ανάγνωση ή η επίλυση σύνθετων προβλημάτων.
Συνέπειες στην ψυχική υγεία
Η υπερβολική χρήση των πλατφορμών συνδέεται με:
Αυξημένη κοινωνική απομόνωση
Χαμηλή αυτοεκτίμηση
Προβλήματα με την εικόνα σώματος
Κακή ποιότητα ύπνου
Υψηλότερα επίπεδα άγχους και μοναξιάς
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι η παρατεταμένη έκθεση σε φτωχό και επαναλαμβανόμενο ψηφιακό περιεχόμενο διαβρώνει τη νοητική ανθεκτικότητα και επηρεάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλος μαθαίνει και συγκεντρώνεται.
Η ανάγκη για ισορροπία
«Τα ευρήματα δείχνουν την ανάγκη να κατανοήσουμε πώς τα σύντομα βίντεο επηρεάζουν τη συμπεριφορά και την ευημερία μας», σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. Προσθέτουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διαμορφωθούν πιο υγιείς πρακτικές χρήσης των social media.
Με τα σύντομα βίντεο να αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, η συζήτηση για τα όρια και τις συνέπειές τους γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ.
