Νέα δυναµική απέκτησαν οι διπλωµατικές προσπάθειες για τον τερµατισµό του πολέµου στην Ουκρανία, µετά τη διαρροή του αµερικανικού προσχεδίου των 28 σηµείων για τον τερµατισµό του πολέµου, το οποίο στη συνέχεια εξελίχθηκε σε ένα πιο λειτουργικό, 19 σηµείων. Η µετάβαση αυτή είναι αποτέλεσµα έντονων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων µε πρωταγωνιστές την Ουάσινγκτον, το Κίεβο, τη Μόσχα και τις Βρυξέλλες.
Σύµφωνα µε στοιχεία που αποκάλυψε το Reuters, το προσχέδιο των 28 σηµείων συντάχθηκε µε βάση τους όρους της Μόσχας για τον τερµατισµό του πολέµου, οι
οποίοι περιλαµβάνονταν σε ένα έγγραφο που παραδόθηκε σε ανώτερους Αµερικανούς αξιωµατούχους στα µέσα Οκτωβρίου, έπειτα από συνάντηση του προέδρου
των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραµπ µε τον πρόεδρο της Ουκρανίας Ζελένσκι στην Ουάσινγκτον. Η κριτική που δέχθηκε το συγκεκριµένο σχέδιο εστιαζόταν στο γεγονός ότι ευνοούσε υπερβολικά τις ρωσικές θέσεις, κάτι που ανάγκασε την αµερικανική πλευρά να αλλάξει κρίσιµες διατυπώσεις του, λαµβάνοντας υπόψη τις ουκρανικές και ευρωπαϊκές αξιώσεις. Ετσι, ύστερα από εντατικές διαπραγµατεύσεις, σε Γενεύη και Αµπου Ντάµπι, προέκυψε µια νέα βελτιωµένη πρόταση 19 σηµείων.
Το νέο σχέδιο προβλέπει αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων, χωρίς όµως να επιβάλλει άµεση υποχώρηση της Ουκρανίας από τα σηµεία που ελέγχει σήµερα. Οι ΗΠΑ θα προσφέρουν εγγυήσεις ασφαλείας, παρόµοιες µε αυτές του NATO, κάτι που δεν ήταν σαφές ή απουσίαζε στο προηγούµενο κείµενο των 28 σηµείων.
Η αρχική πρόταση για όριο 600.000 στρατιωτών έχει αποσυρθεί και το µέγεθος των Ενόπλων ∆υνάµεων της Ουκρανίας παραµένει ανοιχτό. Η διάταξη για γενική
αµνηστία επίσης αναδιατυπώθηκε, ώστε να λαµβάνει υπόψη τις θυσίες και τα θύµατα του πολέµου.
Αντίθετα, τα πιο «καυτά» πολιτικά ζητήµατα, όπως το εδαφικό καθεστώς, οι µελλοντικές σχέσεις µε το ΝΑΤΟ και οι εγγυήσεις ασφαλείας, µεταφέρονται και θα συζητηθούν από τους προέδρους Ντόναλντ Τραµπ και Βολοντίµιρ Ζελένσκι.
Τηλεφωνικές συζητήσεις
Την Τετάρτη, λίγο µετά τη γνωστοποίηση του αναθεωρηµένου σχεδίου, το Bloomberg αποκάλυψε τηλεφωνικές διαρροές από συζητήσεις µεταξύ του Αµερικανού
εκπροσώπου Στιβ Γουίτκοφ και ανώτερου Ρώσου αξιωµατούχου, οι οποίοι φέρονται να συζητούν τρόπους για το πώς να «πουληθεί» στην Ουκρανία και στους
συµµάχους της το αµερικανικό σχέδιο ως η µόνη «ρεαλιστική διέξοδος» από την κρίση. Η αποκάλυψη πυροδότησε νέο κύµα συζητήσεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ,
ενώ και η Ρωσία πήρε θέση χαρακτηρίζοντας τη διαρροή «υβριδικό πόλεµο». Μετά τον αρχικό αιφνιδιασµό του πρώτου σχεδίου, όλες οι πλευρές που συµµετέχουν στις διαπραγµατεύσεις δείχνουν να βλέπουν θετικά το νέο σχέδιο των 19 σηµείων, αν και όπως επισηµαίνουν υπάρχει πολύς δρόµος µέχρι να ληφθούν οριστικές αποφάσεις. «Είναι µια πρωτοβουλία που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, προς την ειρήνη, ωστόσο υπάρχουν πτυχές αυτού του σχεδίου που θα πρέπει να συζητηθούν για να βελτιωθούν» δήλωσε ο Μακρόν. «Θέλουµε ειρήνη, αλλά δεν θέλουµε ειρήνη που ουσιαστικά να αποτελεί συνθηκολόγηση» κατέληξε ο Γάλλος πρόεδρος.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίµιρ Ζελένσκι, δήλωσε την Τρίτη ότι το Κίεβο είναι πρόθυµο να συζητήσει το σχέδιο και ότι ο ίδιος είναι έτοιµος να συζητήσει τα κρίσιµα σηµεία της πρότασης µε τον πρόεδρο Τραµπ, τον οποίο ευχαρίστησε δηµόσια για τις προσπάθειες που καταβάλλει για την επίλυση της κρίσης.
Λίγο αργότερα, την Πέµπτη, και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίµιρ Πούτιν ανέφερε ότι το αµερικανικό σχέδιο θα µπορούσε να αποτελέσει τη βάση µελλοντικών συµφωνιών για τον τερµατισµό του πολέµου. Κάνοντας ένα βήµα παραπέρα και απευθυνόµενος στους Ευρωπαίους, ανέφερε πως είναι έτοιµος να τους παράσχει επίσηµη δέσµευση ότι η Ρωσία δεν σκοπεύει να επιτεθεί στην Ευρώπη.
Γιατί τώρα;
Οι λόγοι για τους οποίους η ανανεωµένη πρόταση ήρθε τώρα, συνδέεται πρωτίστως µε τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Η κόπωση από τον παρατεταµένο πόλεµο, η οικονοµική πίεση η µειωµένη διεθνής βοήθεια, οι ήττες στο µέτωπο του πολέµου, αλλά κυρίως τα σκάνδαλα διαφθοράς, που αγγίζουν ανθρώπους από το περιβάλλον του Ζελένσκι, αυξάνουν κατακόρυφα την πολιτική ένταση µαζί µε την ανάγκη για ειρήνη και ανασυγκρότηση. Αλλά και στη Ρωσία, η φθορά του πολέµου, οι ανθρώπινες απώλειες, οι κυρώσεις και οι εσωτερικές οικονοµικές πιέσεις αποτελούν επίσης κίνητρο για µια συµφωνία που θα παγώσει τη σύγκρουση, χωρίς να εµφανιστεί ως ήττα. Και στις δύο πλευρές, η ανάγκη αποφυγής περαιτέρω κλιµάκωσης λειτουργεί πλέον υπέρ της ειρήνης.
Στη λογική αυτή οι διαπραγµατεύσεις θα µπορούσαν να οδηγήσουν σε µια προσωρινή εκεχειρία µε διεθνή εποπτεία, κατι που θα µπορούσε να γίνει σχετικά γρήγορα. Η ύπαρξη µιας µεγάλης πολιτικής συµφωνίας µε εκατέρωθεν συµβιβασµούς φαντάζει δυσκολότερη, στις παρούσες συνθήκες, καθώς απαιτεί την συναίνεση όλων των εµπλεκοµένων: ΗΠΑ – Ε.Ε. – Ουκρανίας και Ρωσίας. Επίσης το εύθραυστο πολιτικό κλίµα στην Ουκρανία δεν βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Τέλος, η κατάρρευση των συνοµιλιών εξακολουθεί να είναι µια υπαρκτή απειλή, καθώς µια νέα διαρροή ή µια νέα «κόκκινη γραµµή» θα µπορούσε να τινάξει τη διαδικασία στον αέρα. Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο των 19 σηµείων δεν εξασφαλίζει την ειρήνη, αλλά αποτελεί ένα εργαλείο για να
φτάσουν οι εµπλεκόµενοι σε αυτή. Η επιτυχία του θα εξαρτηθεί από µια σειρά παραγόντων, όπως είναι η βούληση των ΗΠΑ και της Ευρώπης να λειτουργήσουν συντονισµένα, η πολιτική αντοχή του Κιέβου και το πόσο πραγµατικά η Μόσχα θέλει να παγώσει το πολεµικό µέτωπο.
Κυριακάτικη Απογευματινή
