Η απόφαση του Νικολά Σαρκοζί, να αποτυπώσει τις εµπειρίες από την εικοσαήµερη κράτησή του στη φυλακή Λα Σαντέ σε ένα βιβλίο 216 σελίδων, µε τίτλο «Το Ηµερολόγιο Ενός Φυλακισµένου», έρχεται να ταράξει και να ανατροφοδοτήσει την πολιτική συζήτηση στη Γαλλία. Μέσα από µια προσωπική αφήγηση, ο πρώην πρόεδρος επιχειρεί να αποκαταστήσει τη δηµόσια εικόνα του και παράλληλα να µεταφέρει µια πολιτική πρόταση. Σύµφωνα µε πολιτικούς κύκλους της Γαλλίας, το βιβλίο δεν είναι απλώς µια προσωπική εξοµολόγηση, αλλά κυρίως µια στρατηγική κίνηση.
Η στιγµή της κυκλοφορίας του δεν είναι τυχαία, καθώς µέσα στο 2026 εκδικάζεται η έφεση που έχει ασκήσει o Σαρκοζί, µετά την καταδίκη του σε πενταετή φυλάκιση για παράνοµη χρηµατοδότηση της προεκλογικής εκστρατείας του το 2007 από τη Λιβύη. Από τις πρώτες σελίδες, ο Σαρκοζί στήνει το σκηνικό µιας «πικρής εξορίας». Περιγράφει το κρεβάτι του ως «το πιο σκληρό που είχε συναντήσει στη ζωή του, ούτε καν στη στρατιωτική του θητεία», τα µαξιλάρια ως «πλαστικά» και τις κουβέρτες ως «κουβέρτες µόνο κατ’ όνοµα». Κι όµως, καταφέρνει να κοιµηθεί έως τις 7 το πρωί, παρότι -όπως γράφει µε σαρκασµό- «οι
µελλοντικοί µου γείτονες θα ήταν ισλαµιστές τροµοκράτες, βιαστές, δολοφόνοι ή έµποροι ναρκωτικών. Μια υπέροχη προοπτική!».
Το κελί και η πειθαρχία
Οι λεπτοµερείς περιγραφές σφραγίζουν το ύφος του βιβλίου. Το κελί του, ένας χώρος διαµορφωµένος για κρατούµενους µε κινητικές δυσκολίες, είχε έναν καθρέφτη που έφτανε στο ύψος… της ζώνης του. «Επρεπε να διπλώνοµαι στα δύο για να χτενίσω τα µαλλιά µου ή να ξυριστώ», σηµειώνει, αυτοσαρκαζόµενος για το ύψος του: 1,65 µ., ή, όπως αστειεύεται, «1,50».
Η ζωή στη φυλακή απαιτεί ένα τελετουργικό πειθαρχίας: «Ξυπνήστε νωρίς. Στρώστε το κρεβάτι. Πλυθείτε, ξυριστείτε, ντυθείτε σωστά». Το µεσηµεριανό έφθανε στις 11.30, άνοστο και σε πλαστικούς δίσκους που «προκαλούσαν ναυτία». Η «µουσκεµένη µπαγκέτα» γίνεται για τον πρώην πρόεδρο λογοτεχνική πηγή αγανάκτησης. Κι ενώ το σώµα του παραπονιέται, το µυαλό του αναζητά καταφύγιο στη λογοτεχνία. Πριν φυλακιστεί, είχε δηλώσει στη «Le Figaro» ότι θα πάρει µαζί του τον «Κόµη Μόντε Κρίστο» , που περιγράφει την ιστορία ενός αθώου που πέφτει θύµα συνωµοσίας, αλλά και τη βιογραφία του Ιησού του Petitfils. Η επιλογή καθόλου τυχαία, καθώς επιχειρεί να προβάλει τον εαυτό του ως άδικα διωκόµενο και ως άνθρωπο που αναζητά ηθική δικαίωση.
Οι βόλτες στην αυλή της φυλακής µοιάζουν «σουρεαλιστικές». Οι συγκρατούµενοι µιλούν ελάχιστα, «ο πόνος έκανε τους ανθρώπους να σωπαίνουν». Η µοναξιά του είναι υπαρξιακή. Γράφει σαν να απευθύνεται διαρκώς σε κοινό που οφείλει να πειστεί για την αδικία και την αντοχή του. Το πολιτικό υπόβαθρο του βιβλίου είναι αδιαµφισβήτητο. Ο Σαρκοζί δεν θέλει να µείνει στην ιστορία ως «ο πρώην πρόεδρος που φυλακίστηκε», αλλά ως «ο άνδρας που άντεξε τη δοκιµασία», ενώ παράλληλα επιχειρεί να µετατρέψει την προσωπική του περιπέτεια σε πολιτικό κεφάλαιο. Η Κάρλα Μπρούνι ανοίγει το βιβλίο µε τη φράση: «Τι εφιάλτης! Τι κάναµε για να αξίζουµε όλη αυτή τη φρίκη;», προσπαθώντας να χτίσει από την αρχή το αφήγηµα της ηθικής αδικίας.
Από το βιβλίο δεν λείπουν και οι πολιτικές αναφορές. Ο Σαρκοζί ευχαριστεί τη Μαρίν Λεπέν για τη στήριξη, αγνοεί τον Μελανσόν, επιτίθεται στη Σεγκολέν Ρουαγιάλ και «καρφώνει» τον Μπρουνό Ρεταϊγιό, αντιπρόεδρο του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος, για την τυπική συµπαράστασή του. Η χρονική συγκυρία δεν είναι τυχαία. Το Ρεπουµπλικανικό Κόµµα, από το οποίο προέρχεται ο Σαρκοζί, αναζητά ηγεσία και πολιτική ταυτότητα, ο Μακρόν είναι αποδυναµωµένος και το ακροδεξιό R.N. της Λεπέν βρίσκεται σε ιστορική άνοδο. Κάποιοι βλέπουν το βιβλίο όχι ως προσπάθεια ηθικής αποκατάστασης, αλλά και επιστροφής του στην
πολιτική, σε ρόλο ρυθµιστή της συντηρητικής παράταξης.
Αλλοι πιστεύουν ότι το πολιτικό του κεφάλαιο έχει εξαντληθεί και ότι το παιχνίδι πλέον αφορά αποκλειστικά την υστεροφηµία του. Η συνάντησή του µε τον Εµανουέλ Μακρόν λίγο πριν από τη φυλάκισή του ενισχύει το µυστήριο γύρω από τον ρόλο του. Ο Μακρόν του πρότεινε µια «ασφαλέστερη» φυλακή, όµως ο Σαρκοζί αρνήθηκε για να µη φανεί ότι απολαµβάνει προνοµιακή µεταχείριση, θέλοντας να περάσει την εικόνα του «ανθρώπου του λαού» που υποµένει τη δοκιµασία.
∆ιχάζει και θυµώνει
Στη Γαλλία οι απόψεις για το βιβλίο διίστανται. Κάποιοι βλέπουν έναν άνδρα που υπέστη τις συνέπειες του νόµου και καταγράφει την τραυµατική εµπειρία του. Αλλοι διακρίνουν µια προσπάθεια πολιτικής επαναφοράς µέσω συναισθηµατικής εξιλέωσης. Το βιβλίο, σηµειώνουν οι επικριτές, λειτουργεί ως «πολιτική αυτοβιογραφία φυλακής» και ως ένα εργαλείο ανασύστασης του µύθου του Σαρκοζί. Ταυτόχρονα είναι και ένας καθρέφτης στον οποίο καθρεφτίζεται -εκτός από τον ίδιο το Σαρκοζί- και η Γαλλία του 2025, µια χώρα κουρασµένη, θυµωµένη, διχασµένη, στην οποία ένας πρώην πρόεδρος επιστρέφει όχι για να ζητήσει συγχώρεση, αλλά για να απαιτήσει την αποδοχή της κοινής γνώµης και ίσως και ένα νέο πολιτικό µέλλον.
Κυριακάτικη Απογευματινή
