Σε επίπεδα που έχουν να καταγραφούν εδώ και έντεκα χρόνια έχουν εκτιναχθεί οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων στη Γερμανία κατά τους πρώτους μήνες του 2025, επιβεβαιώνοντας ότι η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης εξακολουθεί να βρίσκεται υπό ισχυρή πίεση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η «θύελλα πτωχεύσεων», όπως τη χαρακτηρίζουν οικονομικοί αναλυτές, πλήττει κυρίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της γερμανικής οικονομίας.
Ανησυχητικά στοιχεία από τα δικαστήρια
Σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 είχαν καταγραφεί 18.125 αιτήσεις πτώχευσης επιχειρήσεων, αριθμός αυξημένος κατά σχεδόν 12% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο πτωχεύσεων που έχει καταγραφεί στη χώρα από το 2014, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα μεγάλου μέρους του επιχειρηματικού ιστού.
Οι μικρές επιχειρήσεις στο στόχαστρο της κρίσης
Ιδιαίτερα ευάλωτες εμφανίζονται οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνει το Γερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (DIHK), σχεδόν μία στις τρεις επιχειρήσεις με λιγότερους από 20 εργαζομένους δηλώνει ότι φοβάται περαιτέρω επιδείνωση της οικονομικής της κατάστασης. Οι επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους αντιπροσωπεύουν περίπου το 85% του συνόλου των γερμανικών εταιρειών, γεγονός που καθιστά τη συγκυρία ιδιαίτερα κρίσιμη.
Ο επικεφαλής της έρευνας πτωχεύσεων στο Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών Leibniz Halle (IWH), καθηγητής Στέφεν Μίλερ, επιβεβαιώνει ότι οι περισσότερες πτωχεύσεις αφορούν επιχειρήσεις με πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων, συχνά κάτω από δέκα άτομα.
Πίεση και στα νοικοκυριά
Η αρνητική δυναμική δεν περιορίζεται μόνο στον επιχειρηματικό τομέα. Το φαινόμενο επεκτείνεται και στις προσωπικές πτωχεύσεις, καθώς στους πρώτους τρεις μήνες του 2025 καταγράφηκαν περισσότερες από 57.800 πτωχεύσεις καταναλωτών, αυξημένες κατά πάνω από 8% σε σχέση με πέρυσι, αποτυπώνοντας τη γενικευμένη οικονομική πίεση στα νοικοκυριά.
Οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας
Παρότι οι περισσότερες πτωχεύσεις αφορούν μικρές επιχειρήσεις, οι επιπτώσεις στην απασχόληση είναι αισθητές. Το IWH εκτιμά ότι εντός του 2025 περίπου 170.000 έως 200.000 θέσεις εργασίας θα επηρεαστούν ή θα χαθούν, αριθμός σχεδόν διπλάσιος σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Παρότι ορισμένοι οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι μέρος των εργαζομένων θα απορροφηθεί από υγιείς επιχειρήσεις, η πίεση στην αγορά εργασίας παραμένει υπαρκτή.
Τα αίτια πίσω από την έξαρση
Οι ειδικοί αποδίδουν το κύμα πτωχεύσεων σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Η παρατεταμένη οικονομική στασιμότητα των τελευταίων σχεδόν τριών ετών, το υψηλό ενεργειακό κόστος, ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες, αλλά και η μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα έχουν επιβαρύνει σοβαρά τις επιχειρήσεις. Παράλληλα, σε ορισμένες περιπτώσεις, ατομικά επιχειρηματικά λάθη ή καθυστερημένες προσαρμογές επιτάχυναν την κατάρρευση.
Υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ;
Παρά το ζοφερό σκηνικό, ορισμένοι αναλυτές διακρίνουν συγκρατημένα σημάδια αισιοδοξίας. Η Ένωση Διαχειριστών Πτωχεύσεων της Γερμανίας εκτιμά ότι η κατάσταση κινείται προς «φυσιολογικά επίπεδα», ενώ οικονομολόγοι σημειώνουν ότι εάν η γερμανική οικονομία καταφέρει να αναπτυχθεί με ρυθμό περίπου 1% το 2026, το κύμα πτωχεύσεων ενδέχεται να αρχίσει να αποκλιμακώνεται.
Ωστόσο, οι διαρθρωτικές προκλήσεις παραμένουν και η πορεία των επόμενων μηνών θα κρίνει εάν η γερμανική οικονομία θα καταφέρει να αφήσει πίσω της τη μεγαλύτερη κρίση επιχειρηματικών λουκέτων της τελευταίας δεκαετίας.
