ΤΗΣ ΒΙΚΗΣ ΤΡΥΦΩΝΑ
Για δεκαετίες η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Πάρος υπήρξαν τα «βαριά χαρτιά» της ελληνικής τουριστικής βιοµηχανίας. Νησιά-προορισµοί µε διεθνές κύρος, παγκόσµια αναγνωρισιµότητα και µια εικόνα που συνδύαζε τη φυσική οµορφιά, την κοσµοπολίτικη ατµόσφαιρα και την υψηλού επιπέδου φιλοξενία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια µια κοινή παθογένεια -η υπερεκµετάλλευση και η εκτόξευση των τιµών σε καταλύµατα και υπηρεσίες- φαίνεται να οδηγεί αυτά τα νησιά σε επικίνδυνη καµπή. Τα πρώτα στοιχεία από τη φετινή σεζόν καταγράφουν πτώση στις κρατήσεις, µειωµένη ζήτηση και ανησυχία στους επαγγελµατίες του τουρισµού.
Η ναυαρχίδα
Η Μύκονος, παραδοσιακά η «ναυαρχίδα» του ελληνικού τουρισµού και έναςαπό τους πλέον εµβληµατικούς προορισµούς της Ευρώπης, βρίσκεται για τρίτη συνεχόµενη χρονιά αντιµέτωπη µε πτώση στις κρατήσεις. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Square Lime Hospitality Management, η µέση τιµή πώλησης στα καταλύµατα έχει µειωθεί κατά 30% σε σύγκριση µε πριν από δύο χρόνια, ενώ η συνολική πληρότητα εµφανίζεται µειωµένη κατά 10%. Το πλήγµα είναι ακόµη πιο εµφανές στα πολυτελή καταλύµατα, όπου η ζήτηση έχει καταγράψει µείωση της τάξης του 40% σε σχέση µε το 2022.
Η υπερβολική αύξηση των τιµών τα προηγούµενα χρόνια, τόσο στα καταλύµατα όσο και στις υπόλοιπες τουριστικές υπηρεσίες, έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά για πολλούς ταξιδιώτες. Η εικόνα της Μυκόνου, µε beach bars που χρεώνουν υπέρογκα ποσά για ξαπλώστρες, εστιατόρια µε «χρυσές» τιµές και νυχτερινά κέντρα µε εξωφρενικές χρεώσεις, φαίνεται πως έχει κουράσει ένα µέρος του διεθνούς κοινού, το οποίο στρέφεται πλέον σε πιο προσιτούς προορισµούς.
Παρότι τα στοιχεία δείχνουν σταδιακή αναθέρµανση του ενδιαφέροντος, οι επαγγελµατίες του τουρισµού αναγνωρίζουν ότι απαιτείται αναπροσαρµογή της τιµολογιακής πολιτικής και επανεξέταση της εποχικότητας για να επιστρέψει η ισορροπία στον προορισµό.
Το σύµβολο
Η Σαντορίνη, το νησί-σύµβολο του ελληνικού ροµαντισµού και ένας από τους πιο δηµοφιλείς προορισµούς παγκοσµίως, έχει δεχτεί φέτος διπλό πλήγ µα. Πέρα από την υπερκοστολόγηση, η οποία σταδιακά έπληττε τη φήµη της, η Σαντορίνη βίωσε και τον «εφιάλτη του Εγκέλαδου», µε την έντονη σεισµική δραστηριότητα να δηµιουργεί ανασφάλεια στους υποψήφιους επισκέπτες.
Η κατάσταση αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα νούµερα: το πρώτο τρίµηνο του 2025 οι κρατήσεις εµφάνισαν πτώση σχεδόν 30%. Η σεισµική δραστηριότητα, σε συνδυασµό µε τις υψηλές τιµές και το αίσθηµα κορεσµού από την υπερπροσφορά πολυτελών υπηρεσιών, έχουν αποθαρρύνει πολλούς ταξιδιώτες, ειδικά από αγορές που παραδοσιακά τροφοδοτούσαν τη Σαντορίνη.
Παρ’ όλ’ αυτά, οι ενδείξεις δείχνουν ότι η κατάσταση µπορεί να οµαλοποιηθεί από τον Ιούνιο και µετά, καθώς οι σεισµοί έχουν υποχωρήσει και οι επαγγελµατίες προσπαθούν να επαναφέρουν την ελκυστικότητα του προορισµού, κυρίως µέσω προσφορών και πακέτων που κα θιστούν πιο προσιτή τη διαµονή
Value for money
Η Πάρος, αν και σαφώς σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση µε Μύκονο και Σαντορίνη, δεν έχει µείνει ανεπηρέαστη από τις τάσεις της αγοράς. Τα πρώτα σηµάδια ύφεσης είναι ορατά, µε τη ζήτηση να παρουσιάζει διακυµάνσεις. Ωστόσο, το νησί φαίνεται να επωφελείται από τη στροφή ενός µέρους του κοινού προς πιο «value for money» διακοπές.
Σύµφωνα µε τα τελευταία στοιχεία, ο Μάιος και ο Ιούνιος του 2025 έχουν φτάσει ήδη στο 75% της συνολικής ζήτησης σε σύγκριση µε το αντίστοιχο δίµηνο του 2024. Επιπλέον, παρατηρείται αύξηση κρατήσεων στους low season µήνες, γεγονός που οφείλεται και στη διαθεσιµότητα πιο οικονοµικών αεροπορικών εισιτηρίων. Η Πάρος φαίνεται να προσαρµόζεται πιο γρήγορα στις νέες ταξιδιωτικές συνήθειες, µε τους επισκέπτες να αναζητούν εµπειρίες που δεν «τιµωρούν» την τσέπη τους.
Παρ’ όλ’ αυτά, το µεγάλο στοίχηµα για την Πάρο είναι να µην ακολουθήσει το ίδιο µονοπάτι υπερβολής που κόστισε ακριβά σε Μύκονο και Σαντορίνη. Η συγκρατηµένη αισιοδοξία των επαγγελµατιών συνοδεύεται από την επίγνωση ότι η σωστή τιµολόγηση και η διατήρηση της αυθεντικότητας θα είναι κρίσιµες για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας.
Οι ευκαιρίες
Η κοινή συνισταµένη στις περιπτώσεις της Μυκόνου, της Σαντορίνης και -εν δυνάµει- της Πάρου είναι σαφής: η υπερβολική εµπορευµατοποίηση και η αλόγιστη αύξηση των τιµών οδηγούν µακροπρόθεσµα σε αποµάκρυνση των τουριστών. Σε µια εποχή όπου η οικονοµική αβεβαιότητα και η αναζήτηση του «value for money» κυριαρχούν στις ταξιδιωτικές αποφάσεις, οι προορισµοί που επενδύουν αποκλειστικά στο πολυτελές και ακριβό τουριστικό προϊόν κινδυνεύουν να µείνουν πίσω.
Την ίδια ώρα, άλλα νησιά -όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Ζάκυνθος και η Κέρκυρα- καταγράφουν αύξηση κρατήσεων και επισκεψιµότητας, αποδεικνύοντας ότι η σταθερή ποιότητα υπηρεσιών, η προσβασιµότητα και οι λογικές τιµές αποτελούν τον νέο χρυσό κανόνα.
Η φετινή τουριστική σεζόν, αν και ξεκινά µε προκλήσεις για τα «πρωτοκλασάτα» νησιά των Κυκλάδων, προσφέρει και µια ευκαιρία. Ευκαιρία επαναπροσδιορισµού της τουριστικής στρατηγικής, αναθεώρησης των τιµών και, κυρίως, ανάκτησης της εµπιστοσύνης των ταξιδιωτών που αναζητούν αυθεντικότητα και όχι υπερεκµετάλλευση. Γιατί ο τουρισµός, όπως και κάθε υγιής αγορά, δεν αντέχει µακροπρόθεσµα την απληστία.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
