Πως θα «ξεμπλοκάρουν» σχολάζουσες κληρονομιές

Στόχος να πέσουν στην αγορά 6.500 ακίνητα - Άλλα δύο θερινά νομοσχέδια για δημόσια οικονομικά και τελωνεία
12:52 - 23 Μαΐου 2025

Τριπλό νομοθετικό έργο «ξεδιπλώνει» το οικονομικό επιτελείο μέσα στο καλοκαίρι, με αιχμή την ενσωμάτωση του νέου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού κανονισμού στο εθνικό δίκαιο. Το νέο πλαίσιο μετατοπίζει το επίκεντρο της εποπτείας από τα πρωτογενή πλεονάσματα στον ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, καθιερώνοντας διαφορετικά κριτήρια αξιολόγησης της δημοσιονομικής επίδοσης. Παράλληλα, δύο ακόμη νομοσχέδια επιχειρούν να βάλουν τέλος στο άναρχο καθεστώς των κληροδοτημάτων και να εκσυγχρονίσουν τον Τελωνειακό Κώδικα, με στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής και την επιτάχυνση των συναλλαγών με το Δημόσιο.

Αναλυτικότερα:

1. Δημοσιονομικό πλαίσιο: Το πρώτο και κεντρικό νομοσχέδιο προσαρμόζει το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο στον νέο κανονισμό της ΕΕ για τη δημοσιονομική διακυβέρνηση. Σύμφωνα με τους νέους ευρωπαϊκούς κανόνες, το κέντρο βάρους για τη δημοσιονομική προσαρμογή μετατοπίζεται από το πρωτογενές πλεόνασμα στη συγκράτηση του ρυθμού αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών. Μόνο εφόσον ο ρυθμός αύξησης των δαπανών είναι χαμηλότερος από το πλαφόν και ο προϋπολογισμός εκτελείται καλύτερα από τις επίσημες προβλέψεις, όπως συνέβη το 2024, θα δημιουργείται δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες ενισχύσεις στα νοικοκυριά.

Αντίθετα, χειρότερη εκτέλεση επί του στόχου των δαπανών θα αφαιρεί χώρο από τα επόμενα έτη. Και στην περίπτωση υπέρβασης κατά ποσοστό που ξεπερνά το 0,3% του ΑΕΠ για ένα έτος ή 0,6% σωρευτικά, η ΕΕ θα μπορεί να θέσει το κράτος-μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Για το 2026 ο πήχυς για τον ρυθμό αύξησης των πρωτογενών δαπανών έχει τοποθετηθεί στο 3,6%.

2.Κληροδοτήματα: Το δεύτερο νομοσχέδιο επιχειρεί μια συνολική αναμόρφωση του καθεστώτος που διέπει δωρεές, κληροδοτήματα και σχολάζουσες κληρονομιές. Στόχος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας, η επιτάχυνση των διαδικασιών αποδοχής και εκκαθάρισης, καθώς και η ενεργοποίηση ανενεργών περιουσιών για κοινωνικούς σκοπούς – κυρίως στέγασης. Οι κεντρικές ρυθμίσεις έχουν ως εξής:

– Δημιουργείται Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών με ηλεκτρονική πλατφόρμα, απλοποιημένες διαδικασίες αποδοχής και υποχρεωτική διαφάνεια.

– Καταργούνται ο φόρος εισοδήματος (22%) και ο φόρος δωρεάς (0,5%) για ενεργά ιδρύματα και κοινωφελείς δωρεές.

– Εισάγονται τεκμήρια κατάχρησης για ιδρύματα που λειτουργούν ως φορολογικά οχήματα (υπερβολικές δαπάνες διοίκησης, πολυτελή ακίνητα/οχήματα κ.ά.).

– Για τις σχολάζουσες κληρονομιές (περίπου 4.500 ενεργές και 2.000 υπό εκκαθάριση), προβλέπεται ψηφιακή διασύνδεση με δημόσιες βάσεις δεδομένων και ενεργοποίηση μηχανισμού κηδεμόνων και εκκαθαριστών. Ανάλογα με την αξία της περιουσίας (κάτω από 20.000 ευρώ – έως 1 εκατ. – άνω του 1 εκατ.), η εκκαθάριση ανατίθεται σε αποκεντρωμένες υπηρεσίες, λογιστές / δικηγόρους ή ελεγκτικές εταιρείες. Στόχος είναι η ταχύτερη αξιοποίηση χιλιάδων ακινήτων, πολλά εκ των οποίων λιμνάζουν επί δεκαετίες, προς όφελος πολιτικών στέγασης ή κοινωφελών σκοπών.

3.Νέος Τελωνειακός Κώδικας: Το τρίτο σκέλος αφορά την πλήρη αναθεώρηση του Τελωνειακού Κώδικα με στόχο την ψηφιοποίηση των διαδικασιών (καθιέρωση ψηφιακής πλατφόρμας για όλες τις τελωνειακές συναλλαγές, κατάργηση χειρόγραφων), την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και την ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές οδηγίες, με σκοπό τη μείωση των καθυστερήσεων και των παρατυπιών στις εισαγωγές και τις εξαγωγές.

Ταυτόχρονη δημοσίευση με το powergame.gr

Του Κώστα Διαμαντόπουλου