Ζητείται «αντίβαρο» στους νέους πράσινους φόρους

Ο τρόπος επιμερισμού του (υψηλού) κόστους της ενεργειακής μετάβασης στο επίκεντρο των συζητήσεων κυβέρνησης - Κομισιόν
13:04 - 26 Μαΐου 2025

Την ατζέντα της επιβολής νέας γενιάς πράσινων φόρων ταυτόχρονα με εκείνη της ανάγκης για φτηνότερη μετάβαση σε φιλικότερες πολιτικές για το περιβάλλον και το κλίμα, ώστε να μην επιβαρυνθούν υπερβολικά οι πολίτες, ανοίγουν σήμερα και αύριο στην Αθήνα οι υπουργοί Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και ο Ολλανδός επίτροπος Βόπκε Χούκστρα, ο οποίος αύριο θα συναντηθεί και με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.

Πρόσωπο-κλειδί

Ο Χούκστρα είναι ο άνθρωπος-κλειδί της ΕΕ, ο οποίος έχει επιφορτιστεί με το χαρτοφυλάκιο του επιτρόπου Κλίματος, Μηδενικού Ισοζυγίου Εκπομπών, Καθαρής Ανάπτυξης και Φορολογίας, σε μια περίοδο που παγκοσμίως έχουν έρθει τα πάνω κάτω στις πολιτικές προστασίας της κλιματικής αλλαγής, στις οποίες η Γηραιά Ήπειρος έχει θέσει υψηλούς και δαπανηρούς στόχους, που πλέον αναγκάζεται να αναθεωρήσει, με τις τελικές αποφάσεις να αναμένονται τον Ιούνιο.

Το σοβαρό θέμα των πράσινων φόρων, ποιοι τελικά θα είναι αυτοί, ποιους και πόσους θα επιβαρύνουν, εξακολουθεί να το καλύπτει πέπλο μυστηρίου. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επανεξετάζει τους πράσινους φόρους από μηδενική βάση και έχει αναθέσει την εκπόνηση προτάσεων σε ειδική επιτροπή, η οποία πρέπει να παραδώσει την έκθεσή της μέσα στο 2025. Η Ελλάδα έχει ενσωματώσει μέτρα για την πράσινη φορολογία, ωστόσο όπως λένε από το ΥΠΟΙΚ «απαιτείται νέα χαρτογράφηση με καινούργια μοντέλα και προηγμένες μεθόδους οικονομετρικής εκτίμησης που θα επιτρέψουν τον άμεσο προσδιορισμό από τον αντίκτυπο των μέτρων περιβαλλοντικής φορολογίας στην κοινωνία, στην οικονομική δραστηριότητα και στο περιβάλλον».

Σήμερα επιβάλλονται διάφορα περιβαλλοντικά τέλη και εισφορές, όπως -για παράδειγμα- το πράσινο τέλος 0,03 ευρώ το λίτρο στο Diesel κίνησης, το έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος οχημάτων (πλέον του τέλους ταξινόμησης) στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα ΙΧ παλαιού τύπου, το τέλος ανθεκτικότητας για την κλιματική κρίση ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, ενώ οι καταναλωτές πληρώνουν ειδικό τέλος για τις πλαστικές σακούλες και για τα καπάκια στα πλαστικά ποτήρια. Προτάσεις που υπάρχουν στο τραπέζι περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την περαιτέρω αύξηση των τελών κυκλοφορίας στα οχήματα -πλην αμιγώς ηλεκτρικών- κ.α.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των κρατών-μελών που έχει ανεβάσει ακόμη υψηλότερα τον πήχυ συγκριτικά με τον μέσο όρο της ΕΕ λόγω της αλματώδους ανάπτυξης των ΑΠΕ, στις οποίες φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει ως καθαρός εξαγωγέας, ενώ έχει ήδη κόψει 100 δισ. ευρώ επενδύσεων από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Στην προ μηνός τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Παπασταύρου και Χούκστρα, ο Έλληνας υπουργός είχε θέσει θέμα «ευελιξίας για τα μέσα με τα οποία κάθε χώρα θα πετύχει τους στόχους της πράσινης μετάβασης», αναδεικνύοντας την ανάγκη να υπάρξουν οικονομικά προσιτές, πράσινες, καινοτόμες τεχνολογίες και ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας, αλλά και να μελετηθούν σε βάθος οι επιπτώσεις του νέου Συστήματος Εμπορίας Ρύπων.

Χρονοδιάγραμμα

Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά κανονικά το χρονοδιάγραμμα εισαγωγής του νέου Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών του Διοξειδίου Άνθρακα (ΣΕΔΕ-2), το οποίο από το 2027 θα επιβαρύνει τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια, αυξάνοντας σημαντικά το κόστος για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Η επέκταση του συστήματος σε τομείς όπως τα κτίρια και οι μεταφορές σημαίνει ότι το κόστος αυτό θα αυξήσει το κόστος θέρμανσης, καυσίμων και μετακινήσεων. Η ΕΕ φέρεται ωστόσο να εξετάζει χαλάρωση σε σχέση με τις αρχικές προτάσεις.

Για την άμβλυνση των κοινωνικών επιπτώσεων από την εφαρμογή του ΣΕΔΕ-2, η ΕΕ αποφάσισε τη δημιουργία Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα, που εκτιμάται ότι θα διαθέσει περί τα 87 δισ. ευρώ την περίοδο 2026-2032, με περίπου 4,8 δισ. ευρώ να αντιστοιχούν στην Ελλάδα, ποσό που τριπλασιάζεται σύμφωνα με έρευνες αν συνυπολογιστούν τα έσοδα από δημοπρατήσεις δικαιωμάτων εκπομπών.

Εφημερίδα Απογευματινή