Στις Βρυξέλλες μεταφέρεται από σήμερα το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τα μακροοικονομικά και τις επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του ΟΟΣΑ με τις προβλέψεις για την Ελλάδα και την παγκόσμια οικονομία.
Η Κομισιόν πρόκειται να δημοσιοποιήσει τις εαρινές συστάσεις της προς τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και παράλληλα να ανοίξει τα χαρτιά της για τη δυνατότητα παράτασης ή μη του Ταμείου Ανάκαμψης ως το 2028, μια πρόταση για την οποία έχει ήδη υπερψηφίσει το Ευρωκοινοβούλιο αλλά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φαίνονται πρόθυμες να την υιοθετήσουν, προκαλώντας αντιδράσεις στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στο μέτωπο των εαρινών συστάσεων της Κομισιόν προς τα κράτη-μέλη ιδιαίτερο βάρος δίνεται στην πρόταση για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους αυστηρούς κανόνες του νέου ευρωπαϊκού δημοσιονομικού πλαισίου. Το κρίσιμο τεχνικό σημείο αφορά την επιλογή του «έτους βάσης», με το οποίο θα υπολογίζεται το όριο αύξησης των δαπανών. Αρχικά η Κομισιόν προσανατολιζόταν στο 2021, όταν οι αμυντικές δαπάνες της Ελλάδας είχαν εκτιναχθεί στο 2,7% του ΑΕΠ λόγω των εξοπλιστικών προγραμμάτων. Η επιλογή εκείνης της χρονιάς θα περιόριζε σχεδόν στο μηδέν τα περιθώρια μελλοντικών αυξήσεων, στερώντας από την κυβέρνηση κρίσιμη ευελιξία.
Ωστόσο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, για την Ελλάδα έχει πλέον «κλειδώσει» ως έτος βάσης το 2024 -όταν οι αμυντικές δαπάνες διαμορφώθηκαν στο 2,2% του ΑΕΠ-, κάτι που ενισχύει σημαντικά τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο από το 2026 και μετά. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το 2026 εκτιμάται ότι οι δαπάνες για εξοπλιστικά θα φτάσουν στο 2,5% του ΑΕΠ, οπότε η διαφορά αυτή κατά 0,3% του ΑΕΠ σε σχέση με το 2024 αντιστοιχεί σε περίπου 600 εκατ. ευρώ, τα οποία όχι μόνο δεν θα «φορτωθούν» στο έλλειμμα, αλλά θα λειτουργήσουν προσθετικά στη «μαγιά» των διαθέσιμων εσόδων, που θα αποτελέσουν τη νέα «δύναμη πυρός» για τις φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη.
Σε ό,τι αφορά τα μηνύματα της Επιτροπής για την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης, η Κομισιόν φαίνεται να κλίνει προς τη «σκληρή» γερμανική γραμμή ώστε να μην παρατεθεί η περίοδος απορρόφησης μετά τον Αύγουστο του 2026, παρότι το Ευρωκοινοβούλιο είχε ψηφίσει θετικά. Η απόφαση αυτή προκαλεί ήδη αντιδράσεις σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Ωστόσο, η Επιτροπή αναμένεται να προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία εντός του ισχύοντος πλαισίου, π.χ. με ταχύτερες αξιολογήσεις, παρατάσεις στην τεκμηρίωση οροσήμων και πιθανές προσαρμογές στους ελέγχους.
Για την Ελλάδα, που βρίσκεται στις πρώτες θέσεις μεταξύ των κρατών-μελών όσον αφορά την εκταμίευση των πόρων, η πρόκληση δεν αφορά την πρόσβαση στα κονδύλια, αλλά την επιτάχυνση της απορρόφησης, καθώς οι ρυθμοί σε αυτό το σκέλος είναι κατώτεροι των εκτιμήσεων. Ήδη έχει υποβληθεί η αναθεώρηση του εθνικού σχεδίου «Ελλάδα 2.0», το οποίο περιλαμβάνει και το σκέλος του RepowerEU. Αμέσως μετά την έγκρισή του, αναμένεται να υποβληθεί το αίτημα για την έκτη δόση του Ταμείου, ύψους 3,9 δισ. ευρώ. Από τα συνολικά 30,5 δισ. ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα, απομένουν προς εκταμίευση 14,7 δισ. ευρώ, με 258 ορόσημα να πρέπει να επιτευχθούν έως τον Αύγουστο του 2026.
Εφημερίδα Απογευματινή
