Παράθυρο για νέες παροχές στη ΔΕΘ, χάρη στην εφαρμογή της «ρήτρας διαφυγής» στις αμυντικές δαπάνες, άνοιξε χθες και επίσημα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Την ίδια στιγμή όμως έκλεισε την… πόρτα στα σενάρια για παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης, που ολοκληρώνει τον κύκλο του οριστικά στο τέλος του 2026, παρά το περί αντιθέτου αίτημα του Ευρωκοινοβουλίου.
Η Κομισιόν ενέκρινε το αίτημα 16 κρατών-μελών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, να ενεργοποιηθεί η «ρήτρα διαφυγής» για τις αμυντικές δαπάνες. Κυρίως, η Ελλάδα κέρδισε το «στοίχημα» σχετικά με το έτος αναφοράς, έναντι του οποίου θα υπολογίζεται η αύξηση των αμυντικών δαπανών. Υιοθετήθηκε, δηλαδή, η ελληνική πρόταση να ορισθεί ως έτος αναφοράς το 2024 και όχι το 2021 (που θα ισχύσει για πολλά άλλα κράτη), όταν η Ελλάδα είχε «ιδιαίτερα αυξημένο εξοπλιστικό φορτίο, λόγω περιφερειακής έντασης και μείζονος αβεβαιότητας».
Με τον τρόπο αυτό η ενεργοποίηση της ρήτρας έχει πραγματικό νόημα, καθώς από φέτος και κάθε χρόνο οι εξοπλιστικές δαπάνες προβλέπεται να αυξάνονται 400-500 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό που θα μπορεί να εξαιρείται από τον υπολογισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος (θα συνυπολογίζεται, βέβαια, στο δημόσιο χρέος). Προκύπτει έτσι ένα επιπλέον περιθώριο, για τις παροχές που σχεδιάζει να ανακοινώσει η κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, έκανε λόγο για «στρατηγική επιτυχία της χώρας», καθώς «σε μια περίοδο έντονης γεωπολιτικής αβεβαιότητας, η Ελλάδα μπορεί να συνεχίσει να επενδύει στην εθνική άμυνα και στην αποτρεπτική της ισχύ, με σεβασμό στους δημοσιονομικούς κανόνες». Ο υπουργός ανέφερε ως ιδιαίτερα σημαντικό «ότι οι εταίροι μας έλαβαν υπόψη τους ως σημείο αναφοράς το έτος 2024, ειδικά για την Ελλάδα, δημιουργώντας έτσι τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο».
Μεσοπρόθεσμο
Ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναφέρθηκε και στην έκθεση που δημοσιοποίησε χθες η Κομισιόν για την Ελλάδα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου: «Συνολικά, η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνιστά ξεκάθαρη αναγνώριση της θετικής πορείας της ελληνικής οικονομίας και των τεράστιων προσπαθειών που σωρευτικά καταβλήθηκαν ώστε η χώρα σήμερα να βρίσκεται σε τροχιά σταθερότητας και ανάπτυξης».
Η Κομισιόν έδωσε εύσημα στην Ελλάδα, για τη μέχρι τώρα υλοποίηση του Μεσοπρόθεσμου Διαρθρωτικού και Δημοσιονομικού Σχεδίου, 2025-2028. Πρακτικά αυτό συνεπάγεται έγκριση και του πακέτου μέτρων που έχει ήδη ανακοινωθεί, για επιστροφή ενός ενοικίου τον χρόνο, αρχής γενομένης από τον Νοέμβριο, σε οικογένειες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, καθώς και ετήσια ενίσχυση 250 ευρώ προς χαμηλοσυνταξιούχους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Ιδιαίτερα κολακευτικά είναι τα σχόλια για την πρόοδο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Προειδοποιεί, ωστόσο, ότι «η διατήρηση των μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα» και επισημαίνει υστερήσεις σε δείκτες κοινωνικής σύγκλισης, κυρίως ως προς τις πολιτικές διευκόλυνσης της ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας.
Ταμείο Ανάκαμψης
«Και τώρα τρέχουμε», είναι το συμπέρασμα σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης. Παρά τις πιέσεις από αρκετά κράτη-μέλη να υπάρξει παράταση, η Κομισιόν αποφάσισε τελικά ότι όλα τα ορόσημα και οι στόχοι θα πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι τις 31 Αυγούστου 2026. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, που δεν αλλάζει, οι τελικές πληρωμές πρέπει να έχουν γίνει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026.
Ιδιαίτερος προβληματισμός υπάρχει για την απορρόφηση των πόρων που αφορούν σε δάνεια. Μετά τις μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ, η χρηματοδότηση στο πλαίσιο του Ταμείου είναι συχνά ακριβότερη εκείνης που πλέον προσφέρουν οι τράπεζες. Πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι κινδυνεύουν να μείνουν αδιάθετα 6-8 δισ. ευρώ από τα 17,7 δισ. ευρώ.
Εφημερίδα Απογευματινή
