Η κυβέρνηση επεξεργάζεται φιλόδοξο σχέδιο για τριπλή αύξηση μισθών και συντάξεων έως το 2027, που περιλαμβάνει τη μερική επαναφορά των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας σε μισθούς και συντάξεις, καθώς και την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς ενδεχομένως από τον ερχόμενο Απρίλιο.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας μελετούν τη σταδιακή ανάταξη των αποδοχών μέσα στην επόμενη διετία.
Μερική επαναφορά δώρων με μειωμένο κόστος
Υπό εξέταση βρίσκεται το μέτρο της μερικής επαναφοράς δώρων σε μισθούς και συντάξεις από το 2027, με το μισό δημοσιονομικό κόστος που ανέρχεται σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, όπως ίσχυε μέχρι το 2012. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η χορήγηση 250+250+500 ευρώ για τους δημόσιους υπαλλήλους και 200+200+400 ευρώ για τους συνταξιούχους.
Το θέμα της επαναφοράς δώρων άνοιξε με αφορμή την εναρμόνιση των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, καθώς οι εργαζόμενοι στο δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ δεν λαμβάνουν δώρα, σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα. Οι συνολικές απώλειες από την κατάργηση των δώρων υπαλλήλων και συνταξιούχων ανέρχονται στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2013-2024.
Κατάργηση προσωπικής διαφοράς
Τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας επεξεργάζονται σχέδιο για τη μείωση της προσωπικής διαφοράς σε μεγάλους μισθούς και συντάξεις, αλλά και την ολική κατάργησή της στα μικρότερα αντίστοιχα ποσά. Η προσωπική διαφορά παραμένει βασικός παράγοντας ανισοτήτων, καθώς υπάλληλοι με ίδια χρόνια υπηρεσίας και προσόντα συχνά λαμβάνουν διαφορετικές αποδοχές.
Από τον Μάιο του 2024 έληξε η διετής αναστολή συμψηφισμών για αυξήσεις λόγω αλλαγής κλιμακίου. Με την επιστροφή στο παλαιό καθεστώς, οι αυξήσεις στους μισθούς με προσωπική διαφορά δεν οδηγούν σε πραγματική αύξηση αποδοχών, αλλά αποκλειστικά σε μείωση της προσωπικής διαφοράς.
Παραδείγματα ανισοτήτων στις αποδοχές
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μελετά τρόπους εξισορρόπησης του συστήματος για την αποκατάσταση της ισοτιμίας στις αποδοχές υπαλλήλων με παρόμοια χαρακτηριστικά:
• Υπάλληλος του δημόσιου τομέα με 15 χρόνια υπηρεσίας και μεταπτυχιακό δίπλωμα λαμβάνει 700 ευρώ προσωπική διαφορά, ενώ συνάδελφός του με ακριβώς τα ίδια προσόντα παίρνει 680 ευρώ λιγότερα κάθε μήνα
• Δύο υπάλληλοι του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με 19 έτη υπηρεσίας έχουν βασικό μισθό 1.693 ευρώ, αλλά ο ένας έχει προσωπική διαφορά 203 ευρώ ενώ ο άλλος 999 ευρώ, με αποτέλεσμα διαφορά 42% στις συνολικές αποδοχές
Επιπτώσεις στις συντάξεις και δημοσιονομικό κόστος
Στις συντάξεις, το μέτρο της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς που επέβαλε ο νόμος Κατρούγκαλου εξετάζεται να μεταφερθεί την 1η Ιανουαρίου 2026. Το κόστος της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς από το 2026 υπολογίζεται κοντά στα 200 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντέχει ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ.
Την τελευταία πενταετία μηδένισαν την προσωπική διαφορά με τις αυξήσεις που δόθηκαν στις συντάξεις περίπου 500.000 συνταξιούχοι. Από 1.200.000 το 2022 έχουν πέσει στις 700.000 οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά.
Για έναν συνταξιούχο με σύνταξη 1.100 ευρώ και 400 ευρώ προσωπική διαφορά, η αύξηση 2,4% για το 2025 θα υπολογιστεί επί των 1.100 ευρώ. Για να φτάσει η σύνταξη στα 1.500 ευρώ, θα χρειαστούν ετήσιες αυξήσεις 2,4% μέχρι το 2037.
Νομικές προσφυγές και δικαστικές αποφάσεις
Δημοσιονομικό πονοκέφαλο για την κυβέρνηση αποτελούν οι προσφυγές στο ΣτΕ από την ΑΔΕΔΥ και τις συνταξιουχικές οργανώσεις για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού. Ο υφυπουργός Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς αναφέρει δημοσιονομικό κόστος 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, γεγονός που καθιστά την επιστροφή αναδρομικών απαγορευτική.
Όλα τα ανώτατα δικαστήρια έκριναν συνταγματική την κατάργηση των δώρων δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων. Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την απόφαση 1389/2021 επιβεβαίωσε τη συνταγματικότητα της κατάργησης, ενώ η Ολομέλεια του ΣτΕ με τις αποφάσεις 1403-1407/2022 απέρριψε το αίτημα επαναφοράς των δώρων σε μόνιμη βάση.
Διαβάστε επίσης:
Συντάξεις: Σχέδιο για μείωση κατά 50% στην προσωπική διαφορά
