H δηµιουργία του οµίλου αθλητικών ειδών Cosmos Group βρέθηκε στην αφετηρία το 1982. Τότε, ο Φραγκίσκος Τσικνάκης έστησε ένα κατάστηµα 40 τετραγωνικών µέτρων στη Χερσόνησο Ηρακλείου, προσβλέποντας στην ανοδική πορεία του τουρισµού τα επόµενα χρόνια, καθώς ήδη τα πρώτα σηµάδια που οδηγούσαν προς αυτή την κατεύθυνση είχαν ξεκινήσει να διαφαίνονται.
Το µικρό κατάστηµα της Χερσονήσου δεν θύµιζε σε τίποτα τα σηµερινά καταστήµατα της Cosmos, αλλά και των υπόλοιπων εµπορικών ονοµασιών του οµίλου. Πουλούσε ένα ποτ πουρί από τζιν αθλητικά είδη. Επίσης, διέθετε λευκά πουκάµισα και µαύρα παντελόνια για να εξυπηρετεί τους υπαλλήλους των εστιατορίων που εργάζονταν στη διάρκεια της σεζόν στην περιοχή.
Εκείνη την εποχή η επιχείρηση είχε ήδη ξεκινήσει να συνεργάζεται µε εταιρείες αθλητικών, όπως η Nike, η Robe di Kappa, η Reebok. Κατάφερε σύντοµα να διαφοροποιηθεί από τα υπόλοιπα καταστήµατα λιανικής της Χερσονήσου, καθότι πουλούσε επώνυµα προϊόντα, έναντι των δεκάδων µικροκαταστηµάτων που διέθεταν κατά κύριο λόγο τουριστικά είδη και σουβενίρ.
Το όνοµα «Cosmos» ήταν το αποτέλεσµα της περιπλάνησης του πολυταξιδεµένου Φραγκίσκου Τσικνάκη, ο οποίος εργαζόταν στα καράβια ως ναυτικός πριν επιστρέψει µόνιµα στην Ελλάδα το 1976 για να ασχοληθεί µε το λιανεµπόριο. Για ένα διάστηµα διατηρούσε βιοτεχνία ραφής τζιν µε έδρα το Ηράκλειο, έχοντας αποκτήσει αρκετά στενή σχέση µε τον χώρο της ένδυσης.
Το δεύτερο κατάστηµα άνοιξε δέκα χρόνια αργότερα από εκείνο της Χερσονήσου, στην οδό Αβέρωφ 23, στο κέντρο του Ηρακλείου. Και σταδιακά η επιχείρηση συνέχισε να επεκτείνεται σε όλους τους νοµούς της Κρήτης. Αυτό που κατάφερε η Cosmos Sport ήταν να καταστεί κυρίαρχος παίκτης στην Κρήτη, συνοµιλώντας µε όλους τους µεγάλους προµηθευτές αθλητικών ειδών, µε τους οποίους είχε αναπτύξει εµπορικές σχέσεις.
Αντοχή και ανάπτυξη
Από το 2008 άρχισε η επέκταση και εκτός Κρήτης, καθώς δηµιουργήθηκε το πρώτο κατάστηµα στο Περιστέρι. Η δεκαετής οικονοµική κρίση δεν άργησε να έρθει, θέτοντας υπό αµφισβήτηση τις όποιες βάσεις είχαν στηθεί έως τότε από την οικογένεια Τσικνάκη. Η δουλειά εκ των πραγµάτων συρρικνώθηκε, σε µία περίοδο που η εταιρεία είχε ανοιχτεί ήδη στην Αθήνα. Εχοντας αναλάβει ρόλο στα πεπραγµένα της Cosmos Sport από το 2001, ο γιος του Φραγκίσκου, Μιχάλης Τσικνάκης, διατηρούσε έντονα ερεθίσµατα που αποκόµισε από την περίοδο των σπουδών του στην Αγγλία.
Αποφάσισε να δηµιουργήσει την ιστοσελίδα cosmossport.gr, σε µία περίοδο που το ηλεκτρονικό εµπόριο στην Ελλάδα ήταν κάτι παντελώς άγνωστο και σε κάθε περίπτωση µακρινό από τις καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων. Ετσι, στη διάρκεια της κρίσης η εταιρεία είχε ήδη ξεκινήσει να πουλά τα προϊόντα της µέσω ∆ιαδικτύου, στηρίζοντας τη δραστηριότητά της. Η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων ήταν τέτοια, που το 2013 το e-shop της εταιρείας έφτασε να κάνει τζίρο αντίστοιχο µε αυτόν που έκανε ένα φυσικό κατάστηµα της αλυσίδας. Και παρά το γεγονός ότι η Cosmos Sport δεν ήταν γνωστή έως τότε, κατάφερε να ενισχύσει τη φήµη και την αναγνωρισιµότητά της µέσω ∆ιαδικτύου.
Από το 2014 και ύστερα δεν σταµάτησε να αναπτύσσεται, τόσο µέσω ηλεκτρονικών πωλήσεων όσο και µε νέα καταστήµατα, ανοίγοντας τότε το δεύτερο σηµείο στην Αθήνα, στην οδό Χαριλάου Τρικούπη, στη Νέα Ερυθραία. Καθοριστικός για την περαιτέρω ανάπτυξη της αλυσίδας ήταν ο ρόλος των capital controls. Καθώς σε µία περίοδο όπου απαγορευόταν η αγορά προϊόντων από ηλεκτρονικά καταστήµατα του εξωτερικού, η Cosmos Sport ευνοήθηκε λόγω του καλά δοµηµένου e-shop που ήδη διέθετε, αυξάνοντας σηµαντικά τις πωλήσεις της. Παράλληλα, συνέχισε
να ανοίγει καταστήµατα στην Κηφισιά, τη Λάρισα, την Καλαµάτα, ενώ το 2016 έφερε στο προσκήνιο το εµπορικό σήµα Sneaker 10, το οποίο λίγο αργότερα µετουσιώθηκε σε αρκετά ακόµη καταστήµατα υπό τη συγκεκριµένη ταµπέλα.
Τα πρώτα «φλερτ»
Η πρώτη κρούση εξαγοράς ήρθε το 2019, από την EOS Capital Partners του πρώην τραπεζίτη Απόστολου Ταµβακάκη. Ενα απρόσµενο τηλεφώνηµα έµελλε να αλλάξει καθοριστικά την πορεία της επιχείρησης τα επόµενα χρόνια, αφού το fund απέκτησε ποσοστό µειοψηφίας
στην Cosmos. Καθώς η εταιρεία συνέχισε να αναπτύσσεται, δύο χρόνια µετά την είσοδο της EOS Capital στο µετοχικό της κεφάλαιο, ακολούθησε το ενδιαφέρον του βρετανικού κολοσσού αθλητικών, J.D. Οι δύο πλευρές συµφώνησαν και οι Βρετανοί απέκτησαν το 80% της
εταιρείας, ενώ το υπόλοιπο 20% παρέµεινε στην οικογένεια Τσικνάκη, η οποία έως αυτή τη στιγµή διατηρεί και το µάνατζµεντ.
Η είσοδος της J.D. απογείωσε την Cosmos, η οποία αναπτύχθηκε ταχύτατα µε διαφορετικά εµπορικά σήµατα καταστηµάτων, όπως τα Cosmos Sport, Sneaker 10, Rundome, Slam Dunk. Αλλά και µε το νέο εµπορικό σήµα που είχε εισέλθει στον όµιλο µέσω της εξαγοράς, αυτό των καταστηµάτων J.D. Sports. Αυτή τη στιγµή ο Οµιλος Cosmos έχει καταφέρει να αποτελεί τον µεγαλύτερο παίκτη στην αγορά αθλητικών στην Ελλάδα, υπερβαίνοντας τον µέχρι πρότινος κυρίαρχο σε αυτόν τον τοµέα Οµιλο Φουρλή, ο οποίος διατηρεί τα καταστήµατα Intersport και Foot Locker. Μάλιστα, στην οικονοµική χρήση του 2024 κατάφερε να έχει τζίρο ο οποίος πρώτη φορά ξεπέρασε τα 200 εκατοµµύρια ευρώ, µέσω της δραστηριότητας στην Ελλάδα αλλά και στην Κύπρο, όπου επίσης διατηρεί παρουσία.
Του Γιώργου Λαμπίρη
Κυριακάτικη Απογευματινή