Οι γεωπολιτικές αναταράξεις στη Μέση Ανατολή και κυρίως ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ – Ιράν με την ταυτόχρονη εμπλοκή των ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει έναν εφιάλτη όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία. Την ίδια στιγμή, διάχυτος είναι ο φόβος και στον ελληνικό λαό, ο οποίος αναρωτιέται αν δημοσιονομικά μπορούμε να αντέξουμε το νέο σκηνικό.
Το καλό είναι ότι η ελληνική οικονομία διαθέτει ένα ισχυρό αναπτυξιακό προφίλ και έναν «ελεύθερο διάδρομο» ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια σε συνθήκες δημοσιονομικής σταθερότητας. Η διάρκεια και η ένταση του νέου πολέμου όμως θα κρίνουν το μέγεθος της ζημιάς που θα υποστεί σε μια νέα ενεργειακή κρίση.
Οι οικονομίες απειλούνται από το ενδεχόμενο κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου. Οι επενδυτές σπεύδουν να μειώσουν το επενδυτικό ρίσκο και στρέφονται σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, ενώ έντονη ανησυχία προκαλεί η αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου λόγω αβεβαιότητας στον Περσικό Κόλπο. Αν και η εκτίμηση των αναλυτών είναι 100+ δολάρια ανά βαρέλι, η τιμή του πετρελαίου μπορεί να φθάσει τα 120 δολάρια το βαρέλι, οδηγώντας σε επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων. Η στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει άνοδο στα 77 δολάρια ανά βαρέλι αυτή την εβδομάδα, μια αύξηση 20% σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν.
Η «Απογευματινή» απαντά με τα σημερινά δεδομένα, καθώς η κατάσταση είναι εξαιρετικά ρευστή, σε 11 ερωτήσεις που προβληματίζουν την πλειονότητα των πολιτών.
1. Ποιες εκτιμήσεις υπάρχουν για νέα αύξηση τιμών, αν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ;
Μέσω των Στενών του Ορμούζ διακινείται το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου. Αν κλείσει η δίοδος, η εκτίμηση για 90 δολάρια το βαρέλι, όπως διατυπώνεται σήμερα, ανεβαίνει στα 120 δολάρια το βαρέλι, με επώδυνες επιπτώσεις για τον πληθωρισμό. Αν διαταραχθεί η ροή από το Ιράν και τις χώρες της Μέσης Ανατολής με κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, μπορεί να δούμε την τιμή του μπρεντ στα 100 ή και στα 120 δολάρια το βαρέλι.
2. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η επίπτωση της αύξησης των τιμών των καυσίμων;
Πέραν της κατακόρυφης αύξησης του πληθωρισμού, το εισόδημα των νοικοκυριών θα μειωθεί αισθητά, με μείωση της κατανάλωσης και άμεση ύφεση. Το δολάριο, τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ και ο χρυσός εκτιμούν οι ειδικοί ότι θα σημειώσουν άνοδο. Τα χρηματιστήρια θα δεχθούν ισχυρό πλήγμα σε ακραίες καταστάσεις διάρκειας του πολέμου.
3. Πόσο έχει αυξήσει τις τιμές πετρελαίου η στρατιωτική κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή;
Έχει οδηγήσει προς το παρόν σε άνοδο των τιμών του πετρελαίου στα 77 δολάρια ανά βαρέλι, αύξηση 20% (σε σχέση με την τιμή πριν από τον πόλεμο).
4. Η διάρκεια και η ένταση του πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν τι θα σημάνουν για την οικονομία μας;
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανέφερε ότι «η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή δεν επηρεάζει τον σχεδιασμό της ΔΕΘ. Αν κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ, θα είναι μια εξαιρετικά αρνητική επίπτωση».
5. Τι λένε οι αγορές γι’ αυτό που συμβαίνει τώρα;
Αρχικά είχαν υποβαθμίσει τους κινδύνους. Μετά τις βόμβες, οι επενδυτές μειώνουν το ρίσκο, κινούνται σε ασφαλέστερα μονοπάτια και φοβούνται νέα αύξηση των τιμών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
6. Πόσο επηρεάζει την οικονομία μας η αύξηση της τιμής των καυσίμων;
Οι ειδικοί απαντούν ότι «κάθε αύξηση της τιμής του πετρελαίου κατά 10 δολάρια ανά βαρέλι μειώνει το ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 0,4%, ενώ κάθε αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 10 ευρώ ανά MWh μειώνει το ΑΕΠ κατά 0,3%.
7. Η ελληνική οικονομία αντέχει;
Το πλεόνασμα και η δημοσιονομική σταθερότητα δίνουν μια γραμμή αμύνης υπό μία προϋπόθεση, ότι δεν θα υπάρξει μεγαλύτερη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή, ή άλλες απρόβλεπτες αρνητικές εξελίξεις γύρω μας, λένε στην κυβέρνηση.
8. Ποια στοιχεία έχουμε για τη σταθερότητα αυτή;
Η ελληνική οικονομία και το 2025 είναι μια από τις πρώτες σε ανάπτυξη στην ΕΕ, με 43 δισ. ευρώ ταμειακά διαθέσιμα. Πέρυσι από έλλειμμα 1,4% του ΑΕΠ περάσαμε σε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ. Το πρωτογενές πλεόνασμα πήγε στο 4,8% του ΑΕΠ. Φέτος ο προϋπολογισμός έχει ήδη πρωτογενές πλεόνασμα 5,3 δισ. και ο προϋπολογισμός του 2025 εκτιμάται ότι θα κλείσει με υπερπλεόνασμα που θα ξεπερνάει το 4% του ΑΕΠ, υψηλότερο των 10 δισεκατομμυρίων.
9. Αντέχουν τα ελληνικά ομόλογα;
Είναι ανθεκτικά, με το Bloomberg να αναφέρει ότι ενώ οι παγκόσμιες αγορές κλονίζονταν από την ανησυχία για τα διογκούμενα ελλείμματα, τα ελληνικά ομόλογα σημείωσαν ράλι!
10. Τι γίνεται με το spread, δηλαδή τη διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών και γερμανικών ομολόγων;
Έχει υποχωρήσει στις 73 μονάδες από 90 μονάδες την αρχή του χρόνου. Σήμερα δανειζόμαστε φθηνότερα από την Ιταλία και όσο η Γαλλία. Στις ΗΠΑ το 10ετές κρατικό ομόλογο πληρώνει 4,38%, ενώ το αντίστοιχο ελληνικό μόλις 3,317%.
11. Οι ελληνικές τράπεζες θα αντέξουν;
Οι τραπεζικοί ειδικοί τονίζουν ότι οι τράπεζές μας είναι απόλυτα θωρακισμένες και δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Εφημερίδα Απογευματινή
