Μπορεί τα τελευταία χρόνια νέοι φόροι να μην μπαίνουν και, αντίθετα, πολλοί να έχουν μειωθεί ή και καταργηθεί πλήρως, ωστόσο οι Έλληνες πολίτες εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ φορολογικό λογαριασμό, με αποκορύφωμα την έμμεση φορολόγηση και την πραγματική επιβάρυνση στην εργασία τους. Η φετινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη φορολόγηση στα κράτη-μέλη το 2025 κατατάσσει την Ελλάδα «ψηλά» στην κλίμακα των χωρών με τα υψηλότερα φορολογικά βάρη.
Για το 2025 (στοιχεία 2023) η Ελλάδα ξεχωρίζει σε τρεις βασικούς άξονες: τον υψηλό φορολογικό συντελεστή στην εργασία, τη σημαντική βαρύτητα των έμμεσων φόρων και τη μάλλον «μέτρια» επιβάρυνση μέσω των άμεσων φόρων στο συνολικό μείγμα. Ο ΦΠΑ, παράλληλα, παραμένει βασικός πυλώνας των εσόδων, με τη χώρα να διατηρεί σταθερά υψηλό μερίδιο.
Αργυρό μετάλλιο
Το συνολικό βάρος της φορολόγησης της εργασίας (φόροι + υποχρεωτικές κοινωνικές εισφορές) ανήλθε στην Ελλάδα στο 15,4% του ΑΕΠ το 2023. Ωστόσο, αυτό που εντυπωσιάζει είναι ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής (ITR) στην εργασία, ο οποίος έφτασε το 40,5%, κατατάσσοντας τη χώρα 2η στην ΕΕ, πίσω μόνο από την Ιταλία (44%). Ωστόσο, σε όρους βαρύτητας στον συνολικό φορολογικό μηχανισμό, οι φόροι εργασίας αντιστοιχούν στο 39,7% των συνολικών εσόδων, σημαντικά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (51,2%). Αυτό -σύμφωνα με αναλυτές- καταδεικνύει μεν ότι η φορολόγηση όσων εργάζονται είναι υψηλή, την εκτεταμένη φοροδιαφυγή ή τις πληρωμές με «μαύρα» που εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά και τη δυσανάλογη βαρύτητα που έχουν κυρίως οι έμμεσοι φόροι.
Με ανοδική τάση
Με βάση τα στοιχεία της Κομισιόν, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με τους υψηλότερους έμμεσους φόρους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και μάλιστα με μεγάλη αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το 2023 αντιστοιχούσαν στο 17,3% του ΑΕΠ (ήταν 13,8% του ΑΕΠ το 2011), κατατάσσοντας τη χώρα στην 4η θέση πίσω από Κροατία, Ουγγαρία και Γαλλία – και πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (13%). Ως ποσοστό των συνολικών φόρων, οι έμμεσοι φόροι στην Ελλάδα ανήλθαν στο 44,4%, έναντι μόλις 33,2% στην ΕΕ-27. Αυτή η διαφορά επιβεβαιώνει το «προβληματικό» ελληνικό φορολογικό σύστημα στην Ελλάδα, όπου η κατανάλωση επιβαρύνεται δυσανάλογα σε σχέση με το εισόδημα των πολιτών.
Σε αρκετά καλύτερη θέση, από την άλλη, βρισκόμαστε στους άμεσους φόρους (φόροι εισοδήματος και λοιποί) καθώς το 2023 διαμορφώθηκαν στο 10,4% του ΑΕΠ, με την Ελλάδα να κατατάσσεται 16η στην ΕΕ. Το μερίδιό τους στο σύνολο των φόρων ήταν 26,8%, αρκετά κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (34,2%).
Υψηλός ΦΠΑ
Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) αποτελεί μία από τις βασικές πηγές εσόδων του κρατικού Προϋπολογισμού σε μια χώρα με ακριβές τιμές σε σύγκριση με το εισόδημα, αυξανόμενη τουριστική κίνηση, αλλά και έντονη ροπή στην κατανάλωση. Το 2023 ανήλθε στο 8,8% του ΑΕΠ, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην 11η θέση στην ΕΕ. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο ΦΠΑ αντιπροσωπεύει το 22,5% των συνολικών φόρων, πολύ πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο (18,3%).
Στις φορολογικές επιτυχίες που πιστώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα είναι η μείωση του κενού συμμόρφωσης στον ΦΠΑ, καθώς από 25,4% το 2018 έπεσε στο 13,7% το 2022, με τη μείωση να αποτελεί τη μεγαλύτερη που καταγράφηκε την τελευταία πενταετία σε όλη την Ευρώπη.
Εφημερίδα Απογευματινή
