Καθώς πλησιάζει η 9η Ιουλίου, ημέρα λήξης της τρίμηνης προθεσμίας που όρισε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για την επίτευξη διμερών εμπορικών συμφωνιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη απόφαση: να καταλήξει σε συμφωνία με τις ΗΠΑ ή να προετοιμαστεί για αυξημένους δασμούς στα προϊόντα της.
Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει την 2α Απριλίου την επιβολή δασμών 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, ποσοστό που μείωσε στο 10% για να δώσει χρόνο στις διαπραγματεύσεις. Παράλληλα, παραμένουν σε ισχύ δασμοί 25% για τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, και έως και 50% για χάλυβα και αλουμίνιο.
Στασιμότητα στις συνομιλίες, πρόοδος την ύστατη ώρα
Μέχρι τα τέλη Μαΐου, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται από την Κομισιόν εκ μέρους των 27 κρατών-μελών της ΕΕ δεν είχαν καταλήξει σε απτό αποτέλεσμα. Οι ΗΠΑ απέρριπταν την ευρωπαϊκή πρόταση για αμοιβαία μηδενικούς δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα, επιμένοντας στους «ανταποδοτικούς» δασμούς του 10%.
Ωστόσο, μετά από παρέμβαση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Τραμπ απέφυγε να προχωρήσει σε νέα αύξηση των δασμών (στο 50%) και διατήρησε την καταληκτική ημερομηνία της 9ης Ιουλίου. Από τότε παρατηρείται κάποια κινητικότητα στις διαπραγματεύσεις, με ευρωπαίους αξιωματούχους να κάνουν λόγο για πρόοδο και συγκρατημένη αισιοδοξία.
Νέες προτάσεις, αλλά και το ενδεχόμενο ρήξης
Η πρόεδρος της Κομισιόν παρουσίασε στους Ευρωπαίους ηγέτες νέα πρόταση των ΗΠΑ, χωρίς όμως να αποκλείει την πιθανότητα αποτυχίας. «Είμαστε έτοιμοι για συμφωνία, αλλά προετοιμαζόμαστε και για το αντίθετο ενδεχόμενο», δήλωσε χαρακτηριστικά, τονίζοντας την ετοιμότητα της ΕΕ να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.
Η Γερμανία τάσσεται υπέρ μιας ταχείας συμφωνίας, ακόμη κι αν αυτή δεν είναι απόλυτα ισορροπημένη. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, υπό την πίεση των ισχυρών εξαγωγικών επιχειρήσεων της χώρας, υποστήριξε ότι μια εμπορική συμφωνία με υψηλότερους δασμούς από πλευράς ΗΠΑ είναι προτιμότερη από την απουσία συμφωνίας.
Αντίθετα, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπογράμμισε την ανάγκη για ισορροπία. Αν οι αμερικανικοί δασμοί διατηρηθούν στο 10%, όπως είπε, η ευρωπαϊκή αντίδραση θα πρέπει να έχει ισοδύναμο αποτέλεσμα.
Η αμερικανική στάση
Παρά τις αρχικές απειλές για μονομερείς δασμούς, ο Λευκός Οίκος αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης των διαπραγματεύσεων για χώρες που «διαπραγματεύονται καλόπιστα». Δηλώσεις προς αυτή την κατεύθυνση έκαναν τόσο ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Στίβεν Μίραν, όσο και η εκπρόσωπος του Τραμπ, Καρολάιν Λέβιτ.
Η αμερικανική κυβέρνηση επιδιώκει ταχύτητα στις συμφωνίες. Ο Τραμπ υπέγραψε πρόσφατα εμπορική συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία, ενώ ανακοίνωσε και συμφωνία με την Κίνα – χωρίς, ωστόσο, να δημοσιοποιήσει λεπτομέρειες. Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λιούτνικ δήλωσε ότι επίκεινται ακόμη δέκα διμερείς συμφωνίες.
Το πιθανό σενάριο σύγκρουσης
Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία έως την 9η Ιουλίου –ή σε περίπτωση που η παράταση δεν ευοδωθεί– και οι ΗΠΑ επιβάλουν μονομερώς δασμούς, η Κομισιόν έχει καταστήσει σαφές πως θα απαντήσει με αναλογικά αντίμετρα σε αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο, αυτή είναι μια εξέλιξη που και οι δύο πλευρές επιθυμούν να αποφύγουν.
Το επόμενο δεκαήμερο αναμένεται καθοριστικό για τη μορφή που θα λάβει το νέο εμπορικό τοπίο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
