Επειτα από τουλάχιστον 20 χρόνια το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠΑΑΤ) επαναφέρει σε λειτουργία το Ελαιοκοµικό Μητρώο. Στο πλαίσιο αυτό, όλοι οι ελαιοπαραγωγοί της χώρας υποχρεούνται να δηλώσουν έως τις 30 Σεπτεµβρίου τις εκµεταλλεύσεις τους στις αρµόδιες ∆ιευθύνσεις Αγροτικής Οικονοµίας και Κτηνιατρικής (∆ΑΟΚ). Η δήλωση θα πρέπει να περιλαµβάνει πλήρη στοιχεία για κάθε αγροτεµάχιο: αριθµό δέντρων, ποικιλίες ελιάς, καθεστώς άρδευσης, γεωγραφικά χαρακτηριστικά και αποδεικτικά ιδιοκτησίας. Επιπλέον, καθιερώνεται η ετήσια υποχρέωση δήλωσης συγκοµιδής, η οποία θα υποβάλλεται από την 1η Οκτωβρίου έως και τις 31 Μαΐου κάθε έτους.
Για τους παραγωγούς που δεν συµµορφώνονται ή υποβάλλουν ανακριβή στοιχεία, προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις, µε πρόστιµα που µπορεί να φτάσουν έως και τα 5.000 ευρώ, σε περιπτώσεις ιδιοκτητών µε χιλιάδες ελαιόδεντρα. Στόχος του όλου εγχειρήµατος είναι η αξιόπιστη καταγραφή της εγχώριας ελαιοπαραγωγής, που µέχρι σήµερα στηριζόταν κυρίως σε εκτιµήσεις και µη τεκµηριωµένες δηλώσεις, ώστε να ενισχυθεί ο σχεδιασµός πολιτικών και η διαφάνεια στον αγροδιατροφικό τοµέα. Κάπου εδώ ωστόσο µπαίνουν και οι σοβαροί προβληµατισµοί, που ώθησαν το ΥΠΑΑΤ προ ηµερών στο να ανακοινώσει πως έπεται διευκρινιστική εγκύκλιος για την εγγραφή στο Ελαιοκοµικό Μητρώο. Συγκεκριµένα, τα στενά χρονικά περιθώρια για την επικαιροποίηση του Ελαιοκοµικού Μητρώου από τις αρµόδιες ∆ΑΟΚ, σε συνδυασµό µε την άγνοια επί της διαδικασίας από πλευράς των ελαιοπαραγωγών, έχουν επιφέρει µεγάλο φόρτο εργασίας σε ήδη υποστελεχωµένες υπηρεσίες, ενώ υπάρχουν φόβοι ότι θα γίνουν λάθη στις δηλώσεις, κάτι που θα οδηγήσει ενδεχοµένως σε άδικα πρόστιµα.
Αργεί η επικαιροποίηση
Για παράδειγµα, σε πρόσφατη παρέµβασή του σε ραδιοφωνική εκποµπή ο πρόεδρος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών Ηρακλείου, Σταύρος Γαβαλάς, ξεκαθάρισε ότι η επικαιροποίηση του µητρώου σε τοπικό επίπεδο απαιτεί έως και τρία χρόνια. ∆εδοµένου ότι έχουν περάσει κάποιες δεκαετίες από την τελευταία ενηµέρωση του Ελαιοκοµικού Μητρώου, διερωτήθηκε σε ποια βάση δεδοµένων θα γίνει αυτή η διαδικασία. Και πρόσθεσε ότι πρώτα πρέπει να ενηµερωθεί το Ελαιοκοµικό Μητρώο και µετά ο παραγωγός να δηλώσει σε κάθε τεµάχιο πόσα κιλά λάδι έβγαλε, πόσο καρπό έβγαλε και να κάνει µια δήλωση συγκοµιδής. Συµπλήρωσε, τέλος, ότι οι υπάλληλοι της ∆ιεύθυνσης Γεωργίας της Περιφέρειας Κρήτης «σηκώνουν τα χέρια ψηλά», δεδοµένης της υποστελέχωσης και της αδυναµίας να αντεπεξέλθουν σε αυτό που ζητά η κοινότητα, χωρίς να υπάρξουν πρόστιµα. Στον ελαιοκοµικό κλάδο υπάρχει µεγάλος προβληµατισµός, ενώ ακόµα και οι πιο αισιόδοξοι θεωρούν ανέφικτη ή στην καλύτερη των περιπτώσεων υπεραισιόδοξη τη διαδικασία ολοκλήρωσης του µητρώου αυτού από τις ∆ΑΟΚ κάθε περιφέρειας, εντός του χρονοδιαγράµµατος, στις 30 Σεπτεµβρίου.
Τι λένε οι συνεταιρισµοί
Συνεισφέροντας στην κουβέντα, στις 24 Ιουνίου η Εθνική Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισµών (ΕΘΕΑΣ) κατέθεσε στο ΥΠΑΑΤ προτάσεις για τη δηµιουργία ενός σύγχρονου και ολοκληρωµένου Ελαιοκοµικού Μητρώου, το οποίο δεν θα επιβαρύνει τους ελαιοκαλλιεργητές µε επιπλέον γραφειοκρατία ή κόστος. Οπως αναφέρει η ΕΘΕΑΣ, το σύγχρονο Ελαιοκοµικό Μητρώο θα πρέπει να δηµιουργηθεί µε βάση τις αρχές που θέτει ο νόµος 4727/2020, εφόσον η µεγάλη πλειονότητα των βασικών στοιχείων αλφαριθµητικών και γεωχωρικών δεδοµένων ήδη υπάρχουν, όπως το Ολοκληρωµένο Σύστηµα ∆ιαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣ∆Ε) και το Κτηµατολόγιο.
Επίσης, τα στοιχεία της παραγωγής ελαιών και ελαιολάδου πρέπει να παρακολουθούνται και να ενηµερώνονται από αυτά που εκδίδονται πλέον ψηφιακά από την ΑΑ∆Ε, αλλά και να «υπάρχει φορητότητα των στοιχείων και των εφαρµογών στο κινητό τηλέφωνο, όπως συµβαίνει ήδη µε πολλές εφαρµογές για πολίτες στο gov.gr και να υπάρχει µέσω αυτών και η δήλωση µεταβολών. Οι έλεγχοι πρέπει να αξιοποιήσουν τις δορυφορικές εικόνες, το σύστηµα ποινών µη συµµόρφωσης πρέπει να αποκτήσει αναλογικότητα, ενώ τα δεδοµένα του πρέπει να είναι ελεύθερα και προσβάσιµα, τηρουµένης της προστασίας προσωπικών δεδοµένων». Ακολούθως, η Ενωση κατέθεσε αναλυτικά προτάσεις. Για το χρονοδιάγραµµα εφαρµογής, επισηµαίνει ότι για το 2025 πρέπει να γίνουν οι αλλαγές στη δήλωση ΟΣ∆Ε, ώστε να υλοποιηθεί το πρώτο βήµα λήψης των στοιχείων.
Εγκύκλιος
Στην έκδοση εγκυκλίου, η οποία θα καθορίζει όλες τις λεπτοµέρειες της διαδικασίας που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι παραγωγοί επιτραπέζιας ελιάς και ελαιολάδου, προκειµένου να εγγραφούν στο Ελαιοκοµικό Μητρώο, θα προχωρήσει το ΥΠΑΑΤ το επόµενο διάστηµα. Αυτό αναφέρθηκε σε συνάντηση που πραγµατοποιήθηκε στο υπουργείο, υπό τον υφυπουργό ∆ιονύση Σταµενίτη και τη συµµετοχή του γενικού γραµµατέα Γεώργιου Στρατάκου, του γενικού διευθυντή της ΕΘΕΑΣ, Μόσχου Κορασίδη, εκπροσώπων της ∆ΟΕΠΕΛ (Εθνική ∆ιεπαγγελµατική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς) και της υπό σύστασης ∆ιεπαγγελµατικής για το ελαιόλαδο, καθώς και υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου.
Στόχος του υπουργείου, όπως επεσήµανε ο κ. Σταµενίτης, είναι να µην υπάρξει ταλαιπωρία ούτε επιπρόσθετη διαδικασία για τους ελαιοπαραγωγούς, και ήδη προς αυτήν την κατεύθυνση οι υπηρεσίες του υπουργείου έχουν πραγµατοποιήσει την απαιτούµενη προεργασία. Ειδικότερα, µέσα από τη διαλειτουργικότητα των συστηµάτων θα αντλούνται τα απαραίτητα στοιχεία που ήδη είναι καταχωρισµένα, µε την προϋπόθεση συναίνεσης των ίδιων των παραγωγών. Επιπρόσθετα, θα διευκρινίζονται ζητήµατα αναφορικά µε δελτία αποστολής, ελέγχους, Κτηµατολόγιο κ.ά.
Γεωργία Σαμπαζώτη /Κυριακάτικη Απογευματινή
