Πώς θα χτίζουν σε οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων – Ζώνες και όροι δόμησης 

Το υπουργείο Περιβάλλοντος αναπροσαρμόζει τη ρύθμιση δόμησης σε οικισμούς κάτω από 2.000 κατοίκους με νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή.
10:15 - 2 Ιουλίου 2025
ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΟ

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχωρά σε νέα ρύθμιση δόμησης για τους οικισμούς κάτω από 2.000 κατοίκους, κατηγοριοποιώντας τα οικόπεδα σε δύο διακριτές ζώνες. Το νέο νομοσχέδιο αναπροσαρμόζει την προηγούμενη ρύθμιση που είχε τεθεί σε εφαρμογή με Προεδρικό Διάταγμα, κατόπιν απαίτησης του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Η νέα παρέμβαση για τη δόμηση σε μικρούς οικισμούς κατατέθηκε με τροπολογία στη Βουλή, αφού προηγήθηκε διαβούλευση με το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο. Η ρύθμιση στοχεύει να δώσει τελικές κατευθύνσεις στους μελετητές για τον πολεοδομικό σχεδιασμό που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

 Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού για οικισμούς έως 700 κατοίκων

Για τους οικισμούς έως 700 κατοίκων, η νέα ρύθμιση δόμησης διατηρεί το υφιστάμενο πλαίσιο που επιτρέπει την οικοδόμηση στα σημερινά άκρα του οικισμού. Η λεγόμενη ζώνη Γ μετατρέπεται σε Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού (ΖΑΟ), με την επίκληση δημογραφικών στοιχείων και της αποκέντρωσης.

Στη νέα ζώνη, άρτια και οικοδομήσιμα θεωρούνται τα οικόπεδα από 500 τ.μ έως 2.000 τ.μ, με την προϋπόθεση να έχουν πρόσωπο μήκους 10 μέτρων σε κοινόχρηστο δρόμο. Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι το εμβαδόν αρτιότητας και το ελάχιστο μήκος προσώπου εξειδικεύονται με το Προεδρικό Διάταγμα οριοθέτησης κάθε οικισμού.

Περιοχή Ειδικών Χρήσεων για οικισμούς 701 έως 2.000 κατοίκων

Για τους οικισμούς από 701 έως 2.000 κατοίκους, το ΥΠΕΝ επαναφέρει τις ρυθμίσεις για τις παρεκκλίσεις μέσω της Περιοχής Ειδικών Χρήσεων (ΠΕΧ). Η δόμηση σε αυτούς τους οικισμούς επιτρέπεται με ευνοϊκότερους όρους από την εκτός σχεδίου οικοδόμηση.

Το ελάχιστο εμβαδόν για τη δόμηση ορίζεται από 2.000 τ.μ. έως 4.000 τ.μ., με προϋπόθεση πρόσωπο ελάχιστου μήκους 15 μέτρων σε κοινόχρηστη οδό. Η ρύθμιση ανοίγει το δρόμο για την οικοδόμηση σε οικόπεδα 2 έως 4 στρεμμάτων, χωρίς να απαιτείται η αρτιότητα των 4 στρεμμάτων που ισχύει για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα.

Προστασία υφιστάμενων δικαιωμάτων δόμησης

Το νέο νομοσχέδιο προστατεύει τα υφιστάμενα δικαιώματα δόμησης, καθώς όσα οικόπεδα είχαν δημιουργηθεί νομίμως με προϊσχύουσες ρυθμίσεις θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα. Η προϋπόθεση είναι να έχουν το ελάχιστο πρόσωπο σε κοινόχρηστη οδό και το κτίριο να τοποθετείται σε απόσταση τουλάχιστον 5 μέτρων από τον άξονα της οδού.

Όπως ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, η νέα ρύθμιση αφορά την πλειοψηφία των πολιτών (πάνω από 90%), επιτρέποντας την υιοθέτηση των ορίων που χαράχθηκαν πριν από δεκαετίες. Η πολιτεία προνοεί για όλους τους κατόχους οικοπέδων σε οικισμούς, παρέχοντας ευέλικτα εργαλεία για τη δόμηση.

Εξειδίκευση ρυθμίσεων με προεδρικό διάταγμα

Με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα εξειδικεύονται περαιτέρω οι διατάξεις για τη ΖΑΟ. Θα καθορίζονται οι γενικοί ή ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης, οι χρήσεις γης και κάθε αναγκαίο στοιχείο για την προστασία της φυσιογνωμίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη των οικισμών.

Η επίμαχη ζώνη Γ είχε απορριφθεί από το ΣτΕ κατά τον προδικαστικό έλεγχο του ΠΔ, με το σκεπτικό ότι διαμορφώθηκε με ατεκμηρίωτες αποφάσεις νομαρχών χωρίς επιστημονικό υπόβαθρο. Η νέα ρύθμιση επιλύει αυτό το ζήτημα, αποτελώντας λύση στο μήλο της έριδος μεταξύ πολιτικής και δικαστικής εξουσίας.