Αλλάζει ριζικά το μοντέλο ενεργειακής εξοικονόμησης αλλά και στήριξης καταναλωτών, καθώς η κυβέρνηση δρομολογεί την πλήρη αναμόρφωση του προγράμματος «Εξοικονομώ» από το 2026, εντάσσοντάς το στη νέα αρχιτεκτονική του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου. Το νέο σχήμα, που θα ενεργοποιηθεί την 1η Ιανουαρίου 2026 και θα καλύπτει δράσεις έως και το 2032, φιλοδοξεί να θωρακίσει ενεργειακά και μεταφορικά περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο ευάλωτα νοικοκυριά και 76.000 πολύ μικρές επιχειρήσεις, προσφέροντας ενισχύσεις που καλύπτουν έως και το 100% του προϋπολογισμού κάθε έργου.
Όπως σημείωσε χθες -στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου για την παρουσίαση των τριών ευρωπαϊκών ταμείων- ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, για πρώτη φορά δημιουργείται ένα Μητρώο Ενεργειακά Ευάλωτων Πολιτών ώστε η βοήθεια να φτάνει στον δικαιούχο χωρίς καθυστερήσεις και χωρίς τις πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες του παρελθόντος. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά «μεταρρυθμίζουμε το πρόγραμμα “Εξοικονομώ” ώστε η βοήθεια να φτάνει στον πολίτη πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά».
Η χρηματοδότηση προέρχεται από το νέο Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο της ΕΕ με συνολικούς πόρους 4,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για την Ελλάδα, εκ των οποίων το 25% εθνικοί. Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να υποβάλει τον πλήρη φάκελο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έως το τέλος του 2025, ενώ ήδη από τον τρέχοντα Ιούλιο προγραμματίζεται δημόσια διαβούλευση για το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο.
Το νέο «Εξοικονομώ» αλλάζει ριζικά και στον τρόπο υλοποίησης. Αντί του παραδοσιακού μοντέλου επιδότησης, θεσπίζεται για πρώτη φορά η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης της ενεργειακής παρέμβασης στον πάροχο ενέργειας, ο οποίος και θα αποζημιώνεται απευθείας από το Ταμείο. Ως εκ τούτου, ο δικαιούχος δεν θα χρειάζεται να εκτελέσει ή να παρακολουθήσει την υλοποίηση του έργου ούτε να εκταμιεύσει χρήματα προκαταβολικά.
Ταυτόχρονα η περίμετρος των δικαιούχων του προγράμματος διευρύνεται σημαντικά. Εκτός από τα φτωχά νοικοκυριά, που προσδιορίζονται με βάση ευρωπαϊκούς δείκτες, το νέο σύστημα ενσωματώνει και πολίτες με ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα έως 25.000 ευρώ, καθώς και όσους πληρούν εισοδηματικά και κοινωνικογεωγραφικά κριτήρια έως το όριο των 30.000 ευρώ (+100.000 ανά νοικοκυριό). Μονογονεϊκές οικογένειες, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι, άτομα με αναπηρία, κάτοικοι ορεινών, νησιωτικών και παραμεθόριων περιοχών, πληγέντες από φυσικές καταστροφές και φοιτητές περιλαμβάνονται στις βασικές κατηγορίες.
Το Ταμείο προβλέπει επιπλέον ειδική ενίσχυση για πολύ μικρές επιχειρήσεις. Περίπου 18.000 από αυτές θα ενταχθούν με στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, ενώ 58.000 θα υποστηριχθούν για τη μετάβαση σε οχήματα χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών προκειμένου να μειώσουν το κόστος των μεταφορών τους.
Ιωάννα Κωσταδήμα
Εφημερίδα Απογευματινή