Σε μια αποφασιστική κίνηση για την ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας των δημόσιων ενισχύσεων ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, υπέγραψε νέα υπουργική απόφαση (ΦΕΚ Β΄ 3211/24.06.2025), η οποία θέτει αυστηρότερο πλαίσιο κυρώσεων για όσες επιχειρήσεις παραβιάζουν τις υποχρεώσεις του Αναπτυξιακού Νόμου 4399/2016. Η απόφαση έρχεται ως συνέχεια της συνολικής κυβερνητικής προσπάθειας να μπει τάξη σε ένα πεδίο που επί χρόνια λειτουργούσε με χαλαρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, αφήνοντας περιθώρια για καταχρήσεις και στρεβλώσεις.
«Χαλαρά κριτήρια»
Η ανάγκη για μεταρρύθμιση έγινε ακόμα πιο επιτακτική, όταν από τις υπηρεσίες του υπουργείου διαπιστώθηκε πως 1.400 επενδυτικά σχέδια, που είχαν ενταχθεί σε παλαιότερα πλαίσια (2004 και 2011), δεν προχώρησαν στην υλοποίησή τους παρά τη λήψη προκαταβολών ύψους περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ. Ο υπουργός δεν έκρυψε τη σοβαρότητα του ζητήματος, δηλώνοντας ότι «λόγω των χαλαρών κριτηρίων υπαγωγής στο παρελθόν, είναι πιθανό να διαπιστωθούν αντίστοιχες περιπτώσεις και στον νόμο του 2016», επισημαίνοντας ωστόσο πως «θα περιμένουμε την ολοκλήρωση του ελέγχου πριν καταλήξουμε σε συμπεράσματα».
Τι προβλέπεται
Η νέα απόφαση ενισχύει το κανονιστικό και ελεγκτικό πλαίσιο. Οι βασικές αλλαγές περιλαμβάνουν:
• Ανάκληση ενίσχυσης και επιστροφή ολόκληρου του ποσού σε περιπτώσεις σοβαρών παραβάσεων, όπως διακοπή λειτουργίας εντός της περιόδου δέσμευσης, μη διατήρηση θέσεων εργασίας, ψευδή στοιχεία, ή μη τήρηση βασικών όρων.
• Υποχρεώσεις διαφάνειας και λογοδοσίας για την επιχειρηματική μορφή, τα λογιστικά στοιχεία και τη χρήση των κεφαλαίων, με κυρώσεις από 0,5% έως 30% της ενίσχυσης.
• Ρητή πρόβλεψη επιστροφής ποσών όταν επενδυτικά σχέδια διαφοροποιούνται από τα εγκεκριμένα κριτήρια (π.χ. πτώση βαθμολογίας αξιολόγησης, αλλαγή τόπου εγκατάστασης ή μετοχικής σύνθεσης).
• Οικονομική κύρωση 4.200 ευρώ ανά θέση εργασίας που δεν διατηρείται, ανά έτος υποχρέωσης, ώστε να ενισχυθεί ο δεσμός ανάμεσα στην ενίσχυση και την πραγματική απασχόληση.
• Κίνητρα για ποιοτικές προσλήψεις, με στόχο έως το τρίτο έτος το 100% των νέων προσλήψεων να αφορά πτυχιούχους, ενισχύοντας έτσι το ανθρώπινο κεφάλαιο της οικονομίας.
Ρήτρα δικαιοσύνης
Η απόφαση φέρει ξεκάθαρο μεταρρυθμιστικό αποτύπωμα: δεν είναι εκδικητική, αλλά στοχευμένη. Δεν τιμωρεί συλλήβδην, αλλά ξεχωρίζει τους συνεπείς από τους παραβάτες. Δίνει τέλος στην ασυλία, όχι όμως με λογική-«σκούπα». Δίνεται χώρος για αποσαφηνίσεις (π.χ. λόγοι ανωτέρας βίας ή μη υπαιτιότητας), διατηρώντας ισορροπία ανάμεσα στην αναπτυξιακή στόχευση και τη χρηστή διαχείριση.
Παράλληλα, επιλύονται χρόνια ζητήματα καθυστερημένων γνωστοποιήσεων ή λογιστικών παραλείψεων. Μικρές παραβάσεις αντιμετωπίζονται με αναλογικές κυρώσεις, ενώ προβλέπεται προοδευτικότητα στις ποινές για επαναλαμβανόμενες παραβάσεις.
Η απόφαση προβλέπει επίσης αναδρομική ενεργοποίηση της ευθύνης μόνο εντός δεκαετίας από την ολοκλήρωση κάθε επένδυσης, αποτρέποντας αυθαιρεσίες και νομική ανασφάλεια.
«Επένδυση, όχι δώρο»
Η κυβέρνηση, μέσα από αυτή την παρέμβαση, στέλνει ένα καθαρό μήνυμα: οι επιδοτήσεις δεν είναι «δώρα», αλλά επενδύσεις με κοινωνικό και οικονομικό αντίκρισμα. Κάθε ευρώ που δίνεται από τον κρατικό προϋπολογισμό -δηλαδή από τον Έλληνα φορολογούμενο- πρέπει να συνοδεύεται από υπευθυνότητα και διαφάνεια.
Με αυτό το νέο κανονιστικό πλαίσιο, επιχειρείται μια θεσμική επανεκκίνηση του Αναπτυξιακού Νόμου, ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα καταχρήσεων που στιγμάτισαν τις προηγούμενες δεκαετίες. Πρόκειται για μια σημαντική τομή που εδραιώνει νέους όρους αξιοπιστίας και ευθύνης στον τρόπο που η Πολιτεία στηρίζει την ιδιωτική επενδυτική πρωτοβουλία.
Εφημερίδα Απογευματινή
