Αλλαγές που αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντικές αυξήσεις των συντάξεων –σε ορισμένες περιπτώσεις από 5% ως 10%– για τους μελλοντικούς συνταξιούχους φέρνει ο νέος τρόπος υπολογισμού που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2026.
Η σημαντική αυτή μεταρρύθμιση, που εντάσσεται στο επικείμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, προβλέπει ότι πλέον ο υπολογισμός των συντάξιμων αποδοχών και κατά συνέπεια της ανταποδοτικής σύνταξης, θα γίνεται βάσει της αύξησης των μισθών και όχι βάσει του πληθωρισμού. Συνολικά, η μεταρρύθμιση υπόσχεται θετικές εξελίξεις για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, με αυξήσεις στις συντάξεις που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φθάσουν ή και να ξεπεράσουν το 10%. Ωστόσο, η επιτυχία της εξαρτάται από την ευρύτερη πορεία της οικονομίας, τη διατήρηση υγιούς αύξησης μισθών και την ικανότητα του ασφαλιστικού συστήματος να ανταποκριθεί στις νέες συνθήκες.
Οι διαφορές, όπως τονίζουν οι ειδικοί, θα είναι αμελητέες τα πρώτα χρόνια, αλλά ύστερα από 5-6 χρόνια εφαρμογής, οι συντάξεις αναμένεται να αυξηθούν κατά 5%-10%. Το τελικό αποτέλεσμα εξαρτάται από την πορεία των μισθών, η οποία είναι συνάρτηση του ρυθμού ανάπτυξης. Όσο υψηλότερες είναι οι αυξήσεις μισθών, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το ποσοστό αύξησης των συντάξιμων αποδοχών, με ένα μέρος της αύξησης να περνά στην ανταποδοτική σύνταξη.
Ο νέος μηχανισμός βασίζεται σε δείκτη που θα καταρτίζει η ΕΛΣΤΑΤ και θα αντανακλά τη μέση αύξηση των μισθών στο σύνολο της οικονομίας. Αν, για παράδειγμα, η μέση αύξηση των μισθών για το 2025 διαμορφωθεί στο 4,5%, τότε οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων θα προσαρμοστούν αντίστοιχα, με άμεση θετική επίπτωση στο τελικό ποσό της σύνταξης. Πρόκειται για μια αλλαγή που μπορεί να οδηγήσει σε αισθητές αυξήσεις, ιδιαίτερα για όσους αποχωρούν από την εργασία τα επόμενα χρόνια.
Ελεύθεροι επαγγελματίες
Σύμφωνα με στελέχη της κυβέρνησης, ο νέος δείκτης αναμένεται να αποτυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια την πραγματική αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και των μελλοντικών συνταξιούχων. Η εφαρμογή του νέου τύπου δεν αφορά μόνο τους συνταξιούχους, αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Οι ασφαλιστικές τους εισφορές θα αναπροσαρμόζονται βάσει του ίδιου δείκτη μισθών, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε υψηλότερες υποχρεώσεις, ειδικά σε περιόδους έντονης αύξησης των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα.
Μέχρι σήμερα, οι εισφορές αυξάνονταν βάσει του πληθωρισμού, μια προσέγγιση ηπιότερη από αυτή που προβλέπεται στο νέο μοντέλο.
Η αλλαγή αυτή, αν και θεωρητικά ενισχύει τη βιωσιμότητα και τη δίκαιη αναδιανομή του ασφαλιστικού συστήματος, έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία στους κύκλους των ελεύθερων επαγγελματιών. Πολλοί από αυτούς εκφράζουν φόβους για επιπλέον οικονομική επιβάρυνση, τη στιγμή που ήδη αντιμετωπίζουν πιέσεις από την υψηλή φορολογία και τις γενικότερες αυξήσεις στο κόστος ζωής.
Η νομοθετική βάση αυτής της μεταρρύθμισης έχει τεθεί από τον νόμο 4387/2016, όπου προβλέπεται ότι οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με βάση τη μεταβολή του δείκτη μισθών. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν είχε ενεργοποιηθεί αυτός ο μηχανισμός. Η αναμενόμενη τροποποίηση στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του φθινοπώρου θα οριστικοποιήσει τη σχετική αλλαγή.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος το 2026 συμπληρώνει τις προϋποθέσεις για πλήρη σύνταξη (ηλικία τουλάχιστον 62 ετών και 40 χρόνια ασφάλισης). Αν το 2002 ελάμβανε 800 ευρώ μισθό και το 2025 ελάμβανε 1.300 ευρώ μισθό: Με τον παλιό τρόπο υπολογισμού: Αν το 2025 ο πληθωρισμός κλείσει στο 2,8%, οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι 1.280 ευρώ, και η κύρια σύνταξη 1.075 ευρώ (μεικτά).
Με τον νέο τρόπο υπολογισμού: Αν η αύξηση του δείκτη μισθών είναι 4%, οι συντάξιμες αποδοχές θα είναι 1.300 ευρώ, και η σύνταξη που θα λάβει θα είναι 1.082 ευρώ, δηλαδή αυξημένη κατά 0,7%.
Με βάση τους υπολογισμούς των στελεχών του υπουργείου Εργασίας, πιο κερδισμένοι θα είναι όσοι συνταξιοδοτηθούν στο τέλος του 2025 και στις αρχές του 2026, οι νέοι δηλαδή συνταξιούχοι, καθώς οι αλλαγές για τον υπολογισμό των αυξήσεων με βάση τον μέσο δείκτη μισθών, και όχι του πληθωρισμού, θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της ανταποδοτικής τους σύνταξης με ετήσιο όφελος έως και 1.200 ευρώ.
Η αύξηση στην εθνική σύνταξη, που θα είναι στο ίδιο ποσοστό με την ανταποδοτική, θα ισχύσει και για τους νέους συνταξιούχους που θα υποβάλουν αίτηση το 2026, ενώ η ανταποδοτική τους σύνταξη θα έχει την αύξηση από το νέο σύστημα καθορισμού του συντάξιμου μισθού και από τα έτη ασφάλισης.
Αναλογιστικές απεικονίσεις δείχνουν ότι από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς μακροπρόθεσμα θα υπάρξει κέρδος, καθώς θα σταματήσει η χορήγηση επιδόματος για τα επόμενα τρία χρόνια, το οποίο υπερέβη για την τριετία που πέρασε τα 450 εκατ. ευρώ.
Εφημερίδα Απογευματινή
