Η κυβέρνηση προωθεί ένα καινοτόμο σύστημα ενεργειακής αναβάθμισης με δόσεις μέσω των λογαριασμών ρεύματος, στοχεύοντας στη διεύρυνση της απήχησης των προγραμμάτων σε μεγαλύτερη μάζα οικονομικά και ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών. Το νέο μοντέλο χρηματοδότησης προβλέπει ότι οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας θα καλύπτουν το κόστος των προγραμμάτων τύπου «Εξοικονομώ», ενώ οι ιδιοκτήτες θα αποπληρώνουν σταδιακά από το 2026.
Χρηματοδότηση 4,78 δισεκατομμυρίων για ενεργειακή αναβάθμιση
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρουσίασε το σχέδιο για τη βελτίωση της υφιστάμενης διαδικασίας των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης, που χαρακτηρίζεται εξόχως γραφειοκρατική και χρονοβόρα. Η ενεργειακή αναβάθμιση με δόσεις μέσω των λογαριασμών ρεύματος εντάσσεται στο Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο, με συνολική χρηματοδότηση 4,78 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Από το ποσό αυτό, περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν σε δράσεις στον κτιριακό τομέα, ωφελώντας πάνω από 300.000 νοικοκυριά. Οι δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης θα περιλαμβάνουν αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα με αντλίες θερμότητας και εγκατάσταση θερμοσίφωνα όπου απαιτείται.
Λειτουργία αποπληρωμής μέσω λογαριασμών ρεύματος
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος έλλειψης κεφαλαίων από τα ευάλωτα νοικοκυριά, προωθείται η συμμετοχή των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας στη χρηματοδότηση. Σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρου Παπασταύρου, αξιοποιείται το μοντέλο των Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης (ESCO).
Οι πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας θα καλύπτουν το κόστος των ενεργειακών αναβαθμίσεων, από το τεχνικό σκέλος έως την προμήθεια υλικών. Η αποπληρωμή θα πραγματοποιείται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, βάσει συμφωνιών με τους ωφελούμενους ιδιοκτήτες και ανάλογα με την εξοικονόμηση ενέργειας που θα επιτυγχάνεται.
Μητρώο δικαιούχων ενεργειακής στήριξης
Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία Μητρώου Δικαιούχων Ενεργειακής Στήριξης στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που θα περιλαμβάνει όλες τις κατηγορίες πολιτών που θεωρούνται ενεργειακά ευάλωτοι. Αυτό θα διευκολύνει τη διάκριση των επιλέξιμων για τις προωθούμενες δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης.
Τα κριτήρια που θα λαμβάνονται υπόψη περιλαμβάνουν:
• Το εισόδημα του νοικοκυριού
• Την ύπαρξη ΑΜΕΑ στην οικογένεια
• Τις μονογονεϊκές οικογένειες
• Την ενεργειακή κατάταξη του ακινήτου
Έτσι θα δημιουργηθεί μια δεξαμενή δικαιούχων και οι ενδιαφερόμενοι θα λαμβάνουν κάρτα δικαιούχου για επιδότηση αλλαγής εξοπλισμού και δωρεάν έκδοση πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης.
Επιπτώσεις στην αγορά και το κτιριακό απόθεμα
Τα μέτρα ενεργειακής αναβάθμισης εκτιμάται ότι θα διευρύνουν σημαντικά τους ενδιαφερομένους των προγραμμάτων, κυρίως προς τις χαμηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες. Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι προέρχονταν από υψηλότερες εισοδηματικές κατηγορίες.
Ωστόσο, καταγράφονται αντιδράσεις από μικρά τεχνικά γραφεία και μηχανικούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα, οι οποίοι εκτιμούν ότι θα εξωθηθούν εκτός αγοράς υπέρ των μεγάλων εταιρειών.
Το κτιριακό απόθεμα της χώρας είναι ιδιαίτερα παρωχημένο. Σύμφωνα με την απογραφή του 2021, από 6,6 εκατομμύρια κατοικίες, μόλις 770.000 ή 11,6% έχουν κατασκευαστεί από το 2001 και μετά. Αντιθέτως, από το 1945 έως το 1980 κατασκευάστηκαν 1,94 εκατομμύρια κατοικίες, σχεδόν το 30% του συνόλου, που χρήζουν εκτεταμένων ενεργειακών αναβαθμίσεων.
Στόχος του υπουργείου Ενέργειας είναι να καταστήσει προσιτή την ενεργειακή αναβάθμιση σε νοικοκυριά μικρότερης οικονομικής επιφανείας μέσω του νέου μοντέλου που προβλέπει κάλυψη του κόστους από τον πάροχο και σταδιακή αποπληρωμή μέσω των λογαριασμών ρεύματος.
