Η φράση του αρμόδιου Ευρωπαίου επιτρόπου, Πιοτρ Σέραφιν, ότι «οι χώρες χωρίς ελλείμματα θα έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στις χρηματοδοτήσεις», αποτελεί το «χρυσό δώρο» του νέου Προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2028-2034 προς την Ελλάδα. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα ανήκει πλέον στα λιγοστά μέλη της ΕΕ που έχουν μηδενικό έλλειμμα, η διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης ενισχύεται και ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες, ώστε:
– Να προηγείται σε ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
– Να διεκδικεί την αξιοποίηση του πλεονάσματος για κοινωνικές παροχές, πέραν του ορίου των 3,5 δισ. ευρώ στις δαπάνες.
– Να κάνει χρήση του ευεργετήματος της εξαίρεσης της ρήτρας διαφυγής για αμυντικές δαπάνες, ποσό που αντιστοιχεί σε 550 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης:
– Με την πρόωρη κατά 10 χρόνια αποπληρωμή των μνημονιακών χρεών εξοικονομεί 150 εκατομμύρια ετησίως, ποσό το οποίο στη δεκαετία αγγίζει το 1,5 δισ. ευρώ.
– Ό,τι και αν συμβεί στην παγκόσμια οικονομία, η χώρα έχει «καθαρό ορίζοντα», αφού θα είναι απαλλαγμένη από την πίεση πληρωμών του χρέους.
– Ελαφρύνει τις νέες γενιές από βάρη των μνημονίων. Ουσιαστικά, η παρούσα κυβέρνηση μας βγάζει από τα μνημόνια με πράξεις και όχι με λόγια, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από το 2019.
– Καθαρίζει για 10 χρόνια το δανειακό τοπίο με χαμηλότερα επιτόκια!
Τι πετύχαμε
Από τα 2 τρισεκατομμύρια της νέας ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει σε πρώτη φάση ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσό χρηματοδότησης συνολικού ύψους 49,2 δισ. ευρώ από τη γενική κατανομή πόρων, από τα οποία τα 3,5 δισ. ευρώ για το πεδίο μετανάστευση-ασφάλεια-διεθνείς υποθέσεις και τα 2,8 δισ. από το κοινωνικό κλιματικό ταμείο. Η μερίδα του λέοντος των κονδυλίων, δηλαδή τα 42,9 δισεκατομμύρια ευρώ αφορούν τον νέο ενιαίο «άξονα 1» που θα χρηματοδοτεί πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης. Δηλαδή, μέσω των εθνικών και περιφερειακών σχεδίων σε ένα «κουμπαρά», θα τροφοδοτούνται τα ΕΣΠΑ, η ΚΑΠ, αλλά και οι δράσεις για το μεταναστευτικό-προσφυγικό, την αλιεία κ.λπ. Παρότι επίκεινται σκληρές και μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις, η χώρα μας επωφελείται πολλαπλώς:
1. Χρηματοδότηση συνόρων. Στήριξη των συνόρων με πρόσθετα κονδύλια που αφορούν τον Φράχτη του Έβρου και τα νησιά. Για πρώτη φορά, η Οικονομική Επιτροπή ενέκρινε το ποσό που μπορεί να εκταμιεύσει η Ελλάδα.
2. Διπλασιασμός των κονδυλίων για τη Στέγαση, εξέλιξη για την οποία δεσμεύθηκε ο αρμόδιος επίτροπος Γιόγκερσεν. Αυτό σημαίνει μεγαλύτερη ευχέρεια κινήσεων και περισσότερους ωφελούμενους, ζευγάρια, οικογένειες κ.λπ.
3. Κάλυψη του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Ελλάδα ανήκει στην πρώτη πεντάδα των χωρών που θα καλύψουν ολόκληρο το ποσό, όπως εκτιμά η Αθήνα και ευελπιστούν οι Βρυξέλλες. Το ποσό των 36 δισ. ευρώ που είχε εξασφαλίσει ο πρωθυπουργός, συμπληρώνεται το 2026.
4. Εισροή κονδυλίων για υδροδότηση. Κατά τον επίτροπο Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Ραφαέλε Φίττο, το ποσό φτάνει τα 49 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ήδη έχουν προϋπολογισθεί ακόμη 20 εκατ. ευρώ.
5. Αποζημιώσεις καταστροφών. Η Ελλάδα, όπως και οι άλλες χώρες, πέτυχε εντός 12 εβδομάδων να μπορούν να ζητούν αποζημιώσεις με αιτιολογημένη γνώμη.
6. Αμυντικές δαπάνες. Ετήσιο κέρδος από τη ρήτρα διαφυγής της τάξεως των 550 εκατ. ευρώ έως και το 2028, με προοπτική να παραταθεί έως το 2029.
Νέα ταμεία
Όλα δείχνουν ότι πάμε σε νέο χρηματοδοτικό εργαλείο. Η Κομισιόν προτείνει ένα νέο μοντέλο δαπανών με απλοποίηση και συγχώνευση ταμείων. Τα ευρωπαϊκά προγράμματα δεν θα είναι διασκορπισμένα. Από τα 52 προγράμματα που υπήρχαν, θα έχουμε 16 υπαγόμενα σε 4 βασικούς πυλώνες. Δηλαδή: Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Μοντέλο – Ανταγωνιστική Ευρώπη – Παγκόσμια Ευρώπη/Ευρωπαϊκή Διοίκηση.
Παράλληλα, εισάγονται «Εθνικές και Περιφερειακές Συμπράξεις» που θα λειτουργούν μέσα από πολλαπλά σχέδια:
– Το Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικής, Εδαφικής Κοινωνικής, Αγροτικής και Θαλάσσιας Βιώσιμης Ευημερίας και Ασφάλειας. Το ταμείο αυτό συγκεντρώνει κονδύλια, υπό κοινή διαχείριση για γεωργικές επιδοτήσεις, πολιτική συνοχής, μετανάστευση και διαχείριση συνόρων. Ο προϋπολογισμός θα ανέρχεται στα 865 δισ. ευρώ.
– Ακολουθεί το νέο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας που ενοποιεί 12 προγράμματα, με προϋπολογισμό 410 δισ. ευρώ. Το ταμείο για την παγκόσμια Ευρώπη που θα αφορά τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ στα 200 δισ. ευρώ, το πρόγραμμα «Αγορά» για την ενίσχυση της Δημοκρατίας και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης με προϋπολογισμό 49 δισ. ευρώ.
– Tέλος, 292 δισ. ευρώ θα διατίθενται σε άλλες δαπάνες, όπως είναι η υγεία, η κοινή αγορά και η πολιτική προστασία. Επιπλέον, θα υπάρχει ένα μαξιλάρι δανεισμού στον μηχανισμό διαχείρισης κρίσεων, ύψους 395 δισ. ευρώ για έκτακτες περιπτώσεις.
Τι διεκδικούμε
Ασφαλώς περισσότερα κονδύλια από το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρώπης που δεν θα δίνει χρήματα σαν… ΑΤΜ, αλλά με προϋποθέσεις, διασταυρώσεις και απαιτούμενα. Οι κινήσεις μας αφορούν:
– Ενισχύσεις στην Περιφερειακή Ανάπτυξη, καθώς οι Περιφέρειες θα παίξουν σημαντικό ρόλο.
– Περισσότερους πόρους για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
– Χρηματοδοτήσεις για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων.
– Στήριξη των Υποδομών σε βασικούς τομείς Υγείας, Παιδείας, Ασφάλειας.
– Κονδύλια για Γεωργία, Αλιεία.
– Παρεμβάσεις σε Ρεύμα και Ακρίβεια. Ιδίως, η πίεση για ίδιες τιμές ρεύματος θα είναι ισχυρή.
– Περαιτέρω ενίσχυση και χρηματοδότηση του Μεταναστευτικού.
– Διαρκή αναζήτηση κονδυλίων για Στέγαση και Κοινωνικό κράτος.
– Χρηματοδοτήσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
– Στήριξη νέων επιχειρησιακών σχεδίων.
– Κάλυψη αναγκών για αναμόρφωση των λιμανιών μας.
– Χρηματοδοτήσεις για εθνικές οδούς.
– Στήριξη του Τουρισμού, της Νησιωτικότητας και των Ορεινών και Μειονεκτικών Περιοχών.
Εφημερίδα Απογευματινή
