Ακρίβεια, πληθωρισμός και λιγότερες επενδύσεις μετά τη συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ για τους δασμούς

Ανησυχία προκαλεί το ενδεχόμενο οι επιχειρήσεις να απορροφήσουν μέρος της αύξησης του κόστους στην αμερικανική αγορά
10:29 - 29 Ιουλίου 2025

Λίγοι τη συνεχάρησαν, κάποιοι την ειρωνεύτηκαν και πολλοί κατηγορούν την πρόεδρο της Κομισιόν για την εμπορική συμφωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ. Η σημαντικότερη αρνητική αντίδραση ήρθε από τον πρωθυπουργό της Γαλλίας, Φρανσουά Μπαϊρού, που έκανε λόγο για μια σκοτεινή ημέρα, καθώς υπήρξε υποταγή της Ευρώπης. Ο πρόεδρος Μακρόν απέφυγε οποιοδήποτε σχόλιο.

«Την έφαγε»

Ο Βίκτορ Όρμπαν, γνωστός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ, υποστήριξε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος «έφαγε την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για πρωινό» και χαρακτήρισε τη συμφωνία χειρότερη εκείνης που πέτυχε η Βρετανία. Ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο έκανε λόγο για καλό αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης, αν και προειδοποίησε ότι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Αντίστοιχες ήταν οι δηλώσεις και της Τζόρτζια Μελόνι, ενώ ο Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι υποστηρίζει τη συμφωνία, αλλά χωρίς ενθουσιασμό.

Αυτό είναι το κλίμα και στη γερμανική κυβέρνηση. Ο καγκελάριος Μερτς υπογράμμισε ότι η συμφωνία απέτρεψε έναν εμπορικό πόλεμο και έδωσε έμφαση στη μείωση των δασμών στην αυτοκινητοβιομηχανία. O εκπρόσωπος του γερμανικού ΣΕΒ δήλωσε ότι η συμφωνία φέρνει οφέλη για ορισμένους τομείς και αποφεύγει μια κλιμάκωση στην εμπορική διαμάχη, αλλά παρέχει μόνο φαινομενική ασφάλεια. Ο γερμανικός Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Εταιρειών χαρακτήρισε τη συμφωνία εκτεταμένη οπισθοδρόμηση. Το Ινστιτούτο του Κιέλου υπολογίζει ότι οι δασμοί θα μειώσουν το γερμανικό ΑΕΠ 0,13% φέτος και θα έχουν ακόμα χειρότερες επιπτώσεις μακροπρόθεσμα.

Κοινοτικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι αυτή είναι η καλύτερη συμφωνία που θα μπορούσαν να επιτύχουν, δεδομένων των περιορισμών που τους έθεσαν οι κυβερνήσεις. Υπενθυμίζουν τις πιέσεις που υπήρξαν στην κατάρτιση του καταλόγου με τα αντίμετρα, όπου κάθε χώρα ήθελε να εξαιρεθούν προϊόντα τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν αμερικανικές αντιδράσεις που θα την έπλητταν. Επισημαίνουν την πίεση που δέχθηκαν από το Βερολίνο να καταλήξουν σε συμφωνία το ταχύτερο δυνατό και υποστηρίζουν ότι τελικά τους δόθηκαν μόνο δύο επιλογές: η συνθηκολόγηση ή ο εμπορικός πόλεμος.

Έτσι προέκυψε η συμφωνία, που αυξάνει τους αμερικανικούς δασμούς στα προϊόντα της ΕΕ από 1,2% σε (συνολικά) 17%. Οι Ευρωπαίοι δεσμεύτηκαν, επίσης, να αυξήσουν την επόμενη 3ετία τις εισαγωγές καυσίμων (κυρίως LNG) από τις ΗΠΑ κατά 250 δισ. δολάρια ετησίως, και να πραγματοποιήσουν επενδύσεις 600 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ.

Με τα μέτρα αυτά αναμένεται να περιοριστεί το πλεόνασμα στο ισοζύγιο αγαθών υπέρ της ΕΕ, που πέρυσι ξεπέρασε τα 155 δισ. ευρώ. Σε αυτό, όμως, θα πρέπει να προστεθεί πλεόνασμα υπέρ των ΗΠΑ στο ισοζύγιο υπηρεσιών, περίπου 110 δισ. ευρώ. Το καθαρό ευρωπαϊκό πλεόνασμα, κατά συνέπεια, ήταν μικρότερο από 50 δισ. ευρώ, περίπου 2,8% του διμερούς εμπορίου ή 0,1% του ΑΕΠ αθροιστικά ΗΠΑ και ΕΕ.

Πλήγμα

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν θα υποστούν πλήγμα. Θα πρέπει να επισημανθεί δε, ότι το κόστος των προϊόντων τους έχει επιβαρυνθεί τους τελευταίους μήνες πάνω από 15% στην αμερικανική αγορά, ως αποτέλεσμα της ενίσχυσης του ευρώ έναντι του δολαρίου. Η προοπτική εξασθένισης της ανταγωνιστικότητας της παραγωγής στην ΕΕ είναι πιθανό να περιορίσει επενδύσεις και προσλήψεις. Ανησυχία προκαλεί και το ενδεχόμενο οι επιχειρήσεις να απορροφήσουν μέρος της αύξησης του κόστους στην αμερικανική αγορά, αντισταθμίζοντάς το με αυξήσεις τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά. Σε μια τέτοια περίπτωση θα προκύψει συνδυασμός επιβράδυνσης και πληθωριστικών πιέσεων, περιπλέκοντας την κατάσταση για κυβερνήσεις, Κομισιόν και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Εφημερίδα Απογευματινή