Το νέο πρόγραμμα εγκατάστασης στον Έβρο αποτελεί καινοτόμα πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος στις παραμεθόριες περιοχές. Με οικονομικές ενισχύσεις που φτάνουν τα 10.000 ευρώ, το μέτρο στοχεύει στην προσέλκυση νέων οικογενειών στους δήμους Σουφλίου, Διδυμοτείχου και Ορεστιάδας.
Το δημογραφικό ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο της συνεχούς διαβούλευσης της κυβέρνησης με τους τοπικούς και παραγωγικούς φορείς στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Η προσέγγιση αυτή δεν περιορίζεται σε τοπικό επίπεδο, αλλά συνδέεται με τις κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες ολόκληρης της χώρας.
Πρόγραμμα δημογραφικής ανάπτυξης
Για την αντιμετώπιση της δημογραφικής συρρίκνωσης των απομακρυσμένων περιοχών εγκαινιάζεται το Πρόγραμμα Δημογραφικής Ανάπτυξης με απαρχή την Περιφερειακή Ενότητα του Έβρου, όπως ανακοίνωσε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ Θανάσης Κοντογεώργης. Το πρόγραμμα εγκατάστασης στον Έβρο προβλέπει την παροχή οικονομικής ενίσχυσης σε νοικοκυριά που θα μεταφέρουν την κύρια κατοικία τους στις στοχευμένες περιοχές.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις μέσω της ειδικής πλατφόρμας https://relocation.vouchers.gov.gr/ με στόχο να επαναλειτουργήσουν τα χωριά του Έβρου ως τόπος εγκατάστασης για νέες οικογένειες. Το μέτρο, με συνολικό προϋπολογισμό 10 εκατομμυρίων ευρώ από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, αφορά έως 1.000 πολίτες.
Η οικονομική ενίσχυση φτάνει τα 10.000 ευρώ για κάθε ωφελούμενο, με επιπλέον 1.000 ευρώ για κάθε παιδί. Μετά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος θα εξεταστεί η επέκτασή του σε άλλες απομακρυσμένες και ορεινές περιοχές βάσει αξιολόγησης δημογραφικών και γεωγραφικών κριτηρίων.
Ολοκληρωμένο σχέδιο 2,83 δισεκατομμυρίων ευρώ
Η κυβέρνηση έχει επιδείξει ιδιαίτερη προσοχή στις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της περιοχής του Έβρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Έβρος αποτέλεσε τον σταθμό εκκίνησης του σχεδίου για την Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη. Στην Ορεστιάδα, τον Οκτώβριο 2024, παρουσία του πρωθυπουργού, παρουσιάστηκε σύνθετο σχέδιο Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης συνολικού ύψους άνω των 2,83 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μεγάλα έργα υποδομής, έργα της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης «Έβρος Μετά», καθώς και 19 μέτρα πολιτικής. Το μεγαλύτερο μέρος των παρεμβάσεων που ανακοινώθηκαν έχει ήδη δρομολογηθεί και υλοποιείται.
Στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης «Έβρος Μετά» περιλαμβάνονται 47 έργα στους τομείς των οδικών υποδομών, των αρδευτικών και αντιπλημμυρικών έργων, της κοινωνικής προστασίας και της στήριξης της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ αυτών, η βελτίωση του οδικού δικτύου Διδυμότειχου, Μεταξάδων, Πολιά, αλλά και δύο προγράμματα ενίσχυσης υφιστάμενων επιχειρήσεων προϋπολογισμού 6 εκατομμυρίων ευρώ.
Ειδικά κίνητρα
Από το υπουργείο Ανάπτυξης θεσπίστηκε ειδικός κύκλος καθεστώτος του αναπτυξιακού νόμου, που αφορά αποκλειστικά παραμεθόριες περιοχές και προβλέπει ειδικά κίνητρα για επενδύσεις σε ορεινές περιοχές. Προβλέπονται αυξημένα ποσοστά ενίσχυσης ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και τη γεωγραφική θέση, μειωμένα κατώτατα όρια επένδυσης για πολύ μικρές επιχειρήσεις και ευελιξία στις δαπάνες.
Για τη μείωση του μεταφορικού κόστους των επιχειρήσεων του Έβρου, η κυβέρνηση ενέκρινε την επιδότηση κυκλικής εβδομαδιαίας ακτοπλοϊκής σύνδεσης με τον Πειραιά, με ενδιάμεσες στάσεις σε Χίο και Μυτιλήνη. Αναμένεται άμεσα η προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού.
Όσον αφορά τη συνδεσιμότητα της περιοχής, τον Οκτώβριο 2024 επαναλειτούργησε η επιβατική σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα και τα δρομολόγια συνεχίζονται κανονικά ενώ θα αποτελέσει μέρος της σύγχρονης γραμμής που προχωρά.
Εκπαιδευτικές και υγειονομικές υπηρεσίες
Στον τομέα της παιδείας, για την στρατηγικού χαρακτήρα ίδρυση της Κτηνιατρικής Σχολής με έδρα την Ορεστιάδα εκδόθηκε η θετική εισήγηση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης και τον Απρίλιο του 2025 υπεγράφη Προεδρικό Διάταγμα από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ίδρυση του τμήματος.
Για τα δύο μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών του ΔΠΘ, το πρόγραμμα «Ανάλυση και Διαχείριση Ανθρωπογενών και Φυσικών Καταστροφών» που θα υλοποιηθεί από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών αναμένεται άμεσα η κατάθεση του φακέλου στην ΕΘΑΑΕ. Το πρόγραμμα «Κλίμα και Κλιματική Αλλαγή» θα υλοποιηθεί με 50% φυσική παρουσία στο Σουφλί.
Στην υγεία και με σκοπό τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών στην πρόληψη και τη φροντίδα υγείας, ξεκίνησε η λειτουργία Κινητών Ομάδων Υγείας στον Έβρο σε Ορμένιο, Δίκαια, Πτελέα και Πετρωτά. Μέσω αυτών και με τη χρήση της τηλεϊατρικής παρέχονται ιατρικές εξετάσεις στους κατοίκους.
Ενίσχυση απασχόλησης και φορολογικές ελαφρύνσεις
Για την ενίσχυση της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας στον Έβρο, υλοποιούνται στοχευμένα προγράμματα της ΔΥΠΑ προϋπολογισμού 19,6 εκατομμυρίων ευρώ. Στον δημόσιο τομέα ενισχύθηκε η μοριοδότηση για την εντοπιότητα και παρέχονται πλέον 40 μόρια σε μόνιμους κατοίκους νησιών, ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών και 20 μόρια σε κατοίκους μεσαίων ηπειρωτικών δήμων
Στόχος είναι η ενίσχυση της στελέχωσης των υπηρεσιών. Επίσης, έχει ήδη ψηφιστεί η απαλλαγή των ακινήτων φυσικών και νομικών προσώπων στο Σουφλί από τον ΕΝΦΙΑ από 1.1.2025 για 3 έτη.
Στο πλαίσιο του συνολικού σχεδιασμού, μέριμνα και επιδίωξη της κυβέρνησης είναι οι ορεινές και απομονωμένες περιοχές εν γένει, και ειδικότερα ο Έβρος, να μην αντιμετωπίζονται ως υστερούσες, αλλά ως δυναμικές ζώνες αναγέννησης. Το στρατηγικό σχέδιο για την αναζωογόνηση των ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών αποτελεί διακριτό πυλώνα της Εθνικής Στρατηγικής και θα παρουσιαστεί στο σύνολό της μέσα στο 2025.
Όπως επεσήμανε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θ. Κοντογεώργης, «δίνουμε προτεραιότητα σε στέγαση, εργασία, υγεία και παιδεία που αποτελούν τις βασικές ελάχιστες προϋποθέσεις για την αναζωογόνηση αρκετών περιοχών. Το Πρόγραμμα Δημογραφικής Ανάπτυξης συνδέεται με όλες τις ειδικότερες πολιτικές που αφορούν τις παροχές που πρέπει να υπάρχουν σε κάθε περιοχή, ώστε να πληρούνται οι προϋποθέσεις μιας βιώσιμης αναγέννησης».
