Πρωτοβουλία GRecoIslands: Όλο το σχέδιο για βιώσιμη ανάπτυξη 39 μικρών νησιών

Πράσινη καινοτομία, ενεργειακή και ψηφιακή μετάβαση. Παπαθανάσης: «Στόχος η αύξηση επενδύσεων, θέσεων εργασίας και εισοδημάτων»
09:08 - 7 Αυγούστου 2025

Ένα ακόμη βήμα πιο κοντά σε μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική νησιωτική Ελλάδα σηματοδοτεί η έναρξη χρηματοδότησης με πόρους του ΕΣΠΑ (Εταιρικό Σύμφωνο Περιφερειακής Ανάπτυξης) για την εκπόνηση Τοπικών Σχεδίων Δράσης σε 39 μικρά νησιά της χώρας, στο πλαίσιο της στρατηγικής πρωτοβουλίας GRecoIslands.

Τι αφορά

Με απόφαση του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκου Παπαθανάση, εγκρίθηκε η ένταξη της σχετικής πράξης στο ΕΣΠΑ 2021-2027, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 1,5 εκατομμύριο ευρώ. Η δράση αφορά νησιά με πληθυσμό από 100 έως 3.500 κατοίκους, ενταγμένα στις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων. Η πράξη προβλέπει τη δημιουργία αναλυτικών σχεδίων για την ενεργειακή μετάβαση, τη βιώσιμη διαχείριση πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος, την πράσινη επιχειρηματικότητα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού κάθε νησιού.

Τα σχέδια αυτά θα συνταχθούν από τους αντίστοιχους 33 δήμους των 39 μικρών νησιών, σε συνεργασία με τη Μονάδα Οργάνωσης της Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, η οποία αναλαμβάνει ρόλο δικαιούχου. Σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση αναμένεται στη συνέχεια για την υλοποίηση των έργων από τα προγράμματα «Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή» και «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση», με συμπληρωματική χρηματοδοτική συμβολή από τα τρία Περιφερειακά Προγράμματα ΕΣΠΑ 2021-2027 Βορείου Αιγαίου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων.

Στρατηγικός σχεδιασμός

Ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης υπογράμμισε τη στρατηγική σημασία της απόφασης για την περιφερειακή συνοχή και τη στήριξη των μικρών νησιών, τονίζοντας ότι «η συγκεκριμένη απόφαση εντάσσεται στον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης για βιώσιμη ανάπτυξη με κοινωνική συνοχή. Αφορά μικρά νησιά που έχουν ανάγκη από ένα πράσινο, βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον». «Στόχος μας είναι η αύξηση των επενδύσεων, η δημιουργία θέσεων εργασίας και η διατήρηση του τοπικού πληθυσμού, ιδίως των νέων, στον τόπο τους», συμπλήρωσε και επισήμανε πως «η πρωτοβουλία GRecoIslands αποτελεί σημείο αναφοράς για την εθνική προσπάθεια μετάβασης σε ένα μοντέλο νησιωτικότητας που συνδυάζει την καινοτομία, την αυτονομία και τη βιωσιμότητα».

Από την πλευρά της, η γενική γραμματέας ΕΣΠΑ, Βασιλική Παντελοπούλου, σημείωσε ότι «με την επίσημη εκκίνηση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης, ανοίγουμε έναν νέο δρόμο για τα μικρά νησιά προς ένα μέλλον με ενεργειακή αυτονομία, βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή. Το GRecoIslands είναι κάτι παραπάνω από μια αναπτυξιακή δράση. Είναι ένα νέο πρότυπο για την Ελλάδα των νησιών του μέλλοντος».

Αξίζει να σημειωθεί ότι στον κατάλογο περιλαμβάνονται τόσο τα πολύ μικρά και απομονωμένα νησιά, όπως η Τέλενδος, το Μαθράκι, το Αγαθονήσι και οι Οθωνοί, όσο και πιο γνωστοί τουριστικοί προορισμοί, όπως η Πάτμος, η Ίος, η Ιθάκη, η Σίφνος και η Κέα. Σε περιπτώσεις όπου περισσότερα από ένα νησιά υπάγονται στον ίδιο δήμο (όπως π.χ. στα Διαπόντια Νησιά ή στις Μικρές Κυκλάδες), προβλέπεται η εκπόνηση ξεχωριστού Τοπικού Σχεδίου Δράσης για κάθε νησί.
Συγκεκριμένα, η πρόσκληση απευθύνεται στους ακόλουθους δήμους: Αγαθονησίου, Μεγανήσου, Αγίου Ευστρατίου, Μεγίστης, Αμοργού, Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Ανάφης, Νισύρου, Αντιπάρου, Οινουσσών, Αστυπάλαιας, Παξών, Θήρας, Πάτμου, Ιητών, Σερίφου, Ιθάκης, Σίκινου, Καλυμνίων, Σίφνου, Κάσου, Σύμης, Κέας, Τήλου, Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων, Φολεγάνδρου, Κιμώλου, Φούρνων Κορσεών, Κύθνου, Χάλκης, Λειψών, Ψαρών και Λευκάδας. Ο προϋπολογισμός για την εκπόνηση κάθε Τοπικού Σχεδίου Δράσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 30.000 ευρώ συν ΦΠΑ.

Ανά δήμο

Κάθε συνδικαιούχος δήμος, που εκπροσωπεί ένα ή περισσότερα εκ των 39 νησιά, θα εκπονήσει από ένα πλήρες ΤΣΔ για κάθε εκπροσωπούμενο νησί. Το ΤΣΔ θα αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο το νησί σκοπεύει να πετύχει επιλεγμένους στρατηγικούς στόχους της Χάρτας GRecoIslands, με λεπτομερείς περιγραφές έργων με προϋπολογισμό ανά πηγή χρηματοδότησης, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και λοιπές απαιτήσεις που προσδιορίζονται στον οδηγό εκπόνησης ΤΣΔ.

Επιπλέον, τα ΤΣΔ θα συνοδεύονται από έκθεση ωριμότητας των προτεινόμενων έργων και δήλωση δέσμευσης των συνδικαιούχων για την υλοποίηση του σχεδίου και τη λειτουργία των προτεινόμενων έργων. Στη δήλωση θα πρέπει να τεκμηριώνεται ο βαθμός επάρκειας και διοικητικής ικανότητας για τον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία των έργων, μέσω προγραμματικών συμβάσεων/μνημονίων συνεργασίας, εφόσον απαιτούνται.

Εφημερίδα Απογευματινή