ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΑΝ∆ΡΑΒΕΛΗ
∆εν επηρεάστηκαν οι εξαγωγές της χώρας µας προς τις ΗΠΑ, παρά την αναταραχή που σηµειώθηκε µε τους δασµούς Τραµπ στην Ε.Ε. και την Ελλάδα. Σε επίπεδο πενταµήνου οι εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ όχι µόνο δεν µειώθηκαν σε αξία, αλλά αυξήθηκαν έστω και µε µονοψήφιο ρυθµό.
Σύµφωνα µε την ΕΛ.ΣΤΑΤ., µέσα στο πεντάµηνο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025 οι συνολικές εξαγωγές αγαθών/προϊόντων από την Ελλάδα προς τις ΗΠΑ διαµορφώθηκαν σε 957 εκατ. ευρώ, έναντι 923 εκατ. ευρώ που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Σηµειώθηκε έτσι αύξηση κατά 3,7%.
Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι τον περασµένο Μάρτιο υπήρξε κάµψη των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ κατά 17,6% σε ετήσια βάση, η οποία έδωσε τη θέση της σε νέα µείωση των εξαγωγών κατά τον µήνα Απρίλιο κατά 12,9%. Ωστόσο τον Μάιο οι εξαγωγές όχι µόνον αποκαταστάθηκαν (παρότι οι αµερικανικοί δασµοί ανέρχονταν στο 20%), αλλά σηµείωσαν µεγάλη αύξηση κατά 20,3% σε σχέση µε τον αντίστοιχο µήνα της περασµένης χρονιάς.
Ανατίµηση ευρώ έναντι δολαρίου
Στα παραπάνω, θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η αύξηση της τιµής του ευρώ σε σχέση µε το δολάριο. Η ανατίµηση του ευρώ σε σχέση µε το δολάριο -περίπου 10% από τις αρχές του έτους- σηµαίνει ότι οι Αµερικανοί εισαγωγείς προϊόντων πληρώνουν 10% περισσότερο σε δολάρια για να αποκτήσουν τα ίδια αγαθά που πήρανε το 2024. Εποµένως σε «δολαριακό» επίπεδο η αύξηση των εξαγωγών της χώρας είναι ακόµη µεγαλύτερη.
Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ περιορίστηκαν αισθητά, αφού κατά το πεντάµηνο Ιανουαρίου – Μαΐου υποχώρησαν σε αξία κατά 18%. Συγκεκριµένα από 1,31 δισ. ευρώ, που ήταν στο πρώτο πεντάµηνο του 2024, φέτος ανήλθαν σε 1,08 δισ. ευρώ. Προς την κατεύθυνση αυτή συνέβαλε η µεγάλη µείωση της αξίας των εισαγωγών καυσίµων και πετρελαιοειδών από τις ΗΠΑ, η οποία ξεπέρασε τα 100 εκατ. ευρώ κατά την εξεταζόµενη περίοδο.
Ετσι, το ισοζύγιο της χώρας µας σε σχέση µε τις ΗΠΑ βελτιώθηκε αισθητά µέσα στους πρώτους πέντε µήνες του έτους. Από έλλειµµα ύψους 394 εκατ. ευρώ, που ήταν την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2024, φέτος διαµορφώθηκε σε έλλειµµα ύψους 121 εκατ. ευρώ.
Οι νικητές και οι χαµένοι
Εστιάζοντας στις κατηγορίες προϊόντων, φαίνεται ότι πολλά ελληνικά προϊόντα, παρά την αναταραχή των δασµών Τραµπ, πήγανε πολύ καλά στο πεντάµηνο. Για παράδειγµα, οι εξαγωγές προϊόντων αλουµινίου εκτοξεύθηκαν στα 62,6 εκατ. ευρώ, σηµειώνοντας θεαµατική αύξηση 82% σε ετήσια βάση.
Επίσης αύξηση εξαγωγών κατά 70% είχαµε σε νωπά φρούτα και καρπούς, µε τις πωλήσεις να ανέρχονται σε 22 εκατ. ευρώ, από 13 εκατ. ευρώ που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Ακόµη αύξηση 39% είχαµε και στις εξαγωγές µεγάλων χαλυβδοσωλήνων (διαµέτρου πάνω από 45 εκατ. του µέτρου).
Η πιο σηµαντική αύξηση καταγράφηκε στις µηχανές (και µέρη µηχανών) όπου σηµειώθηκε σχεδόν πενταπλασιασµός των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Πρόκειται κυρίως για µηχανές drones ή/και ελικοπτέρων ή/και αεροπλάνων, η αξία των οποίων στο πρώτο πεντάµηνο του έτους πλησίασε τα 65 εκατ. ευρώ. Την ίδια περσινή περίοδο οι πωλήσεις αντίστοιχων µηχανών (και µέρη µηχανών) δεν είχαν ξεπεράσει τα 14 εκατ. ευρώ.
Από την άλλη πλευρά, µείωση των εξαγωγών είχαµε στο ελαιόλαδο, στις κοµπόστες (φρούτα διατηρηµένα), αλλά και στα παρασκευασµένα-διατηρηµένα λαχανικά που συνιστούν τα µεγάλα εξαγώγιµα προϊόντα της χώρας. Στο ελαιόλαδο η κάµψη των εξαγωγών ήταν περίπου 6% και είναι µια κάµψη πλήρως δικαιολογηµένη. Με δεδοµένη τη ραγδαία πτώση της τιµής του προϊόντος (περίπου 50%) σε σχέση µεπέρυσι οι πωλήσεις ελληνικού ελαιολάδου στις ΗΠΑ µάλλον εί ναι ανθεκτικές.
Αντίδραση σε βάθος χρόνου
Τα παραπάνω φυσικά δεν σηµαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση, οι φορείς και οι επιχειρήσεις πρέπει να εφησυχάζουν. Σίγουρα παρουσιάζεται µια ανθεκτικότητα των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, αλλά θα πρέπει να συνεκτιµηθεί σε βάθος χρόνου η επίπτωση των δασµών Τραµπ στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
Κατ’ αρχάς οι εµπορικές συναλλαγές µεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας είναι τόσο «ρηχές» που µπορεί να µεταβάλλονται σηµαντικά ακόµη και µήνα µε τον µήνα. Αυτό είναι ήδη ορατό στο εµπόριο της Ελλάδας µε τις ΗΠΑ, ειδικά στις κατηγορίες των αγαθών µε µεγάλη συναλλακτική δραστηριότητα, π.χ. καύσιµα ή µηχανές, που αναπτύχθηκε το τελευταίο διάστηµα όψιµα.
Τέλος, είναι πασιφανές ότι οι αγορές δεν αντιδρούν στιγµιαία, αλλά σε βάθος χρόνου. Η Ελλάδα και οι επιχειρήσεις της για παράδειγµα θα πρέπει να εξετάσουν σε βάθος την ανταγωνιστικότητά των προϊόντων τους, τόσο σε σχέση µε τους άλλους εταίρους µας στην Ε.Ε. όσο και µε τις γειτονικές γεωγραφικά χώρες, όπως είναι η Τουρκία, το Μαρόκο, η Τυνησία που ενδεχοµένως να τους έχουν επιβληθεί χαµηλότεροι δασµοί και προσφέρουν αντίστοιχα προϊόντα µε τη χώρα µας.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
